Museums! How Accessible for Individuals with Disabilities?

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 45, 1493 - 1513, 30.10.2024

Murat Balcı

https://doi.org/10.31198/idealkent.1453559

Öz

The research examines the accessibility of museums in Istanbul for people with disabilities. The aim is to determine the suitability of museums in Istanbul for individuals with physical, visual, and hearing impairments, identify the problems they encounter in museums, identify physical limitations, and develop solution proposals. The qualitative research method was used in the research conducted in 2022-2023 covering museums in Istanbul. The research consists of two parts. In the first part, the museums to be visited were determined. Then, the checklists were submitted for approval to two expert academics. Opinions regarding the questions in the checklists were obtained by conducting a pilot study with six individuals with physical impairments, two with visual impairments, and two with hearing impairments. In the second part, the accessibility was evaluated by visiting 41 museums in Istanbul using checklists consisting of 23 questions. The findings were analyzed using the content analysis method. Considering the data of the research, none of the museums met the requirements for accessibility, museums were far from providing minimum standards for individuals with physical, visual, and hearing impairments, and individuals with physical, visual, and hearing impairments were unable to visit museums due to inadequate physical conditions rather than financial constraints.

Anahtar Kelimeler

Accessibility, Reachability, Disabled, Museums

Etik Beyan

This research strictly adhered to ethical principles, ensuring that no personal data related to museums (such as museum names, etc.) was included. The researcher affirm his commitment to upholding all ethical principles and regulations throughout the data collection, analysis, and reporting processes. The Ethics Committee Decision Number is E-45379966-050.06.04-86497.

Destekleyen Kurum

No

Müzeler! Engelli Bireyler İçin Ne Kadar Erişilebilir?

Öz

Araştırmanın amacı İstanbul’da bulunan müzelerin engellilere yönelik erişilebilir ulaşılabilirliğin incelenmesidir. Bu doğrultuda İstanbul’da yer alan müzelerin bedensel, görme, işitme engelliler açısından uygunluklarının belirlenmesi, engellilerin müzelerde karşılaştıkları problemlerin ve müzelere ilişkin fiziki yetersizliklerin ortaya konması ve bunlara ilişkin çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. İstanbul’daki müzeleri kapsayan ve 2022-2023 yılında gerçekleştirilen araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma iki kısımdan oluşmaktadır. İlk kısmında İstanbul’da yer alan ve ziyaret edilecek müzeler belirlenmiştir. Ardından müzelerin erişilebilir ulaşılabilirliğini belirlemede kullanılacak olan kontrol listeleri bedensel, görme, işitme engellilerin eğitimleri konusunda uzman iki akademisyenin onayına sunulmuştur. Oluşturulan kontrol listeleri altı bedensel, iki görme ve iki işitme engelli bireyle bir müzede pilot çalışması yapılarak müzelerin erişilebilir ulaşılabilirliğini belirlemede kullanılacak olan kontrol listelerinde yer alan soruların yeterliliğine ilişkin görüşleri alınmıştır. İkinci kısmında son şekli verilen 23 sorudan oluşan kontrol listeleri doğrultusunda İstanbul’da belirlenen 41 müze ziyaret edilerek engellilere yönelik erişilebilir ulaşılabilirlik açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. İstanbul’da 41 müzede gerçekleştirilen araştırmanın verileri incelendiğinde, İstanbul’da yer alan hiçbir müzenin erişilebilir ulaşılabilirlik açısından sahip olması gereken şartları sağlamadığı, müzelerin bedensel, görme, işitme engellilere minimum asgari standartları sağlamada çok uzak oldukları, bunun yanı sıra bedensel, görme, işitme engellilerin maddi olanaksızlıktan çok fiziki şartların yetersizliğinden dolayı müze ziyaretleri gerçekleştiremedikleri ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Erişilebilirlik, Ulaşılabilirlik, Engelli, Müzeler

Etik Beyan

Bu araştırma, etik ilkelere sıkı sıkıya bağlı kalarak müzelerle ilgili hiçbir kişisel verinin (müze adları vb.) dahil edilmemesini sağladı. Araştırmacı, veri toplama, analiz ve raporlama süreçleri boyunca tüm etik ilkelere ve düzenlemelere uyma konusundaki kararlılığını teyit eder. Etik Kurul Karar Numarası E-45379966-050.06.04-86497'dir.

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• Aktop, Z. (2022). Engelli erişilebilirliğinin yasalarda yer alma süreci ve İtalya yasalarında müzeler için erişilebilirlik düzenlemeleri. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 22(2), 121-142. https://doi.org/10.54961/uobild.1179184
• Baş, M., Yenişehirlioğlu, E., & Zengin, B. (2015). Engelli turizmi kapsamında müzelerde ulaşılabilir uygulamaların tespitine ilişkin karşılaştırmalı bir analiz. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 189-230. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nisantasisbd/issue/40535/667527/
• Başkurt, B. (2015). Görme engelli ilkokul öğrencileri için yeni ürün geliştirme sürecinde tasarım: Yenilenebilir Braille ekranlı elektronik okuyucu örneği [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A Yayıncılık
• Danacı Polat, B. (2019). Görme engelli öğrencilerin sanatı öğrenmesinde müzelerin katkısı [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Diker, O., & Çetinkaya, A. (2016). Erişilebilir turizm açısından Safranbolu turizm destinasyonunun uygunluğunun değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 111-125. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joiss/issue/30788/323561/
• Elmacı, D. (2019). Avrupa'da erişilebilirlik uygulamaları: Borås ve Cardiff örneklerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(43), 33-60. https://doi.org/10.21560/spcd.v19i46288.453040
• Erbay, N. Ö. (2017). Müzeler ve engelli ziyaretçilere yönelik eğitim projeleri. Milli Eğitim Dergisi, 46(214), 345-358. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36135/405942/
• Göktaş, P., & Bulgan, G. (2016). Turizm sektöründe engelliler ile iletişimin geliştirilmesine yönelik bir çalışma. Erciyes İletişim Dergisi, 4(3), 36-56. https://doi.org/10.17680/akademia.24946
• Heiss, O., Ebe, J., & Degenhart, C. (2009). Barrierefreies Bauen: Grundlagen, Planung, Beispiele. DETAIL Praxis. https://doi.org/10.11129/detail.9783955530181
• Kaymakçı, S. (2022). Tarihi yapıların müze olarak işlevlendirilmesinin İstanbul’dan örneklerle incelenmesi. Mimarlık ve Yaşam, 7(2), 647-667. https://doi.org/10.26835/my.1130594
• Külük, C. Ş. (2019). Sanat müzelerinde sağır ve işitme engelli bireylere dönük sosyal erişim programları: Amerika Birleşik Devletleri Örneği. Uluslararası Sanat Kültür ve İletişim Dergisi, 2(1), 40-67. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijacc/issue/47197/593066/
• Nemutlu, F. E. (2021). Çanakkale Çimenlik Kalesi’nin tarihi kentsel peyzaj elemanı olarak irdelenmesi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1), 57-69. https://dergipark.org.tr/tr/download/issue-file/48483/
• Özarslan, K. (2019). Müze pazarlaması bağlamında dünyada ve Türkiye’de en çok ziyaret edilen müzelerin ziyaretçi odaklı web tasarımları. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1065-1078. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.485401
• Tozlu, E., Mercan, Ş. O., & Atay, L. (2012). Çanakkale’nin engelli turizmine ilişkin durumunun belirlenmesine ve planlanmasına yönelik bir çalışma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-16. http://aksarayiibd.aksaray.edu.tr/tr/pub/issue/22552/240992/
• Yapıcı, O. Ö. (2022). Erişilebilir turizmde evrensel tasarım ilkelerinin Samsun kent müzesi örneğinde değerlendirilmesi. Journal of Recreation and Tourism Research, 9(2), 30-51. https://doi.org/10.5281/zenodo.6774468
• Yeşilyurt, H., Kırlar, B., & Lale, C. (2014). Müzelerin sessiz ve karanlık dünyası: "herkes için müzeler" mümkün mü? Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (2), 1-19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziturizm/issue/48838/622230
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık