Hızlanan Dünyaya Bir Alternatif Olarak Seferihisar Sakin Şehir Örneği

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 34, 1503 - 1530, 31.12.2021

N. Beril Özer Tekin

https://doi.org/10.31198/idealkent.793279

Öz

Bu araştırmanın amacı, kapitalizmin içinde bulunduğu kriz ve çelişkilerin sonucu olarak geliştirilen yaklaşımlardan birisi olan sakin şehir hareketinin nasıl bir işleyişe sahip olduğunun ve sürdürülebilirliğinin Seferihisar örneğinde araştırılmasıdır. Araştırma problemi doğrultusunda “Sakin şehir hareketi Türkiye Seferihisar örneğinde sürdürülebilir ve alternatif bir kalkınma anlayışı sunar mı?” sorusuna yanıt aranmıştır. Araştırma, nitel ve nicel araştırma tekniklerinin bir arada kullanıldığı karma metodoloji esasına uygun olarak yürütülmüştür. Araştırma kapsamında yargısal örneklem yoluyla seçilen paydaş kuruluşlar ve yerel aktörlerden derinlemesine görüşme tekniği; oranlı tabakalı örnekleme yoluyla seçilen 332 kişiden ise yüz-yüze anket tekniği kullanılarak veri toplanmıştır. Nicel ve nitel veriler birbiriyle bütünleştirilerek, birbirini destekleyici nitelikte kullanılırken Neo-Marksist yaklaşım ışığında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, ilçenin sakin şehir unvanını kazanmasıyla birlikte gerçekleştirilen uygulamalarla sürdürülebilir kalkınma bağlamında önemli adımların atıldığı, belediyenin hizmetlerinde artış olduğu; ancak nüfus artışıyla birlikte ilçede büyük kentlerde görülen çarpık yapılaşma, soylulaşma, pahalılığın artışı, yabancılaşma, gelir farklılıklarının artması gibi sorunların ortaya çıktığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, incelenen örnek bağlamında ilçe iyi uygulama örnekleri sunsa da hareketin sürdürülebilirliği konusunda engeller vardır.

Anahtar Kelimeler

sakin şehir hareketi, kapitalizm, çevre krizi, sürdürülebilirlik, karma metodoloji

Case of Seferihisar As an Alternative to the Accelerating World

Öz

This research aims to investigate cittaslow movement, which developed as a result of crises and paradoxes, to open a new movement area and sustainability within the case of Seferihisar. The following question “Does the calm city movement offer a sustainable and alternative understanding of development in the case of Seferihisar in Turkey?” was investigated during the study. The research was conducted on the basis of a mixed methodology. In the scope of the research, in-depth interviews were held with the stakeholder institutions and local actors selected by purposive sampling; the questionnaire was applied face to face to 332 individuals selected by proportional stratified sampling from local people. Both qualitative and quantitative data were integrated during processing from the Neo-Marxist approach. As a result of the research, the services of the municipality increased, crucial improvement was provided in terms of sustainable development by the projects with the cittaslow title; however, with the increasing population, a number of problems such as urban sprawl, gentrification, increase in cost, alienation, increase in income differences have arisen. Finally, although the studied case provided good practices, there are obstacles in the sustainability of the cittaslow movement in the context of the case studied.

Anahtar Kelimeler

cittaslow movement, capitalism, environmental crises, sustainability, mixed methods

Kaynakça

• Akdoğan, Ç. (2017). Destinasyon markalama bağlamında yavaş şehir (cittaslow) hareketi üzerine genel bir değerlendirme. Journal of International Scientific Researches, 379-390. https://doi.org/10.21733/ibad.370202
• Andarabi, F. F. (2012). Cittaslow markasına sahip şehirlerde yerel halkın turizme yaklaşımı üzerine bir analiz: Seferihisar örneği. (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Tez Merkezi. (317066)
• Arıkan, İ., Dündar, A. & Edlinger, L. S. (2015). Is cittaslow an effective model in destination development for sustainable tourism? a case study in Austria, Proceedings of the International Conference. Science in Technology – SCinTE, Nowember 5-7, Athens, Greece, 22- 25.
• Atvur, S. (2014). 21. Yüzyılda değişen toplumsal hareketler. Praksis Dört Aylık Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 13-39.
• Beatley, T. (2005). Native to nowhere: sustainable home and community in a global age. Washington DC: Island Press.
• Bell, D. & Jayne, M. (2006). Small cities: Urban experience beyond the metropolis. New York: Routledge.
• Castells, M. (1983). The city and the grassroots: a cross-cultural theory of urban social movements. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
• Castells, M. (2002). Urban sociology in the twentyfirst century. I. Susser (Der.). The Castells reader on cities and social theory içinde (ss. 9-19). Oxford: Blackwell.
• Cittaslow International. (t.y.). Home page. 3 Eylül 2020 tarihinde https://www.cittaslow.org/ adresinden erişildi.
• Cittaslow Türkiye. (t.y.). Ana sayfa. 4 Eylül 2020 tarihinde https://cittaslowturkiye.org/ adresinden erişildi.
• Cohen, J. L. & Arato, A. (1992). Civil society and political theory. Cambridge, MA: MIT Press.
• Çakıcı, A. C., Yenipınar, U. ve Benli , S. (2014). Yavaş şehir hareketi: Seferihisar halkının tutum ve algıları ile yaşam doyumları. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi/ Journal of Travel and Hospitality Management 11 (3), 26-41. 10 Eylül 2016 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/117639 adresinden erişildi.
• Çayır, K. (1999). Toplumsal sahnenin yeni aktörleri: yeni sosyal hareketler. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Çerçi, A. (2013). Destinasyon markalama ve yavaş şehir Seferihisar'ın destinasyon marka imajı. (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Tez Merkezi. (339056).
• Çıtak, Ş. Ö. (2016). Sakin şehirler hızlı turistler, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), 2692-2706. doi: 10.15869/itobiad.281857
• Çiçek, M., Ulu, S. & Uslay, C. (2019). The impact of the slow city movement on place authenticity, entrepreneurial opportunity, and economic development. Journal of Macromarketing, 39(4), 400-414. https://doi.org/10.1177/0276146719882767
• Daly, H. E. (1990). Sustainable growth: an impossibility theorem. Development, 3(4), 45–48. 1 Temmuz 2021 tarihinde https://is.muni.cz/el/1423/jaro2013/MEB415/um/Daly_1990_45-47.pdf adresinden ulaşıldı.
• Daly, H. E. (1991). Sustainable growth: a bad oxymoron, Environment and Carcinogenic Reviews, 8(2), 401–407. doi:10.1080/10590509009373395
• Değirmenci, İ. ve Sarıbıyık, M. (2015). Tarihi mekânlarda sürdürülebilirlik bağlamında cittaslow hareketi: Taraklı örneği. 2. International Sustainable Buildings Symposium, 28-30 Mayıs, Ankara, 612-620. http://www.isbs2015.gazi.edu.tr/belgeler/bildiriler/612-620.pdf
• Ekincek, S., & Aksöz, E., O. (2016). Evaluation of the cittaslow administrators to the process of cittaslow participation and sustainability. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4), 171-189. https://doi.org/10.18037/ausbd.415574
• Erbaş H. ve Soydemir, P. (2011). Sermaye hareketleri ve küresel kent olma yolunda İstanbul-lar. S. Şahinkaya ve N. İ. Ertuğrul (Der.), Bilsay Kuruç’a armağan içinde (ss. 635-677). Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları.
• Erdoğan, M. (2016). Local community perception towards slow city: Gokçeada sample. Asian Social Science, 12 (5), 241-246. doi:10.5539/ass.v12n5p241
• Eriksen, T. H. (2001). Small places big issues. London: Pluto Press.
• Ergüven, M. H. (2011). Cittaslow – yaşamaya değer şehirlerin uluslararası birliği: Vize örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 201-210. 1 Haziran 2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/pub/oybd/issue/16338/171061 adresinden erişildi.
• Faaliyet Raporları. t.y. Seferihisar Belediyesi Web Sitesi. 1 Ağustos 2021 tarihinde http://seferihisar.bel.tr/faaliyet-raporlari/ adresinden erişildi.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları. (E. Kuşdil, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal eserin yayın tarihi 1990).
• Grzelak-Kostulska, E., Hołowiecka, B. & Kwiatkowski, G. (2011). Cittaslow international network: an example of a globalization idea?. P. Mácha & T. Drobík (Der.), The scale of globalization think globally, act locally, change ındividually in the 21st century içinde (ss. 186-192). Ostrava: University of Ostrava.
• Habermas, J. (1981). New social movements. Télos, (49), 33-37. doi: 10.3817/0981049033
• Harvey, D. (2003). Postmodernliğin durumu (3. bs.). (S. Savran, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Hekimci, F. (2014). Sürdürülebilir bir yerel kalkınma modeli: yavaş şehirler ve ekoturizm, kalkınmada anahtar verimlilik, Anahtar, 306, 1 Haziran 2016 tarihinde https://anahtar.sanayi.gov.tr/tr/news/surdurulebilir-bir-yerel-kalkinma-modeli-yavas-sehirler-ve-ekoturizm/1772 adresinden erişildi.
• Heitmann, S., Robinson, P., & Povey, G. (2011). Slow food, slow cities and slow tourism. P. Robinson, S. Heitmann, ve P. Dieke (Der.), Research themes for tourism içinde (ss.114-127). UK: CAB International.
• Honore, C. (2008). Yavaş. (E. Gür, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Kavoulakos, K. I. (2006). The emergence, development and limits of the alternative strategy of the urban movements in Germany. City 10(3), 343–354. https://doi.org/10.1080/13604810600982370
• Keat, R. ve Urry, J. (1994). Bilim olarak sosyal teori. Ankara: İmge Kitabevi.
• Keskin, E. B., (2012). Sürdürülebilir kent kavramına farklı bir bakış: yavaş şehirler (cittaslow). Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 8(1), 81-99. 5 Aralık 2016 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/pub/paradoks/issue/16354/171237 adresinden erişildi.
• Knox, P. L. (2005). Creating ordinary places: Slow cities in a fast world. Journal of Urban Design, 10(1), 1–11. https://doi.org/10.1080/13574800500062221
• Kundera, M. (1996). Slowness. London: Faber and Faber Limited.
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Lefebvre, H. (1991). The production of space. (D. Nicholso. Çev.). Oxford: Blackwell.
• Mayer, H. & Knox, P. L. (2006). Slow cities: sustainable places in a fast world. Journal of Urban Affairs, 28(4), 321-334. doi: 10.1111/j.1467-9906.2006.00298.x
• Mayer H. & Knox P.L. (2009). Pace of life and quality of life: the slow city charter. Sirgy M.J., Phillips R., Rahtz D.R. (Der.). Community quality-of-life indicators: best cases III içinde (ss. 21-40). Dordrecht: Springer. https://doi.org/10.1007/978-90-481-2257-8_2
• McCann, E. J. (2008). Expertise, truth, and urban policy mobilities: global circuits of knowledge in the development of Vancouver, Canada’s ‘four pillar’ drug strategy. Environment and Planning A 40(4), 885-904. doi:10.1068/a38456
• Merrifield, A. (2012). Metromarksizm şehrin Marksist bir hikâyesi, (N. Ünver, Çev.). Ankara: Phoenix Yayınları.
• Mutdoğan, S. (2015). Cittaslow movement as a tool for sustainable communities in Turkey. S.A. Wilson (Der.), Identity, culture and the politics of community development içinde (ss. 143-165). UK: Cambridge Scholars.
• Nakip, M. (2013). Pazarlama araştırmaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Nilsson, J. H., Svärd A., Widarsson Å. ve Wirell T. (2011). Cittáslow ecogastronomic heritage as a tool for destination development. Current Issues in Tourism, 14(4), 373-386. doi: 10.1080/13683500.2010.511709
• Offe, C. (1985). New Social Movements: Challenging the Boundaries of Institutional Politics. Social Research, 52 (4), 817-868. 1 Ocak 2017 tarihinde https://www.jstor.org/stable/40970399 adresinden erişildi.
• Özür Karakaş, N., (2016). Sakin şehir/cittaslow hareketi ve yerleşme coğrafyası, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (37), 151-179. 2 Haziran 2017 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/pub/sufesosbil/issue/17215/179761 adresinden erişildi.
• Öztürk, S. (2012). Small towns reshaping their urban planing policies joining in the cittaslow ınternational network: the case of Seferihisar in Turkey. (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Tez Merkezi. 321063.
• Pink, S. (2009). Urban social movements and small places, Taylor and Francis Online, 13(4), 451-465. https://doi.org/10.1080/13604810903298557
• Radstorm, S. (2011). A place sustainin framework for local urban identity: an introduction and history of cittaslow. Italian Journal of Planning Practice, 1(1), 90-113. 5 Aralık 2016 tarihinde https://www.cittaslow.org/sites/default/files/content/news/files/7864/_an_introduction_and_history_of_cittaslow.pdf adresinden erişildi.
• Sayar, K. (2018). Yavaşla. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Semmens, J. & Freeman, C. (2012). The value of cittaslow as an approach to local sustainable development: a New Zealand perspective. International Planning Studies, 17(4), 353-375. doi: 10.1080/13563475.2012.726851
• Servon, L.&Pink, S. (2015). Cittaslow: going glocal in Spain, Journal Of Urban Affairs. 37(3), 327-340.
• Sırım, V. (2012). Çevreyle bütünleşmiş bir yerel yönetim örneği olarak sakin şehir hareketi ve Türkiye’nin potansiyeli. Tarih- Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi. 1(4), 119-171. doi: 10.7596/taksad.v1i4
• Slow. (t.y.). Ana sayfa. 2 Ekim 2017 tarihinde: http://www.carlhonore.com adresinden erişildi. Slow Food International. (t.y.). Our history. 3 Eylül 2020 tarihinde https://www.slowfood.com/about-us/our-history/ adresinden erişildi.
• Steele, W. (2012). Do we need a slow housing movement?. Housing Theory and Society, 29/2, 172-189. 2 Haziran 2016 tarihinde https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14036096.2011.641260 adresinden erişildi.
• Sungur, Z. (2013). Türkiye’nin sakin şehirlerindeki kadın girişimciliğine sosyolojik bir bakış. International Conference On Eurasian Economies SESSION 3C: Girişimcilik, 1 Kasım 2015 tarihinde http://www.avekon.org/papers/786.pdf adresinden erişildi.
• Şahin, İ. ve Kutlu, S., Z., (2014). Cittaslow: sürdürülebilir kalkınma ekseninde bir değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(1), 55-63. 1 Ekim 2016 tarihinde https://www.jotags.org/Articles/2014_vol2_issue1/2014_vol2_issue1_article7.pdf adresinden erişildi.
• Şahinkaya S. (2010). Bir yerel kalkınma modeli: cittáslow ve Seferihisar üzerine değerlendirmeler. 16 Ekim 2015 tarihinde http://www.bagimsizsosyalbilimciler.org/Yazilar_Uye/SahinTem10.pdf adresinden erişildi.
• Şengül, H. T. (2001a). Kentsel çelişki ve siyaset: kapitalist kentleşme süreçleri üzerine yazılar. İstanbul: Wald Demokrasi Kitaplığı.
• Şengül, H. T. (2001b). Sınıf mücadelesi ve kent mekânı. Praksis Dergisi (2), 9-31. 10 Haziran 2018 tarihinde http://www.praksis.org/tumsayilar/sayi-2-kentler-ve-kapitalizm/ adresinden erişildi.
• Şengür, Ş. ve Atabeyoğlu, Ö. (2018). Slow city movement: a case study Perşembe-Ordu. Kastamonu University Journal of Engineering and Sciences, 4(1), 25-33. 2 Haziran 2019 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/pub/kastamonujes/issue/41743/440599 adresinden erişildi.
• Toffler, A. (2006). Şok, İstanbul: Koridor Yayıncılık.
• Touraine A. (1992). Beyond social movements?. Theory, Culture & Society, 9(1), 125-145. doi:10.1177/026327692009001007
• Üstündağlı, E., Baybars, M. & Güzeloğlu, E., B. (2015). Collaborative sustainability: analyzing economic and social outcomes in the context of cittaslow. Business and Economics Research Journal, 6(1), 125-144. Virgilio, P. (1998). Hız ve politika. İstanbul: Metis Yayınları.
• Yüksel Özmen, Ş., Birsen, H, ve Birsen, Ö. (2017). Sakin şehir Yalvaç örneğinde sürdürülebilirlik, sakin şehirler ve toplumsal katılım, Akademia Sosyal Bilimler Dergisi. 1 (3), 140-158. 1 Haziran 2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1263315 adresinden erişildi.