İklim Değişikliğine Uyum ve Etkilerinin Azaltılması İçin Doğa Temelli Çözümler: Kentsel Tarım

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: Özel Sayı, 75 - 101, 31.12.2022

Özlem Yaman , Sevinç Yenigül

https://doi.org/10.31198/idealkent.1197013

Öz

2000’li yılların başından itibaren küresel bir sorun haline gelen iklim değişikliği kavramı ulusal ve uluslararası pek çok platformda tartışılmaktadır. Başta gelişmiş ülkeler olmak üzere, iklim değişikliğine uyum ve etkilerinin azaltılması adına çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar içerisinde, doğa temelli çözüm uygulamaları iklim değişikliğine uyum ve etkilerinin azaltılmasına yönelik yapılan çalışmaların genelini ifade eden kapsayıcı bir kavram olarak görülmektedir. Doğa temelli çözümler çatısı altında yer alan yeşil altyapı ve ekosistem uygulamalarından olan kentsel tarım faaliyetleri, başta iklim değişikliği olmak üzere, gıda güvenliği, sürdürülebilir kentleşme ve biyoçeşitliliğin sağlanması konusunda sağladığı faydalar ile gündeme gelmektedir. Kentsel tarım sağladığı çevresel, ekonomik ve sosyal faydalar ile farklı amaç ve şekillerde uygulama alanı bulmaktadır. Yapılan kentsel tarım faaliyetlerinin etkinliği, uygun bir politika çerçevesi başta olmak üzere çeşitli fiziksel, çevresel ve ekonomik koşulların sağlanması ile mümkündür. Bunun yanı sıra uygun şartlarda yapılmayan faaliyetler bazı olumsuzlukları beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada kentsel tarım kavramı, iklim değişikliğine uyum ve etkilerinin azaltılmasında doğa temelli çözüm uygulamaları içerisinde ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yeşil altyapı ve ekosistem uygulamaları, gıda güvenliği, sürdürülebilir kentleşme, Green infrastructure and ecosystem practices, food security, sustainable urbanization

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Nature-Based Solutions For Climate Change Adaptation And Mitigation: Urban Agriculture

Öz

The concept of climate change that has become a global problem since the beginning of the 2000s is being discussed on several national and international platforms. Pioneered by developed countries, in order to adapt to climate change and to reduce its effects various studies are being carried out. Among these studies, nature-based solution applications appear as a term that includes the meaning of both the adaptation to climate change and the reduction of its effects. Urban agriculture activities, one of the green infrastructure and ecosystem applications under the roof of nature-based solutions, come to the fore with the benefits they provide in terms of food safety, sustainable urbanization and biodiversity, especially climate change. Urban agriculture finds application field in different purposes and forms with the environmental, economic and social benefits it provides. The effectiveness of urban agricultural activities is possible with the provision of various physical, environmental and economic conditions, especially an appropriate policy framework. In addition, activities that aren’t carried out under appropriate conditions bring some negative effects. In this study, the concept of urban agriculture is discussed within the nature-based solution practices in adapting to climate change and reducing its effects.

Anahtar Kelimeler

Green infrastructure and ecosystem practices, food security, sustainable urbanization

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Alon-Mozes, T. ve Eizenberg, E. (2018). Mediterranean urban agriculture, J. Zeunert ve T. Waterman (Der.), Routledge Handbook of Landscape and Food içinde, (ss.185-196). New York, NY: Routledge.
• Akyol, M. (2011). Evolutıon of urban agrıculture concept and determination of design criteria. (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Üniversitelerarası Açık Erişim Sistemi - İstanbul Teknik Üniversitesi. 20 Ocak 2022 tarihinde https://polen.itu.edu.tr:8443/server/api/core/bitstreams/1cbb80cb-5f62-43cc-bad3-f9ae19a0fe3d/content adresinden erişildi.
• Artmann, M. ve Sartison, K. (2018). The role of urban agriculture as a nature-based solution: A review for developing a systemic assessment framework. Sustainability, 10(6), 1937. https://doi.org/10.3390/su10061937
• Aslan, M. (2020). Topluluk bahçelerinin sosyal etkileşim ve sosyal sermaye kazanımına etkileri: Kuzguncuk Bostanı örneği, (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi.(659393).
• Aydın, A. (2019). Bir yerel katılım yolu olarak aykırı bahçecilik. İdealkent, 10(27), 714-732. https://doi.org/10.31198/idealkent.591666
• Aydoğdu, G. (2020). İklim değişikliği ve tarımsal uygulamalar etkileşimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1). 20 Mart 2022 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/insanbilimleri/issue/54822/709768 adresinden erişildi.
• Bourque, M. (2000). Policy options for urban agriculture, N. Bakker, M. Dubbeling, S. Gündel, U. Sabel-Koschella, H. De Zeeuw (Der.). Growing cities, growing food: urban agriculture on the policy agenda. A reader on urban agriculture içinde, (ss.119-145). Germany: Deutsche Stiftung fur Internationale Entwicklung (DSE), Zentralstelle fur Ernahrung und Landwirtschaft
• Bryld, E. (2003). Potentials, problems, and policy implications for urban agriculture in developing countries. Agriculture And Human Values, 20(1), 79-86.
• Corrêa, C. J. P., Tonello, K. C., Nnadi, E. ve Rosa, A. G. (2020). Seeding the city: History and current affairs of urban agriculture. Ambiente ve Sociedade, 23.
• Dobele, M. ve Zvirbule, A. (2020). The concept of urban agriculture–historical development and tendencies. Rural Sustainability Research, 43(338), 20-26. doi:10.2478/plua-2020-0003
• Dubbeling, M., Bracalenti, L. ve Lagorio, L. (2009). "Participatory design of public spaces for urban agriculture, Rosario, Argentina". Open House International, 34(2), 36-49. https://doi.org/10.1108/OHI-02-2009-B0005
• European Commıssion, (2013). Technical information on green ınfrastructure(GI). EC. 05 Temmuz 2022 tarihinde https://ec.europa.eu/environment/nature/ecosystems/docs/green_infrastructures/1_EN_autre_document_travail_service_part1_v2.pdf adresinden erişildi.
• European Commıssion, (2015). Final report of the horizon 2020 expert group on ‘Nature-based solutions and renaturing cities’. EC. 05 Temmuz 2022 tarihinde https://ec.europa.eu/environment/nature/ecosystems/docs/green_infrastructures/1_EN_autre_document_travail_service_part1_v2.pdf adresinden erişildi.
• Efe, M. (2003). Kentsel tarım ve şehir planlamaya entegrasyonu (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi.
• Ferris, J., Norman, C. ve Sempik, J. (2001). People, land and sustainability: Community gardens and the social dimension of sustainable development. Social Policy ve Administration, 35(5), 559-568. https://doi.org/10.1111/1467-9515.t01-1-00253
• Görgülü, Ç. ve Görgülü, L., (2021). İklim değişikliğine eko-morfolojik yaklaşım: Kentsel çeper kuşak alanları. JENAS Journal of Environmental and Natural Studies, 3(1), 72-99. 22 Mart 2022 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/jenas/issue/60444/886930 adresinden erişildi.
• Gül, A. T., Anaç B., Gül İ. ve İskender E., (2021). Nature-based solutıons and standards agaınst global clımate change, Ö.Demirel ve E. Düzgüneş, (Der.), CEDESU 2021 2. Internatıonal Cıty And Ecology Congress Wıthın The Framework Of Sustaınable Urban Development içinde (ss:177-195). Trabzon.
• UNHABİTAT. Energy. (2021). 08 Ağustos 2021 tarihinde https://unhabitat.org/topic/energy adresinden erişildi.
• Hobbie, S. E. ve Grimm, N. B. (2020). Nature-based approaches to managing climate change impacts in cities. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 375(1794). https://doi.org/10.1098/rstb.2019.0124
• Hodgson, K., Campbell, M. C. ve Bailkey, M. (2011). Urban agriculture: Growing healthy, sustainable places. Chiago: American Planning Association. 1 Temmuz 2022 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/286712317_Urban_agriculture_Growing_healthy_sustainable_places adresinden erişildi.
• Intergovernmental Panel on Climate Change. (2007). Climate change 2007: The Physical science basis: summary for policymakers. IPCC. 15 Şubat 2022 tarihinde https://legacy.npr.org/programs/atc/features/2007/feb/climate/climate_report.pdf adresinden erişildi.
• Intergovernmental Panel on Climate Change. (2014). Fifth assessment report of the ıntergovernmental panel on climate change. IPCC. 25 Şubat 2022 tarihinde https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/ adresinden erişildi.
• International Union for Conservation of Nature (2016). Defining Nature-based solutions. IUCN. 15 Şubat 2022 tarihinde https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/resrecfiles/WCC_2016_RES_069_EN.pdf adresinden erişildi.
• International Union for Conservation of Nature. (2020). Global standard for nature-based solutions. IUCN. 15 Şubat 2022 tarihinde https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/2020-020-En.pdf adresinden erişildi.
• Karapınar, B., Özertan, G., Tanaka, T., An, N. ve Turp, M. (2020). İklim Değişikliği Etkisi Altında Tarımsal Ürün Arzının Sürdürülebilirliği, İstanbul:TÜSİAD.
• Kaufman, J. L. ve Bailkey, M. (2000). Farming inside cities: Entrepreneurial urban agriculture in the United States. Massachusetts: Lincoln Institute of Land Policy.
• Kayasü, S., Büyükcivelek, A.B., Durmaz, B., Karadoğan, S. ve Akça, P. (2020). Kentsel tarım stratejisi belgesi Çankaya İlçesi uygulama örneği. Ankara Kalkınma Ajansı. 15.12.2022 tarihinde http://kutuphane.ankaraka.org.tr/upload/dokumandosya/kentsel-tarim-stratejisi_2020_.pdf adresinden erişildi.
• Kılıç, C. (2009). Küresel iklim değişikliği çerçevesinde sürdürülebilir kalkınma çabaları ve Türkiye. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2). 20 Mart 2022 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/insanbilimleri/issue/54822/709768 adresinden erişildi.
• Kızmaz, Z. (2021). İklim değişikliğinin kırsal alandaki etkisi ve alternatif arayışlar: Sosyolojik bir yaklaşım. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 431-453.
• Lafortezza, R., Chen, J., Van Den Bosch, C. K. ve Randrup, T. B. (2018). Nature-based solutions for resilient landscapes and cities. Environmental research, 165, 431-441. https://doi.org/10.1016/j.envres.2017.11.038
• Lovell, S. T. (2010). Multifunctional urban agriculture for sustainable land use planning in the United States. Sustainability, 2(8), 2499-2522.
• McCann, B. (2006). Community design for healthy eating: How land use and transportation solutions can help. 02 Mart 2022 tarihinde, https://folio.iupui.edu/bitstream/handle/10244/561/communitydesignhealthyeating.pdf?sequence=2 adresinden erişildi.
• Menteş, Y. (2019). Sürdürülebilir kentsel gelişimin sağlanmasında kentsel tarım deneyimleri," Türkiye için öneriler". (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi.
• Mougeot, L. J. (2000). Urban agriculture: Definition, presence, potentials and risks. Growing cities, growing food: Urban agriculture on the policy agenda, 1, 42.
• Mougeot, L. J. (2005). Agropolis: The social, political, and environmental dimensions of urban agriculture. London:IDRC.
• Mukherji, N. (2012). The Promise and Pitfalls of Municipal Policy for Urban Agriculture. (Yüksek Lisans Tezi). University of Wisconsin Madison.
• Mwalukasa, M. (2000). Institutional aspects of urban agriculture in the city of Dar es Salaam. N. Bakker, M. Dubbeling, S. Gündel, U.Sabel-Koschella, H. Zeeuw, (Der.), Growing cities, growing food: urban agriculture on the policy agenda. A reader on urban agriculture içinde (ss:147-159). Germany.
• Orsini, F., Kahane, R., Nono-Womdim, R. ve Gianquinto, G. (2013). Urban agriculture in the developing world: A review. Agronomy For Sustainable Development, 33(4), 695-720.
• Oskouei, S. A. (2019). The Role of urban agriculture in enhancing public space; an evaluation of types. (Yüksek Lisans Tezi). Ulusal Tez Merkezi.(612612)
• Öztürk, K. (2002). Küresel iklim değişikliği ve Türkiye’ye olası etkileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1). 15 Mayıs 2022 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6766/91033#article_cite adresinden erişildi.
• Pauleit, S., Zölch, T., Hansen, R., Randrup, T. B., ve Bosch, C.K., (2017). Nature-based solutions and climate change–four shades of green. N. Kabisch, H. Korn, J. Standler ve A. Bonn, (Der.) Nature-Based solutions to climate change adaptation in urban areas içinde (ss. 29-49). Switzerland: Springer.
• Pearson, L. J., Pearson, L. ve Pearson, C. J. (2010). Sustainable urban agriculture: stocktake and opportunities. International Journal Of Agricultural Sustainability, 8(1-2), DOI:10.3763/ijas.2009.0468
• Peker, E. ve Ataöv, A. (2020). Belediyeler için iklim değişikliği rehberi. 1–122. https://hdl.handle.net/11511/98543
• Prové, C., Kemper, D., Loudiyi, S., Mumenthaler, C. ve Nikolaidou, S. (2015). Governance of urban agriculture initiatives: insights drawn from European case studies.F. Lohrberg, L. Licka , L. Scazzos ve A. Timpe, (Der.), Urban agriculture Europe içinde (ss: 64-69). Germany: Jovis.
• Pothukuchi, K. ve Kaufman, J. L. (1999). Placing the food system on the urban agenda: The role of municipal institutions in food systems planning. Agriculture and human values, 16(2), 213-224.
• Sanyé-Mengual, E., Specht, K., Vávra, J., Artmann, M., Orsini, F. ve Gianquinto, G. (2020). Ecosystem services of urban agriculture: Perceptions of project leaders, stakeholders and the general public. Sustainability, 12(24), 10446. https://doi.org/10.3390/su122410446
• Sowińska-Świerkosz, B., ve García, J. (2022). What are nature-based solutions (NBS). Setting core ideas for concept clarification. Nature-Based Solutions, 2, 100009. https://doi.org/10.1016/j.nbsj.2022.100009.
• The Maryland-National Capital Park and Planning Commission. (2012). Urban agriculture: A tool for creating economic development and healthy communities in prince george’s county, MD. 15.02.2022 tarihinde, https://www.mncppcapps.org/planning/publications/pdfs/259/Urban%20Agriculture%20Report%202012.pdf adresinden erişildi.
• Tixier, P. ve De Bon, H. (2006). Urban horticulture. R.Veenhuizen, (Der.),Cities farming for the future–Urban Agriculture for green and productive cities içinde (ss:316-347). Canada:IDRC
• Tuğaç, Ç. (2019). Kentsel dirençlilik perspektifinden yerel yönetimlerin görevleri ve sorumlulukları. İdealkent, 10(28), 984-1019.
• Viljoen, A., ve Bohn K. (2005). An introductory glossary: Continuous productive urban landscape. A.Viljoen, K. Bohn ve J. Howe (Der.) Designing urban agriculture for sustainable cities içinde. Boston: Elsevier.
• Wakefield, S., Yeudall, F., Taron, C., Reynolds, J. ve Skinner, A. (2007). Growing urban health: Community gardening in South-East Toronto. Health Promotion İnternational, 22(2), 92-101.
• Warren, B. (2020). The global governance of climate change through nature-based solutions.(Yüksek Lisans Tezi). York University, Canada. 20 Ağustos 2022 tarihinde https://yorkspace.library.yorku.ca/xmlui/handle/10315/38384 adresinden erişildi.
• World Bank, (2009). World development report 2010: Development and climate change. World Bank.
• Yalçın, G. E., Yazıcı, E. ve Kara, F. Ö. (2016). Gıda güvencesini tehdit eden etmenler ve çözüm önerileri. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5, 130-134. https://doi.org/10.17100/nevbiltek.210977