KAYIT DIŞI EKONOMİ BAĞLAMINDA YOKSULLUĞUN ÇOCUK İŞÇİLİĞİ ÜZERİNDEN OKUNMASI

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 143 - 156, 31.12.2024

Ahmet Usanmaz , Cemalettin Levent

https://doi.org/10.61127/idusos.1555807

Öz

Çocuk işçiliği, ülkeler için ekonomik kalkınma ve büyümenin sağlanmasında ciddi bir engeldir. Kayıt dışı ekonominin önemli bir göstergesi olarak yer alan çocuk işçiliği, daha çok düşük eğitim düzeyi ve hanehalkına düşük gelirin girmesinden kaynaklanmaktadır. Özellikle uzun vadede çocukların işgücünde yer alması yoksulluğun sürdürülebilir olmasını sağlamaktadır. İşgücünde yer alan çocuklar eğitim ve sağlık gibi temel haklara ulaşmada ciddi problemler yaşamaktadır. Bununla birlikte işgücüne katılan çocukların psikolojik, sosyal ve fiziksel gelişimleri zarar görmektedir. Dezavantajlı/kırılgan/hassas gruplar olarak anılan çocukların eğitim ve temel ihtiyaçlarına erişimlerin iyileştirilmesi ve çocuk işçiliğine yönelik sıkı denetimlerin yapılması çocuk işçiliğin azaltılmasına katkı sağlayacaktır. Bu çalışmanın temel amacı; kayıt dışı ekonomi bağlamında yoksulluğu çocuk işçiliği üzerinden yeniden incelemektir. Çalışmada Türkiye'de çocuk işçiliği ve çocuk yoksulluğuna dair yorumlar, TÜİK’den alınan veriler aracılığıyla desteklenmiştir. Elde edilen bulgulara göre çocuk istihdamı oranlarında yıllar arasındaki yükseliş ve düşüşlerin olduğu ancak son iki yılda çocuk istihdamının geçmiş yıllara oranla daha az olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte çocuk istihdamında erkeklerin istihdama katılım oranı kız çocuklarına oranla daha yüksek olduğu verilere yansımıştır. Çalışmada öne çıkan bir diğer önemli bulgu; maddi olarak yoksun olan çocuk oranında farklı yıllar arasında artış ve azalışların görüldüğü ancak maddi yoksun olan çocuk oranında 2012 ve 2013 yılına göre diğer yıllarda düşüş olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak Türkiye’de çocuk işçiliğinin azaltılmasında eğitim ve gelirde sosyal politikalar aracılığıyla yapılacak iyileştirmeler, dezavantajlı konumda bulunan çocuk işçiliğinin azaltılmasında önemli rol oynayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk İşçiliği, Yoksulluk, İstihdam

Etik Beyan

Herhangi bir etik dışı durum söz konusu değildir.

Destekleyen Kurum

Yok.

Kaynakça

• Avşar, Z., & Öğütoğulları, E. (2012). Çocuk işçiliği ve çocuk işçiliği mücadele stratejileri. Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(1), 9-40.
• Batır, E. (2020). Çocuk işçi ölümleri: Yaşam ve eğitim hakkı (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Çöpoğlu, M. (2018). Türkiye’de Çocuk İşçiliği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (14), 357-398. Dur, A. İ. B., & Öztürk, M. (2017). Türkiye'de Ve Dünyada Çocuk İşçiliği Ve Mücadele Politikaları: SDÜ MYO Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 613-635.
• Eurofound (2012). Neets-Young People Not İn Employment, Education Or Training: Characteristics, Costs And Policy Responses İn Europe. Https://Www.Eurofound.Europa.Eu/Publications/Report/2012/Labourmarket-Social-Policies/Neets-Young-People-Not-İn-Employment-Education-Or Trainingcharacteristics-Costs-And-Policy Adresinden 23 Mayıs 2024 Tarihinde Alınmıştır.
• Huebler, F. (2008, September). Child Labour And School Attendance: Evidence From MICS And DHS Surveys. Paper Presented At Seminar On Child Labour, Education And Youth Employment. Understanding Children’s Work Project, Universidad Carlos III De Madrid, Madrid, Spain.
• ILO. (2022) Youth Not İn Employment, Education Or Training İn Asia And The Pacific: Trends And Policy Considerations. 1-61. https://www.ilo.org/asia/publications/WCMS_860568/lang--en/index.htm Adresinden 23 Mayıs 2024 tarihinde alınmıştır.
• ILO. (2024). https://www.ilo.org/projects-and-partnerships/projects/partnership-improving-prospects-forcibly-displaced-persons-and-host/themes/informal-economy 10 Mayıs 2024 tarihinde alınmıştır.
• ILO. (2024). https://www.ilo.org/tr/regions-and-countries/europe-and-central-asia/ilo-turkiye-ofisi/politika-alanlari/cocuk-isciligi 23 Mayıs 2024 tarihinde alınmıştır.
• Ilyas, A., Shahid, M. S., & Ali Hassan, R. (2020). Evaluating The Motives Of Child Labourers İn The İnformal Economy. International Journal Of Sociology And Social Policy, 40(3/4), 409-424.
• Laborda Castillo, L., Sotelsek Salem, D., & Sarr, L. R. (2014). The Effect Of Poverty, Gender Exclusion, And Child Labor On Out-Of-School Rates For Female Children. Journal Of Research İn Childhood Education, 28(2), 162-181.
• Özdemir, N. E., Albayrak, E. A., & Korkutan, M.(2024). Türkiye’de Çocuk İşçiliği: Sağlık ve Sosyal Yaşam Koşulları Bağlamında Bir Değerlendirme. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 7(1), 44-66.
• Radfar, Amir., Asgharzadeh, Seyed Ahmad Ahmadi., Quesada, Fernando., Filip, Irina. (2018).Challenges And Perspectives Of Child Labor. Industrial Psychiatry Journal 27(1):P 17-20, Jan–Jun 2018. | DOI: 10.4103/İpj.İpj_105_14
• Rahmani, H. & Groot, W. (2023) Risk Factors Of Being Youth Not İn Education, Employment Or Training (NEET): A Scoping Review. International Journal Of Educational Research. 1-16.
• Şahin, L. (2012).Geçmişten günümüze çocuk işçiliği. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 103-118.
• Tolgay, C. & Çakır, Ö. (2022). Ne Eğitimde Ne İstihdamda Olan Gençlerin Genç İşsizliğine Yönelik Algıları Üzerine Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Ss. 1680-1707.
• Tor, H. (2010). Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Boyutları. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken/Journal Of World Of Turks, 2(2), 25-42.
• TÜİK, İstatistiklerle Çocuk (2021). https://www.tuik.gov.tr/media/announcements/istatistiklerle_cocuk_2021.pdf 15 Mayıs 2024 tarihinde alınmıştır.
• Uluslararası Çalışma Ofisi ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu, Çocuk İşçiliği, 2020 Küresel Tahminler, Eğilimler ve Önümüzdeki Yol, ILO ve UNICEF, New York, 2021. Lisans: CC BY 4.0.
• UNICEF. (2023) In-Depth Research On Youth Not İn Employment Education Or Training (Neet) İn Thailand. UNICEF Social Research Institute