CEMÂLEDDÎN EL-KÂSIMÎ’NİN KİMLİĞİ, KİŞİLİĞİ VE ‘MEHÂSİNÜ’T-TE’VÎL’ ADLI ESERİ

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 115 - 138, 15.06.2021

Murat Bahar

Öz

Cemâleddîn el-Kâsımî’nin telif ettiği Mehâsinü’t-Te’vîl isimli eser rivayet ve dirayet tefsiri
olarak değerlendirildiğinde naklettiği rivayetler kendisinden önceki âlimlere dayanmakta,
dirayet tefsiri yaptığı yerlerde ise kendi kimlik ve kişiliği ile yaşadığı dönem ve coğrafyanın
yansımaları görülebilmektedir. Bir tür biyografi çalışması ve tefsir metodu araştırması
addedilebilecek bu çalışma ise söz konusu yansımaların araştırılmasına öncü olması amacıyla
hazırlanmıştır. Dolayısıyla çalışmada, Suriye selefîliğinin önde gelen isimlerinden olan
Cemâleddin el-Kâsımî’nin kimliği, kişiliği ve özellikle de Mehâsinü’t-Te’vîl adlı tefsiri konu
edinilmektedir. Öncelikle Kâsımî’nin hayatını tanıma vesilesiyle kimlik ve kişiliği
araştırılmıştır. Sonrasında yaşadığı dönem ve coğrafya genel hatları ile aktarılarak içinde
bulunduğu sosyal hayatın anlaşılması sağlanmıştır. Son olarak ise Kâsımî’nin tefsir ilmi ile
yakından alakalı olan eserleri zikredilmiştir. Ayrıca Mehâsinü’t-Te’vîl isimli tefsiri ise kapsamlı
bir şekilde incelenmiş, ayırt edici özellikleri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kâsımî, Mehâsinü’t-Te’vîl, Tefsir, Qasimi, Mahasin al-Ta’wil, Tafsir

Kaynakça

• Abaza, Nizar. Cemâlüddîn el-Kâsımî: Ehadu Ulemâi’l-Islâhi’l-Hadîs fi’ş-Şam, Dâru’l-Kalem, Dımaşk, 1997.
• Acmî, Muhammed Beznâsır. Âlü’l-Kâsımî, Dârü’l-Besâiri’l-İslamiyye, Beyrut, 1999.
• El-Kâsımî, Muhammed Cemâlüddîn. Kur’ân’ı Anlamak: Tefsir İlminin Temel Meseleleri, çev. Sezai Özel, İstanbul: İz Yayıncılık, 1990.
• El-Kâsımî, Muhammed Cemâlüddîn. Tefsîru’l-Kâsımî/Mehâsinü’t-Te’vîl, thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Kâhire, 1957.
• El-Kâsımî, Zafir. Cemâlüddîn el-Kâsımî ve Asruhu, Dımaşk, 1965.
• Günay, H. Mehmet. Cemâleddîn el-Kâsımî –Hayatı ve İlmî Kişiliği-, Sakarya Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 1, 1996.
• Günay, H. Mehmet. Cemâleddîn el-Kâsımî ve Fıkhî Görüşleri, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara ÜSBE., İstanbul, 1991.
• Günay, H. Mehmet. Suriye Selefiliğinin Önderi Cemâleddîn el-Kâsımî –Hayatı, Islahatçı Kişiliği ve Fıkhî Eserleri-, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı 6, 2005.
• Hitti, Philip Khuri. Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi, çev. Salih Tuğ, MÜİF Vakfı Yayınları, İstanbul, 1995.
• İstanbûlî, Mahmûd Mehdî. Şeyhu’ş-Şam Cemâlüddîn el-Kâsımî, Dımaşk, 1985. Kalkan, Gökçen. Cemâleddîn el-Kâsımî ve Tefsirdeki Metodu (Basılmamış Doktora Tezi), Atatürk ÜSBE., Erzurum, 2007.
• Mâlih, Muhammed Riyâd. “‘Allâme Cemâluddîn el-Kâsımî –Hayâtuhû ve Âsâruhû-“, Mecelletü Âfâkı’s-Sekâfe ve’t-Turâs, sayı 2, Dubai, 1994.
• Şirin, Süleyman. Cemâleddîn el-Kâsımî’nin Hadis İlmindeki Yeri (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk ÜSBE., Konya, 2006.
• Turgut, Ali. “Cemâleddîn el-Kâsımî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 7/311-312. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• Yüce, Mustafa. Muhammed Cemâleddîn el-Kâsımî ve Kelâmî Görüşleri (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya ÜSBE., Sakarya, 1999.