Ehl-i Beyt Mensuplarının Dönemin İktidarları ile Olan İlişkileri

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 2, 127 - 143, 14.04.2017

Zekeriya Doğrusözlü

Öz

Hz. Peygamber'in vefatından sonra Hz. Ali'nin nasla tayin edilerek imam olduğunu savunan İmamiyye Şiası, imametin Ehl-i Beyt kanalı ile tevarüs ettiğine ve bu yolla on iki imamın Allah tara-fından seçildiğine inanmıştır. Ancak tarihte bu vak'a inanıldığı gibi gerçekleşmemiştir. Hz. Ali,sıra-sıyla Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman’dan sonra halife olmuş, oğlu Hz. Hasan da altı aylık hali-feliğinden sonra sulh yoluya halifeliği Muaviye'ye tevdi etmiştir. Sonrasında da Ehl-i Beyt'ten kimse halife olmamıştır. İmamiye Şia'sı bu durumu, dönemin iktidarlarının Ehl-i Beyt'in imametini gasp et-tiği iddiasıyla açıklamış ve bu dönemde Ehl-i Beyt mensuplarını her türlü baskıya ve zulme maruz kaldığı dahası söz konusu bütün imamların öldürüldüğünü savuna gelmiştir. Makalemizde mezkûr iddiaların tarihi vak'aya uygunluğu dönemin tarihi süreci içerisinde tartışmaya açılmış ve iddia edil-diği gibi Ehl-i Beyt imamlarının devamlı baskı görmediği, dönemin iktidarların ile olan ilişkilerinin inişli çıkışlı bir seyir izlediği savunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ehl-i Beyt, İmâmiyye Şiası, Abbasi Oğulları, Ümmeyye Oğulları

Kaynakça

• Benli, Yusuf, “Şîî Düşüncede Ehl-i Beyt Tasavvurları”, İslami Araştırmalar Dergisi, 17/4 (2004), s.337-353.
• Büyükkara, Mehmet Ali, İmamet Mücadelesi ve Haşimoğulları, İstanbul: Rağbet Yayınları, 1999.
• Ca'feriyân, Resûl, Masum İmamların Fikri ve Siyasî Hayatı, çev. Cafer Bayar, İstanbul: Kevser Yayıncılık, 1994.
• _________, el-Hayâtü’s-Siyâsiyyeve’l-Fikriyyeli Eimmeti Ehli’l-Beyt, Beyrut: Dârü’l-Hak, 1994
• Demircan, Adnan, “Hz. Hasan ve Halifeliği”, HÜİFD, 1/1 (1997), s.81-109. Hakyemez, Cemil, Abbasi Devletine Yönelik Ali Oğulları veya Şîî Tehdidi”, AÜSBED, 9/1 (2007), s. 327-341.
• el-Belâzurî, Ahmed b. Yahya b. Câbir, Ensâbü'l-Eşrâf, thk. Muhammed Bâkır Mahmûdî, Beyrut: Müessesetü’l-A’lemî, 1974. el-Beyâtî, Ca'fer, Şehâdetü'l-Eimme, internet versiyonu:<http://alhassanain.org>, eri-şim tarihi: 19.01.2015.
• el-İsfehânî, Mekâtilü’t-Tâlibiyyîn, thk. Kâzım Muzaffer, Necef: Menşûrâtü’l-Mektebeti’l-Haydariyye, 1970.
• el-Ya'kûbî, Ahmed b. Ebî Ya'kûb, Tarîhü’l-Ya'kûbî, Beyrut: Dâru Sadr, t.y..
• el-Mes’ûdî, Ebü'l-Hasan Alî b. el-Hüseyin,Murûcü’z-Zeheb ve Me’âdinü'l-Cevher, thk. Mu-hammed Muhyiddîn Abdülhamîd, Beyrut: Dârü'l-Fikr, 1973. _______, et-Tenbîh ve’l-İşrâf, Beyrut: Dâru Sa'bin,t.y..
• es-Sadûk, Ebû Ca'fer Muhammed b. Alî, 'İlelü'ş-Şerâi', thk. Muhammed es-Sâdık, Necef: Mektebetü'l-Haydariyye, 1966.
• es-Saffâr, eş-Şeyh el-Hasan, Eimmetü Ehli’l-Beyt: Risâletun ve Cihâdun,Beyrut:Müessesetü'l-A'lemî, 1977.
• ________, el-İ’tikâdât fî dîni’l-imâmiyye, nşr. ‘İsâm Abdusseyyid, 2. bs. (Beyrut: Dâru’l-Müfîd, 1414/1993)
• et-Tabersî, eş-Şeyh Ebû Ali el-Fadl b. el-Hasan, Mecmau’l-beyân fî tefsîri’lkur’ân, (Beyrut: Dâru’l-Marife, 1406/1986).
• et-Taberî, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr b. Yezid, Târîhü'l-Ümem ve'l-Mulûk, Beyrut: Müessesetü'l-A'lemî,t.y..
• ez-Zehebî, el-İmâm Şemsüddîn b. Muhammed b. Ahmed, Siyerü A’lâmi’n-Nübelâ, thk. Şu-ayb Arnavût, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
• İbn Ebi’l-Hadîd, 'İzzüddîn Ebû Hâmid, Şerhu Nehci’l-Belâğa, thk. Muhammed el-Fâdıl İb-rahim, Kum: Dârü’l-Kütübi’l-İhyâ, 1959.
• İbnü’l Esîr, Ebü’l-Hasan 'İzzeddîn el-Cezerî, el-Kâmil fi’t-Târîh, thk. Ebü’l-Fidâ Abdullah, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1987.