ORTA GELİR TUZAĞIYLA MÜCADELEDE ÇIKIŞ STRATEJİLERİ VE BÜTÇE POLİTİKALARI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 2, 135 - 164, 04.02.2022

Hüseyin Uslu

https://doi.org/10.24889/ifede.885503

Öz

Bu çalışmanın temel amacı; Türkiye’de 1996:Q1-2019:Q4 döneminde bütçe politikalarının Orta Gelir Tuzağı üzerindeki etkilerini teorik ve ampirik olarak incelemektir. Serilerin durağanlığı ADF ve PP birim kök testleriyle, seriler arasındaki eşbütünleşme ilişkileri Maki (2012) testiyle incelenmiştir. Regresyon analizleri; FMOLS, DOLS ve CCR yöntemleriyle yapılmıştır. Nedensellik ilişkileri VECM yöntemiyle incelenmiştir. Regresyon analizinde; kamu harcamalarındaki %1’lik artışın Türkiye’deki kişi başına düşen milli geliri %0.93-%1.04 aralığında artırdığı, insani gelişmişlik düzeyindeki %1’lik artışın Türkiye’deki kişi başına düşen milli geliri %0.49-%0.59 aralığında yükselttiği belirlenmiştir. Kısa dönem nedensellik testinde; kişi başına düşen milli gelir ile kamu harcamaları arasında, Ar&Ge harcamaları ile kamu harcamaları ve Ar&Ge harcamaları ile yüksek teknolojili ürün ihracatı arasında iki yönlü, kamu harcamalarından insani gelişmişlik düzeyi ve yüksek teknolojili ürün ihracatına, kişi başına düşen milli gelirden Ar&Ge harcamaları, yüksek teknolojili ürün ihracatı ve insani gelişmişlik düzeyine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu bulunmuştur. Uzun dönem nedensellik testindeyse; kişi başına düşen milli gelir ile kamu harcamaları ve insani gelişmişlik düzeyi arasında ve kamu harcamaları ile insani gelişmişlik düzeyi arasında karşılıklı, Ar&Ge harcamalarından kamu harcamaları, kişi başına düşen milli gelir ve insani gelişmişlik düzeyine ve yüksek teknolojili ürün ihracatından kişi başına düşen milli gelir ve insani gelişmişlik düzeyine doğru tek yönlü nedensellik ilişkilerinin olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Orta gelir tuzağı, Bütçe politikaları, Yapısal kırılmalı analiz

EXIT STRATEGIES AND BUDGET POLICIES IN COMBATING THE MIDDLE INCOME TRAP: THE CASE OF TURKEY

Öz

The main purpose of this study is; examine the effects of budget policies on the Middle Income Trap theoretically and empirically in Turkey for 1996:Q1-2019: Q4 period. The stationarity of the series was examined by ADF and PP unit root tests, and the cointegration relations between the series were examined by Maki (2012) test. Regression analysis; made with FMOLS, DOLS and CCR methods. Causality relationships were examined by VECM method. In the regression analysis; it was determined that 1% increase in public expenditures raise national income per capita in Turkey between 0.93% and 1.04% while increases in human development level raises it between 0.49% and 0.59%. It was found that there are two way causality relationships between national income per capita and public expenditures, between R&D expenditures and public expenditures and between R&D expenditures and high-tech product exports in the short term, while one way causality exists from public expenditures to human development level and high-tech product exports, from per capita national income to R&D expenditures, high-tech product exports and human development level. In the long term, it was found that mutual causality exists between national income per capita and public expenditures, between national income per capita and human development level and between public expenditures and human development level whereas there is one way causality from R&D expenditures to public expenditures, per capita national income and human development level and from high-tech product exports to per capita national income and human development.

Anahtar Kelimeler

Middle income trap, Budget policies, Analysis with structural breaks

Kaynakça

• Aghion, P. and Howitt, P. (1998). Endogenous Economic Growth. MIT Pres.
• Aktaş, E. E. (2019). Gelir Eşitsizliği ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ampirik Bir İnceleme. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Ankara.
• Alexandru, A. A. M. (2007). The Relationship between Shadow Economy and Unemployment Rate: An Empirical Investigation for Romania using Causality Analysis.https://ec.europa.eu/eurostat/cros/system/files/PS3%20Poster%204.pdf, (Erişim Tarihi: 03.12.2020).
• Alkan, H.I. ve Ümit, A.Ö. (2018). Orta Gelir Tuzağının Türkiye Açısından İncelenmesi ve Tuzaktan Çıkış Stratejileri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 97-112.
• Arolat, O. S. (2015). Ekonomik Büyüme, Türkiye’yi Orta Gelir Tuzağından Kurtaracak. http://www.odd.org.tr/web_2837_1/entitialfocus.aspx?primary_id=923&target=categorial1&type=31, (Erişim Tarihi: 03.12.2020).
• Bal, H. ve Akça, E.E. (2015). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Belirleyicileri: Seçilmiş Doğu Asya ve Pasifik Ülkelerinden Ampirik Bulgular. Sosyoekonomi, 24(30), 91-111.
• Barro, R. J. (1990). Government Spending in A Simple Model of Endogeneous Growth. Journal of Political Economy, 98(5), 103-125.
• Barro, R. J. (1991). Economic Growth in a Cross Section of Countries. Quarterly Journal of Economics, 106, 407-443.
• Basri, F. and Putra, G.A.(2020). Escaping the Middle Income trap in Indonesia. An Analysis of Risks, Remedies and National Characteristics. Friedrich-Ebert-Stiftung Indonesia Office Press, Jakarta, Indıonesia.
• Begg, D., Fischer, S. and Dornbush, R. (2010). İktisat. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.