Covid 19 Küresel Salgın Sürecinde Kentsel Kamusal Alanlarda Güvenlik Algısının Değişimi

Yıl 2021, Sayı: COVID-19 Sonrası Kentsel Kamusal Mekânların Dönüşümü, 470 - 490, 28.09.2021

Züleyha Sara Belge

https://doi.org/10.31198/idealkent.880450

Öz

Covid-19 küresel salgın sürecinde değişen yaşam koşulları nedeniyle kamusal alanların kullanımı değişmektedir. Covid-19 önlemleri nedeniyle, kentlinin ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşıladığı kamusal alanlarda güvenlik anlayışı da bu bağlamda yeniden tanımlanmaktadır. Kentlerdeki açık alan büyüklükleri, kişiler arasındaki sosyal mesafenin sağlanması, maske kullanımı ve gerekli koşullarda kişilerin hastalık belirtileri açısından izlenebilmesi gibi önlemler kamusal alanın kullanımında değişime neden olmuştur. Bu durum, kent mekânlarının krizlere hazırlıklı olmadığını ortaya koymaktadır. Covid-19 küresel salgın döneminde, kentsel kamusal mekânın değişmez bir birleşeni olan güvenlik parametresi, salgın dönemi öncesine göre farklı ölçütlerle değerlendirilmelidir.
Bu araştırma, kentsel kamusal mekânda değişen kullanıcı algısını ve güvenlik parametresini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde yer, mekân ve değişen kentsel-kamusal mekân tanımları incelenerek güvenlik kavramı tanımlanmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde niceliksel ve niteliksel ölçüm ve gözleme dayanan araştırma yöntemi yer almaktadır. Çalışma alanı olarak Mersin kentinin en büyük parkı olan Mersin Kıyı Parkında, küresel salgın süreci öncesinde olduğu kadar, Covid-19 önlemleriyle birlikte de en aktif kullanılan alanlardan biri olan Mersin Marina girişinin doğusunda kalan kıyı parkı alanı incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde araştırmanın bulgularına dayanarak Covid-19 sürecinde kentsel-kamusal mekânlarda kullanıcı davranışları esas alınarak kamusal alanda güvenlik ölçütleri ve güvenlik kavramına ilişkin öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik, Covid-19, Küresel Salgın, Kamusal Alan, Mersin

Changing Perception of Safety in Urban Public Space during Covid-19 Pandemic

Öz

By the reason of pandemic precautions; the understanding of safety in public spaces has also changed. Precautions such as provision of social distance, use of masks, and ability to monitor people in terms of disease symptoms under necessary conditions have caused changes in the use of public space. This situation also revealed that urban spaces are not prepared for crises. In the Covid-19 period, the safety parameter, which is an invariable component of urban public space, should be evaluated with different criteria compared to the pre-pandemic period.
This study aims to reveal the changing user perception and safety parameter in urban public space. In the first part of the study, the concept of safety is defined by examining the definitions of place, space and changing public space. In the second part, the research method and observation tools are explained. As case study area, the coastal park in the east of Mersin Marina entrance, which is one of the most actively used areas with Covid-19 measures as well as before pandemic, is examined. In the last part, suggestions regarding safety parameter and concept of safety are presented based on user behaviour in urban-public spaces in the Covid-19 process.

Anahtar Kelimeler

Safety, Covid-19, Pandemic, Public Space, Mersin

Kaynakça

• Akkar, M. (2005). The changing ‘publicness’ of contemporary public spaces: A case study of the Grey’s Monument Area, Newcastle upon Tyne. Urban Design International. 10: 95-113.
• Akkar Ercan, M. (2012). Kamusal mekân. Melih Ersoy (Der.) Kentsel Planlama Ansiklopedik Sözlük içinde. (ss.175-178), İstanbul, Ninova Yayınları.
• Akkar Ercan, M., & Memlük, N. O. (2015). More inclusive than before? The tale of a historic urban park in Ankara, Turkey. Urban Design International, 20(3), 195-221.
• Akkar Ercan, M., & Belge, Z. S. (2016). Daha yaşanabilir kentler için mikro ölçek bir yürünebilirlik modeli, METU Journal of the Faculty of Architecture, 34(1).
• Appleyard, D. (1981). Livable streets, University of California Press, Berkeley, CA.
• Barlas, A. (2006). Urban streets and urban rituals, ODTÜ Yayınları, Ankara.
• Belge, Z.S. (2012). Increasing walkability capacity of historic city centres: the case of Mersin. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). ODTÜ, Ankara, http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12614768/index.pdf
• Bilsel, F.C. (2009). Yeni dünya düzeninde çözülen kentler ve kamusal alan: İstanbul’da merkezkaç kentsel dinamikler ve kamusal mekan üzerine gözlemler, Eylül 2018 tarihinde https://kendineaitbiroda.wordpress.com /2009/08/01/yeni-dunya-duzeninde-cozulen-kentler-ve-kamusal-alan-istanbulda-merkezkac-kentsel- dinamikler-ve-kamusal-mekan-uzerine-gozlemler-yazar-cana-bilsel/ adresinden erişildi.
• Carmona M., De Magalhaes C. and Hammond L., (2008) Public space, The Management Dimension, Routledge.
• Gehl, J. (1987). The life between buildings. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Gehl, J. (2010). Cities for people, IslandPress, Washington&Covelo&London.
• Goodman R., & Tolley R., (2003). The decline of everyday walking in the UK: explanations and policy implications, Sustainable transport, Planning for walking and cycling in urban environments içinde. (Der. Rodney Tolley) Woodhead Publishing Ltd.
• Jacobs, J. (1961). The death and life of great American cities. New York: Vintage.
• Jacobs, A. B. (1995). Great streets. Cambridge, Massachusetts: MIT Press
• Lambert, K., (2005). A critical evaluation of livability in Garrison Woods, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), University of Calgary, Calgary
• Lefebvre, H. (1991). Critique of everyday life: Foundations for a sociology of the everyday (Vol. 2). Verso
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi, İstanbul.
• Maslow, A. H. (1954). Motivation and personality. New York: Harper and Row.
• Mateo-Babiano, I. (2016). Pedestrian's needs matter: Examining Manila's walking environment. Transport Policy, 45, 107-115.
• Mersin Büyükşehir Belediyesi (2016) Müftü Deresi ve çevresi kentsel dönüşüm ve gelişim projesi geliştirilmesine yönelik fizibilite raporu.
• Montgomery, J. (1998). Making a city: Urbanity, vitality and urban design, Journal of Urban Design, 3:1, 93-116
• Nasar, J. L. (1989). Perception, cognition, and evaluation of urban places. Public places and spaces içinde (pp. 31-56). Springer, Boston, MA.
• Rapaport, A. (1987). Pedestrian street use: Culture and perception: Public street for public use, McMillan, Agincourt Ontario, Canada.
• Solnit, Rebecca (2016), Yol aşkı: Yürümenin tarihi, (çev. Elvan Kıvılcım), İstanbul: Encore Yayınevi.
• Southworth, M. (2005). Designing the walkable city, Journal of Urban Planning and Development, 131:4, Aralık, 246-257.
• Whyte, W. (1980). The social life of small urban spaces. Washington: The Conservation Foundation.
• Yeang, L. D. (2000). Urban design compendium. English Partnerships/Housing Corporation, London.