COVID-19 Pandemi Öncesi ve Sonrası Yeşil Alan Kullanım Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 45, 1366 - 1402, 30.10.2024

Çağatay Albayrak , Semih Halil Emür

https://doi.org/10.31198/idealkent.1328764

Öz

COVID-19 salgını küresel ölçekte etkisini artırarak pandemi sürecini oluşturarak kentsel yaşamın dinamiklerinde değişime neden olmuştur. Kentsel yaşam dinamikleri esasında, COVID-19 pandemisinin kent-mekân ilişkisinin etkisi önem kazanmıştır. Bu kapsamda 240 kişiye yönelik uygulanan anket çalışması ile Covid-19 pandemi süreci öncesi ve sonrası yeşil alan kullanım deneyimleri ve alışkanlıklarında ortaya çıkan farklılıklar incelenmiş ve Ki-kare istatistiki yöntem ile anket sonuçları değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda yeşil alanların yeni bir anlam kazandığı ve kentsel mekân içerisindeki erişilebilirliği, işlevleri, sınıflandırılması ve kullanıcı deneyimlerinin planlama çalışmaları içerisinde yer almasının bir gereklilik olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sonuçları ile dirençli kentler oluşturma noktasında COVID-19 pandemi etkilerinin planlama çalışmalarında kazandığı anlam ve bu anlamın uygulanabilmesi çerçevesinde nasıl değerlendirileceğine ve dikkat edilmesi gereken hususlar irdelenmiştir. Bu çalışma ile elde edilen sonuçların planlama çalışmalarında kaynak olarak kullanılması kentsel yaşam kalitesinin artırılması ve dirençli kentler oluşturma hedeflerine ulaşılması açısından hedefler ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemi, Yeşil Alan, Kentsel Mekân

Destekleyen Kurum

Yok

Evaluation Of Green Space Usage Experiences Before and After The COVID-19 Pandemic

Öz

The COVID-19 epidemic has increased its impact on a global scale and created the pandemic process, causing a change in the dynamics of urban life. On the basis of urban life dynamics, the effect of the city-space relationship of the COVID-19 pandemic has gained importance. In this context, the differences in green space usage experiences and habits before and after the Covid-19 pandemic process were examined with a questionnaire applied to 240 people, and the survey results were evaluated with the chi-square statistical method. As a result of the evaluation, it has been revealed that green areas have gained a new meaning and it is a necessity to include accessibility, functions, classification and user experiences in the urban space in planning studies.With the results of the study, the meaning of the effects of the COVID-19 pandemic in the planning studies at the point of creating resilient cities and how to evaluate this meaning within the framework of its application and the points that need attention are examined. Objectives are set in terms of using the results obtained with this study as a resource in planning studies, increasing the quality of urban life and achieving the goals of creating resilient cities.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemic, Green Space, Urban Space

Kaynakça

• Adıgüzel, F. ve Balta, M. Ö. (2021). COVID-19 sürecinde kentsel açık ve yeşil alan erişilebilirliği: Uşak kenti örneği. Türk Coğrafya Dergisi, (79), 17-24.
• Akdur, R. (2000). Afetler ve afetlerde sağlık hizmetleri. Ankara: Türkiye Sorunlarına Çözüm Konferansı-3, 21, 25-27.
• Aksu, Ö.V., Kılıç, C., Düzgüneş, E., Araz, N. ve Öztürk, K. (2017). Altındere Vadisi Milli Parkı kullanıcılarının rekreasyonel memnuniyetini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Ormancılık Araştırmaları Dergisi, 4(1), 30-45
• Atalay, H. (2008). Deprem Durumunda Kentsel Açık ve Yeşil Alanların Kullanımı–Küçükçekmece Cennet Mahallesi Örneği (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Ayan, B., Durak, M., ve Tazebay, İ. (2018). Yeşil alanların planlanması ve tasarımı ile fiziksel ve zihinsel sağlık arasındaki ilişki. II. Uluslararası Sanat ve Estetik Sempozyumu, Elazığ, 17, 38.
• Bal, H. (2015). Kent Sosyolojisi. İstanbul: Sentez Yayıncılık
• Erdönmez, M. E. ve Akı, A. (2005). Açık kamusal kent mekanlarının toplum ilişkilerindeki etkileri. Megaron, 1(1), 67.
• Güngör, Y., Afet Kültürü, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Notları Online Web site: 20 Nisan 2022 tarihinde http://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=afetku%CC%88ltu%CC%88ru%CC %88-ders%20-notu.pdf adresinden erişildi.
• Güzer, C.A. (2020), Kamusal Alanın Sınırları. Çözüm Üreten Kentler, Sayı 002.
• Haznedar, K. ve Kiper, T. (2022). COVİD-19 Sürecinde Bireylerin Yeşil Alan Kullanımı ve Gereksinimi: Fındıklı, Rize Örneği. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 4(2), 153-174.
• Kadıoğlu, M. (2008). Modern, bütünleşik afet yönetimin temel ilkeleri. Afet Zararlarini Azaltmanin Temel İlkelerİ, 1.
• Kahyaoğlu, B. (2016). Tekirdağ kentinde doğal afet ve eğitim parkı planlanması üzerine bir çalışma (Master's thesis, Namık Kemal Üniversitesi).
• Kalıpsız, A. (1981). İstatistik Yöntemler. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Yayın No: 2837/294, İstanbul.
• Karaşah, B. ve Var, M. (2016). Botanik bahçelerinde ziyaretçi tercihlerinin belirlenmesi ‘Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi örneği. Kastamonu Un. Orman Fakültesi Dergisi, 16 (1), 120-130.
• Kaya, M. (2020). Koronavirüs salgınında yaşlılar nasıl hedef haline geldi. Seta Perspektif Dergisi, 271, 1-4.
• Keleş, R. (1980). Kentbilim terimleri sözlüğü.
• Kırçın, P. N., Çabuk, S. N., Aksoy, K. ve Çabuk, A. (2017). Ülkemizde yeşil alanların afet sonrası toplanma alanı olarak kullanılma olanaklarının artırılması üzerine bir araştırma, 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 11, 13.
• Kiper, T. ve Öztürk. A.G. (2011). Kent ormanlarının rekreasyonel kullanımı ve yerel halkın farkındalığı: Edirne Kent (İzzet Arseven) Ormanı örneği. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg., 8(2),105-117.
• Korgavuş, B. ve Ersoy, M. (2015). Kadıköy ilçesi kentsel açık ve yeşil alanlarının olası İstanbul depreminde yeterliliğinin irdelenmesi.
• Lubell, S. (2020). Commentary: Past pandemics changed the design of cities. Six ways covid-19 could do the same. Los Angeles Times, 22.
• Maden Kalkan, Ç., & Yılmaz Şaşmaz, A. (2021). Covid-19 Salgınının Kentsel Yaşam Kalitesi Açısından Potansiyel Etkileri Çin Örneği. Kent Akademisi, 14(4), 1283-1298. https://doi.org/10.35674/kent.994920
• Özdede, S., Kalonya, D. H. ve Aygün, A. (2021). Pandemi sonrası dönemde kişi başına düşen kentsel yeşil alan ihtiyacını yeniden düşünmek. İdealkent, (COVID-19 Sonrası Kentsel Kamusal Mekânların Dönüşümü), 362-388.
• Özdemir, A. (2009). Katilimci Kentli Kimliğinin Oluşumunda Kamusal Yeşil Alanlarin Rolü: Ankara Kent Parklari Örneği. Turkish Journal of Forestry, 10(1), 144-153.
• Özüduru, H. (2020). Covid-19 ve Şehirler, İdealkent Yayınları, ss 22.
• Sarıçam, S. (2019). Kentsel Açik-Yeşil Alanlarin Afet Sonrasi İşlevleri. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 2(1), 1-15.
• Tonnelat, S. (2010). The sociology of urban public spaces. Territorial evolution and planning solution: experiences from China and France, 84-92.
• Tükel, R. (2020). COVID-19 Pandemi Sürecinde Ruh Sağliği. Türk Tabipleri Birliği. COVID-19 pandemisi altinci ay değerlendirme raporu. Istanbul, 617-628.
• Ugolini, F., Massetti, L., Calaza-Martínez, P., Cariñanos, P., Dobbs, C., Ostoić, S. K. ve Sanesi, G. (2020). Effects of the COVID-19 pandemic on the use and perceptions of urban green space: An international exploratory study. Urban forestry & urban greening, 56, 126888.
• Yegin, F. ve Bayraktar, B. (2020). Pandemi günlerinde egzersiz: COVID-19 sürecinde fiziksel aktivite. İstanbul Üniversitesi Yayını, s.231-246.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınevi, Ankara, 427.