Toplumsal Cinsiyet Rollerini Virginia Woolf Üzerinden Düşünmek: "Kendine Ait Bir Oda"

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 198 - 212, 31.12.2023

Cansel Uslu , Didem Doğanyılmaz Duman , Gökhan Duman

https://doi.org/10.61127/idusos.1402837

Öz

Virginia Woolf "Kendine Ait Bir Oda" denemesinde kadınların özgürce yazabilmesini, kendilerine ait bir odalarının olmasına ve bir gelire sahip olmalarına bağlamaktadır. Kadınların hem kendi gelecekleri için hem de hemcinslerinin gelecekleri için iş birliği içinde olmaları gerektiğinin vurgulanması ile deneme, bir manifestoyu çağrıştırmaktadır. Woolf, doğrudan kadınlara seslenerek, kadınların maruz bırakıldığı ekonomik güçsüzlükte ve eğitimsizlikte savunulan eril değerlerin ne denli baskın olduğu hususunun altını çizmektedir. Böylelikle, kadın ve erkeğin aynı koşullar altında yaşamlarını sürdürmediğine, kadınların kendilerini geliştirmek ve gerçekleştirmek için birtakım engeller ile karşılaştıklarına vurgu yapılmaktadır. Bu vurguyu somutlaştırmak için ise, Shakespeare örneğine gidilerek Shakespeare’in hayali bir kız kardeşi yaratılmaktadır. Böylece, toplumsal cinsiyet rollerinin yaşam fırsatları bakımından ne derece önemli olduğunu düşündürmek amaçlanmaktadır. Sorgulanan, bir cinsiyetin refahının, ötekinin yoksulluğuna ve güvensizliğine nasıl, ne derece bağlı olabildiği meselesidir.
Bu çalışmada, Virginia Woolf’un "Kendine Ait Bir Oda" adlı denemesi, toplumsal cinsiyet perspektifinde incelenerek, toplumsal cinsiyet baskısının etkileri ve sonuçları doğrultusunda farkındalık yaratmak amaçlanmıştır. Kadınların, ekonomik özgürlük kazanmalarının ve “kendilerine ait bir alan” bulmalarının önemi, denemede sözü edilen engeller ile eleştirel analiz edilerek sunulmuştur.
Sonuç olarak kadınların kamusal alanda maruz kaldığı dışlanma; çimenlikte yürünmemesi, kütüphaneye girilmemesi gibi, kadınların özgürlüğünü kısıtlamakla birlikte yaratıcılıklarını da engellemektedir. Kadınların kurmaca konusunda belki de “erkekler kadar” üretememesinin nedeni, kadınların düşüncelerini özgür bir şekilde ifade edecek konumda olmamaları ve özgürlüklerini sekteye uğratacak şekilde sürekli bir dış etkene maruz kalmalarıdır. Bir yandan kadınların kamusal alandaki kısıtlı konumları, diğer yandan ise kadınların hane içerisinde bile “kendilerine ait bir alan” olmayışı söz konusu iken günlük hayat içerisindeki toplumsal cinsiyet rollerinin kişilerin düşünce özgürlüklerine yaptıkları etkiler ve sonuçlar gözler önüne serilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Virginia Woolf, Eğitim, Toplumsal Cinsiyet, Özgürlük

Kaynakça

• Beach, J. W. (1937). Virginia Woolf. The English Journal, 603-612. Kasım 30, 2023 tarihinde https://www.jstor.org/stable/805150 adresinden alındı
• Bell, Q. (1972). Virginia Woolf A Biography. New York: Harcourt Brace Jovanovich.
• Buran, S. (2021). Virginia Woolf ve James Joyce’un Modern Anlatım Teknikleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi , 10(1), 27-43. doi:https://doi.org/10.33206/mjss.813836
• Connell, R. W. (2019). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar . (C. Soydemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Durğun, S. (2020). Kamusal ve özel: Rousseau’nun eğitim anlayışı. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi(29), 17-32. Kasım 30, 2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/flsf/issue/54350/678507 adresinden alındı
• Genç, H. N. (2015). Jean Jacques Rousseau’nun Emile’inde kadın eğitimi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 25-34. Kasım 30, 2023 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/340411783 adresinden alındı
• Goldman, J. (2007). The feminist criticism of Virginia Woolf. G. Plain, & S. Sellers içinde, A History of Feminist Literary Criticism (s. 66-84). New York: Cambridge University Press.
• Gültekin, L. (2013). Giriş. Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları (s. 1-2). içinde Ankara : Atılım Üniversitesi Yayınları .
• Heywood, A. (2018). Siyasi İdeolojiler . (L. Köker, Çev.) Ankara: Adres Yayınları.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. (O. Akınbay, & D. Kömürcü, Çev.) Ankara : Bilim ve Sanat Yayınları.
• Urgan, M. (1995). Virginia Woolf. İstanbul : Yapı Kredi Yayınları .
• Uslu, C., & Kancı, T. (2022). Rousseau’nun Emile’inde ideal kadın ve erkek kurgularının eleştirisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(4), 1630-1655. doi:http://dx.doi.org/10.16953/deusosbil.1110684
• Vatandaş, C. (2011). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı . İstanbul Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 29(35), 29-56. Kasım 27, 2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/pub/iusoskon/issue/9517/118909 adresinden alındı
• Wollstonecraft, M. (2021). Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi. (D. Hakyemez, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Woolf, V. (2013). Dışa Yolculuk. (Z. Mercan, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Woolf, V. (2020). Deniz Feneri. (S. Çalışkan, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Woolf, V. (2021a). Kendine Ait Bir Oda. (B. Göçer, Çev.) İstanbul: Can Yayınları.
• Woolf, V. (2021b). Orlando. (S. Akar, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Woolf, V. (2022a). Gece ve Gündüz. (O. Dalgıç, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Woolf, V. (2022b). Jocab'ın Odası. (F. B. Aydar, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Woolf, V. (2023a). Dalgalar. (M. Günay, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Woolf, V. (2023b). Mrs. Dalloway. (T. Uyar, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Woolf, V. (2023c). Üç Gine. (İ. Güzel, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Woolf, V. (2023d). Yıllar. (O. Dalgıç, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.