Ağ Toplumu Bireyinin Toplum ve Kent İlişkisi: Behiç Ak Tiyatrosu İncelemesi

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 45, 1552 - 1575, 30.10.2024

Elif Vurucular Kesimci

https://doi.org/10.31198/idealkent.1475637

Öz

İnternetin gelişimi, sosyal ağların kurulması, teknoloji ve mobil iletişim araçlarının imkanları, kişilerin her an, her yerde, herkesle iletişim kurabilmesini sağlamış, zaman ve mekan algısını, bireyin toplumla, kendisiyle ve kentle kurduğu ilişkileri değiştirmiş, dünya küreselleşerek küçülmüştür. Bireyin çevresini algılayışı ve değişen yaşam biçimi kent mekanlarının kullanımını ve kentlerin organizasyonunu etkilemiştir. Behiç Ak 'Tek Kişilik Şehir' ve 'Küçülecek Yer Kalmadı' tiyatro oyunlarıyla, bir mimarın gözünden, günümüz toplum bireylerinin yaşamlarını ve kentle ilişkilerini, abartarak, mizahi bir dille eleştirmektedir. Çalışma kapsamında incelenen, 'Tek Kişilik Şehir' oyunu yalnız yaşayan, teknoloji sayesinde evinden çalışan, ihtiyaçlarını tuşlayarak halleden ve dışarıya çıkmayan Adam ve Kadın karakterinin, yüz yüze buluşmasını konu edinmektedir. 'Küçülecek Yer Kalmadı' oyunuysa köye taşınmış çift (Adam ve Kadın) ve onlara şehirden gelerek ‘Misafir’ olan karakterin küreselleşme, iletişim ve doğaya dönüş sohbetlerini içermektedir. Bu çalışma kapsamında Behiç Ak'ın yazdığı iki oyun; ağ toplumunda bireyin kendine, topluma ve kent mekanına uzaklaşması, değişen toplum yaşantısının kente yansımaları, oyun yazarı olan bir mimarın, mesleğinin getirdiği eleştirel yorumlayışı incelenmiştir. İki oyunun ortak özellikleri; çevresine ve kendisine yabancılaşan bireyler, iletişim olanaklarının, iletişim kuramamaya sebep olması, kent mekanlarının evden çalışmayı ve ihtiyaçları karşılamayı sağlayan teknoloji ve internet olanaklarıyla deneyimlenemiyor olması, tüm olumlu gelişmelere rağmen bireylerin mutlu olmaması olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ağ toplumu, küreselleşme, kent mekanları, mimar yazar, tiyatro oyunları

The Relationship of the Network Society Individual with Society and the City: A Study of Behiç Ak Theater

Öz

The development of the internet, establishment of social networks, and advancements in technology and mobile communications have enabled individuals to communicate anytime, anywhere, with anyone, thus altering their perception of time and space and changing their relationships with society, themselves, and urban spaces, leading to a globalized world. The way individuals perceive their surroundings and their changing lifestyle has influenced the utilization of urban spaces and the organization of cities. Behiç Ak, through his theater plays ‘A City of One Person’ and ‘Nowhere Left to Shrink’, criticizes the lives of contemporary society individuals and their relationships with cities from an architect's perspective, using exaggeration and humor. Behiç Ak's plays are examined, highlighting the alienation of individuals in the network society from themselves, society, and urban spaces, the reflections of changing societal lifestyles on cities, and the critical interpretation brought by an architect who is also a playwright. The common features of the two plays include individuals alienating themselves from their surroundings and the inability to communicate despite the available communication tools, the inability to experience urban spaces due to technology and internet facilities that enable working from home and meeting needs, and the lack of happiness despite all positive developments.

Anahtar Kelimeler

Network society, globalization, urban spaces, architect writer, theater plays.

Kaynakça

• Ak, B. (2008). Tek Kişilik Şehir. Mitos Boyut Yayınları.
• Ak, B. (2009). Toplu Oyunları 2 - Küçülecek Yer Kalmadı. Mitos Boyut Yayınları.
• Aktaş, C., & Çaycı, B. (2013, Kasım 20-23). Yeni Enformasyon ve İletişim Teknolojilerinin Sosyal Hayattaki Rolü. 1.Uluslararası Medya Çalışmaları Sempozyumu - 1st International Symposium on Media Studies Bildiriler Kitabı, 629–636. https://web.hitit.edu.tr/dosyalar/yayinlar/[e-mail]
• Aydoğan, F. (2010). İkinci Medya Çağı’nda Gözetim ile Kamusal Alan Paradoksunda İnternet. F. Aydoğan ve A. Akyüz (Edt.), İkinci Medya Çağında İnternet (ss. 3–17). Alfa Yayınları.
• Başer, A. (2010). Yeni İletişim Teknolojilerinin Evriminde Televizyonun Yeri. F. Aydoğan ve A. Akyüz (Edt.), İkinci Medya Çağında İnternet (ss. 36–60). Alfa Yayınları.
• Baudelaire, C. (2019). Paris Sıkıntısı (T. Yücel, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Baudrillard, J. (1997). Tüketim Toplumu (F. Keskin ve H. Deliceçaylı, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2006). Küreselleşme (A. Yılmaz, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Behiç Ak. (2024, Ekim 8). Behiç Ak Biyografi. https://behicak.com/tr/biyografi/
• Bell, D. (1973). The Coming of Postindustrial Society: A Venture in A social Forecasting. Basic Books.
• Castells, M. (2005). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür-Ağ Toplumunun Yükselişi (E. Kılıç, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2015). Kent Sınıf İktidar (A. Türkün, Çev.). Phonix Yayınevi.
• Debord, G. (1996). Gösteri Toplumu (O. Taşkent ve A. Ekmekçi, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Drucker, P. (1994). Kapitalist Ötesi Toplum (B. Çorakçı, Çev.). İnkılap Kitabevi.
• Erkan, H. (1997). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Filizok, R. (2024, Ekim 8). Edebi Analiz Nedir? https://www.ege-edebiyat.org/docs/454.pdf
• Kaçıp Giden Dünya (O. Akınhay, Çev.). Alfa Basım Yayınları.
• Harvey, D. (2012). Postmodernliğin Durumu (S. Savran, Çev.). Metis Yayıncılık.
• Illich, I. (1990). Tüketim Köleliği (I. Illich, Çev.). Pınar Yayınları.
• Poster, M. (1995). The Second Media Age. Polity Press.
• Postman, N. (2004). Teknopoli Yeni Dünya Düzeni (M. E. Yılmaz, Çev.). Paradigma Yayınları.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga: Bir Fütürist Ekonomi Analizi Klasiği (S. Yeniçeri, Çev.). Koridor Yayınları.
• Touraine, A. (2004). Modernliğin Eleştirisi (H. Tufan, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.