Nüfus ve Vatandaşlık Hizmetlerinde Yaşanan Dijital Dönüşüm Sürecinin Bürokrasi Üzerindeki Etkisi

Yıl 2022, Sayı: 8, 105 - 122, 27.12.2022

Sevil Bincan

Öz

20. yüzyılın sonlarından itibaren teknolojik gelişmelerin yaygınlaşmasıyla birlikte kamu yönetimi alanında kapsamlı bir dijital dönüşüm süreci yaşanmaya başlanmıştır. Bu süreçte Türkiye’de nüfus ve vatandaşlık hizmetlerinin üretim ve sunumu aşamasında bürokratik işleyişin olumsuz etkilerini azaltmak adına birçok dijital proje hayata geçirilmiştir. Yürütülen projelerle birlikte kamu kurumları tarafından etkin ve verimli bir şekilde kamu hizmeti sunulmasının önünde problem teşkil eden bürokratik işleyişin yerini vatandaşın menfaatinin ön planda olduğu etkili ve verimli bir kamu hizmeti anlayışı almaktadır. Bu kapsamda çalışmanın amacı; vatandaşlara daha kaliteli bir kamu hizmeti sunulması amacıyla yürütülen dijital nüfus ve vatandaşlık hizmetlerine yönelik düzenlemeleri incelemek ve bu düzenlemelerin bürokratik işleyiş üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Çalışma, nitel bağlamda ortaya konulan bir araştırmadır. İkincil kaynaklar üzerinden değerlendirilmede bulunularak literatür taraması sonucunda elde edilen veriler araştırmanın amacı doğrultusunda analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bürokrasi, Nüfus ve Vatandaşlık Hizmetleri, Dijitalleşme, Dijital vatandaşlık

The Impact of the Digital Transformation Process in Population and Citizenship Services on Bureaucracy

Öz

Since the end of the twentieth century, with the spread of technological developments, a comprehensive digital transformation process has begun to occur in the field of public administration. In this process, many digital projects have been implemented in order to reduce the negative effects of bureaucratic functioning in the production and delivery of population and citizenship services in Turkey. With the projects, bureaucratic functioning, which poses a problem in the provision of public services effectively and efficiently by public institutions, is replaced by an effective and efficient public service understanding where the interests of the citizens are at the forefront. In this context, the aim of the study is: To examine the regulations on digital population and citizenship services carried out to provide a higher quality public service to citizens and to evaluate the impact of these regulations on bureaucratic functioning. This research was put forward in a qualitative context. The data obtained from the literature review by evaluating the secondary sources were analysed in line with the purpose of the research.

Anahtar Kelimeler

Bureaucracy, Population and Citizenship Services, Digitalization, Digital citizenship

Kaynakça

• Akçakaya, M. (2016). Bürokrasi Kuramları ve Türk Kamu Yönetiminde Bürokratik Sorunlar, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 669-694.
• Altan, İ. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Neo-Weberyen Devletin İzini Sürmek, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, 5 (3) ,207-219.
• Avrupa Komisyon (2021). Avrupa Parlamentosuna, Konseye, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesine ve Bölgeler Komitesine Sunulan Komisyon Bilgilendirmesi AB Genişleme Politikasına İlişkin 2021 Bilgilendirmesi Komisyon İç Çalışma Dokümanı, https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/2021_ turkiye_raporu_tr.pdf (Erişim tarihi, 22.04.2022)
• Besek, June M. (2003). Copyright Issues Relevant to the Creation of a Digital Archive De Gruyter, 32 (3), 86-97.
• Binark, İ. (1988). Arşiv Malzemesini Tahrib Eden Unsurlar, Bunlara Karşı Korunma Metodları ve Arşiv Malzemesinin Restorasyonu, Vakıflar Dergisi XX. Mas Mtb. Ankara, 347-364.
• Bincan, S. (2018). Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Kamu Yönetimi Reformları: Türkiye ve Polonya Örneği (Yüksek Lisans Tezi), Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bincan, S. (2020). E-Devlet Uygulamaları Üzerine Bir İnceleme: Polonya ve Slovakya Örneği, ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 7 (16), 41-57.
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de E-Devlet Uygulamaları. Y. Güney & M. R. Okur (Ed.), Bilgi Toplumu ve E-Devlet (s. 90-111). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. ISBN: 978- 975-06-1958-8.
• Cumhurbaşkanlığı Dönüşüm Ofisi (2022). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi- Anasayfa (cbddo.gov.tr), (Erişim Tarihi: 23.04.2022).
• Çaptuğ, M. (2021). Covid-19 Salgınının Kamu Hizmetlerinin Dijitalleşmesi Sürecine Etkisi ve Sonuçları, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(2), 1309-1327.
• Çevikbaş, R. (2014). Bürokrasi Kuramı ve Yönetsel İşlevi, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi ,3 (2), 75-102.
• Çubukçu A. ve Bayzan Ş,. (2013). Türkiye’de Dijital Vatandaşlık Algısı ve Bu Algıyı İnternetin Bilinçli, Güvenli ve Etkin Kullanımı ile Artırma Yöntemleri, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5,148-174.
• Doğan, K.C. (2017). Kamu Yönetiminde Post-Bürokratik Değişimin Yansıması’ nın Öncülleri: Yeni Kamu Yönetimi Eksenli Bir Bakış, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 57, 201-220.
• Doğan, M. (2011). Türkiye’de Uygulanan Nüfus Politikalarına Genel Bakış, Marmara Coğrafya Dergisi 23, 293-307.
• Durmuş, M. (2017). Max Weber, O. Koç (Çeviri edt.) Weber’den Waldo’ya Kamu Yönetimi (s. 21 73), Ankara: Anı Yayıncılık.
• European Commission, (2020). Digital Public Administration Factsheet 2020 Turkey, https://joinup.ec.europa.eu/sites/default/files/inlinefiles/Digital_Public_Administration_Factsh eets_Turkey_vFINAL.pdf (Erişim Tarihi: 15.12.2022).
• Gözler, K. (2003). İdare Hukuku Cilt II, Bursa: Ekin Kitapevi.
• Güven, A. (2017). Kamu Yönetiminde Yeni Bürokratik Hastalıklar, Türk İdare Dergisi, 485, 603- 623. Hargittai, E. (2003). The Digital Divide and What to Do About It. New Economy Handbook, Edited by D.C. Jones, San Diego, CA: Academic Press. 821-841.
• İçişleri Bakanlığı, (2022). Mahkeme Kararı Olmaksızın Ad Soyad Değişikliği Vatandaşlardan Yoğun İlgi Görmeye Devam Ediyor (icisleri.gov.tr). (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Karaibrahimoğlu, A. ve Nuray, F., (2017). Ölüm İstatistiklerinde MERNİS ve Defin Kayıtlarının Karşılaştırılması: Erzurum Bölgesi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(2), 257-271.
• Karasoy, H.A. ve Babaoğlu, P (2020). Türkiye’de Elektronik Devletten Dijital Devlete Doğru, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (23), 115-134.
• Kanoğlu, E. M, (2020). Dijital Vatandaşlık Nedir?, İstanbul: Çikolata Yayınevi.
• Mossberger K., Tolbert, C. J. Ve McNeal, R. S. (2008). Digital Citizenship: The Internet, Society and Participation. The MIT Press: Cambridge.
• Nüfus Hizmetleri Kanunu, (2006).5490. Resmî Gazete. 26153, 29.04.2006.
• Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliği, (2020). 2505. Resmî Gazete. 31122, 09.05.2020.
• Nüfus Kanunu, (1972).1587. Resmî Gazete. 14189, 16.05.1972.
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, (2021), Nüfus Mevzuatının Uygulanmasına İlişkin Açıklama. https://www.nvi.gov.tr/kurumlar/nvi.gov.tr/mevzuat/nufusmevzuat /talimat/ nüfusislemleri/081021-tarihli-nufus_mevzuatinin_uygulanmasina_iliskin_aci klamalar.pdf, (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (2022). Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) (nvi.gov.tr), (Erişim Tarihi: 22.04.2022).
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (2022a). https://www.nvi.gov.tr/dap (Erişim Tarihi: 22.04.2022).
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (2022b). Hayat Kimliğinle Kolay (nvi.gov.tr), (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (2022c). Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi (EKDS) (nvi.gov.tr), (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (2022d). https://www.nvi.gov.tr/ism, (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (2022e). Nüfusmatik Noktaları (nvi.gov.tr), (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Olsen, J.P. (2005). Maybe Its Time To Rediscover Bureaucracy, Journal of Public Administration Research and Theory, 16(1), 1–24,
• Özer, M.A. ve Özmen, B. (2017). Parlamenter ve Başkanlık Sistemleri Arasında Konumunu Arayan Bürokrasi, Strategic Public Management Journal,3, 17-34
• Özkurt, A.Y. (2020). Bürokrasi Yaklaşımları, H. Ateş (edt.) Kamu Yönetimi Teorileri (ss.83-99), Ankara: Savaş Yayınevi.
• Özmen, L.A. (2010). Türk Nüfus Hizmetleri Sistemi ve MERNİS Projesi (Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pangrazio, L. and Sefton-Green, J. (2021). Digital Rights, Digital Citizenship And Digital Literacy: What's The Difference?, Journal of new approaches in educational research ,10(1) 15-27.
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, (2022). Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi ile Geçen Yıl 35 Milyon Liralık Tapu Vurgununu Önledik | Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM), (Erişim Tarihi: 05.06.2022).
• Thomas, S. N. (2018). Promoting Digital Citizenship in First-Year Students: Framing Information Literacy as a Tool to Help Peers. College and Undergraduate Libraries, 25(1), 52-64.
• Tortop, N., İsbir, E.G., Aykaç, B. Yayman H. ve Özer, M.A. (2010). Yönetim Bilimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Türk, T. (2008). Adres Kayıt Sistemi ile Kent Bilgi Sistemlerinin Bütünleştirilmesi, Jeodezi Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 99, s. 13-22.
• Usta, Ü.Y. (2018), Elektronik Kimlik Doğrulama Sistemi, https://www.bionay.com.tr/wp- content/uploads/2018/12/biOnay-Elektronik-Kimlik-Dogrulama-Sistemi-v1-01.pdf (Erişim Tarihi: 15.12.2022).
• Weber, M. (2009). Bürokrasi, H. Akdoğan ve S. Altuntop (Çeviri Edt), Kamu Yönetimi Klasikleri (ss.55- 65), Ankara: Global Politika ve Strateji Yayınları.
• Yadav, D. (2016). Opportunıtıes And Challenges In Creating Digital Archive And Preservation: An Overview, International Journal of Digital Library Services (IJODLS), 6(2), 63- 73.
• e-Devlet Kapısı Devletin Kısayolu, https://www.turkiye.gov.tr/nufus-ve-vatandaslik-isleri-genel- mudurlugu (Erişim Tarihi: 25.05.2022).
• https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/recent?display=list&sortingOption=Both&filterOption=none (Erişim Tarihi: 17.05.2022).