Türkiye’de Deniz ve Liman İşletmeciliği Ön Lisans Eğitimi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Sayı: 9, 29 - 46, 30.06.2023

Mehmet Karaoğlu , Rukiye Özkan , Ayşe Badak

https://doi.org/10.58618/igdiriibf.1296710

Öz

Son on yılda teknoloji ve bilişim alanında yaşanan hızlı gelişmeler ve değişen iş mantaliteleri denizcilik ve lojistik sektörünü değişime zorlamış ve yaşanan yoğun rekabet daha da artmıştır. Yaşanan pandemi ile küresel ticarette ulaşım ve lojistik kabiliyetlerin ne denli önemli olduğu bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Sektördeki işletmeler için nitelikli eleman istihdamı son derece önemli hale gelmiştir. Sektöre başarılı çalışanların kazandırılması ise doğru ve etkin eğitimden geçmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de denizcilik ve lojistik sektörüne en fazla ara eleman kaynağı sağlayan deniz ve liman işletmeciliği ön lisans programları ele alınmıştır. Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 21 üniversitedeki bu ön lisans programları ve dersleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda 21 üniversitedeki deniz ve liman işletmeciliği programları arasında yer alan dersler açısından genel bir uyum olduğu ve sektörün ihtiyacına yönelik olan derslerin çoğunun programlarda zorunlu olarak bulunduğu belirlenmiştir. Ayrıca yabancı dil eğitimiyle ilgili verilen derslerin de yeterli olduğu görülmüştür. Ancak sektör açısından önemli olan dış ticaret işlemleri ve freight forwarder işletmeciliği derslerinin birkaç programda bulunması önemli bir eksiklik olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denizcilik Eğitimi, Deniz ve Liman İşletmeciliği Eğitimi, İçerik Analizi, Türkiye

A Study on Maritime and Port Management Associate Degree Education in Turkey

Öz

In the last decade, rapid developments in technology and informatics and changing business mentalities have forced the maritime and logistics industry to change, and the intense competition has increased even more. With the current pandemic, the importance of transportation and logistics capabilities in global trade has been demonstrated again. Employing qualified personnel has become extremely important for businesses in the sector. Bringing successful employees to the sector goes through correct and effective training. In this study, maritime and port management associate degree programs, which provide the most semi-skilled worker resources for the maritime and logistics sector in Turkey, are discussed. Maritime and port management associate degree programs and courses in 21 universities in Turkey and the Turkish Republic of Northern Cyprus were analyzed by content analysis method. As a result of the research, it has been determined that there is a general harmony in terms of the courses among the maritime and port management programs in 21 universities and that most of the courses that meet the needs of the sector are compulsory in the programs. The courses given on foreign language education are sufficient. However, as an important deficiency, foreign trade transactions and freight forwarder management courses, which are essential for the sector, are only in a few programs.

Anahtar Kelimeler

Maritime Education, Maritime and Port Management Education, Content Analysis, Turkey

Kaynakça

• Arastaman, G., Fidan, İ.Ö., Fidan T., (2018). Nitel Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik: Kuramsal Bir İnceleme. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty). 15(1):37-75.
• Aydın, S. C. ve Baştuğ, S. (2021). Denizcilik Eğitiminde Oyunlaştırma Üzerine Derleme Türünde Literatür Çalışması. Journal of Maritime Transport and Logistics, 2 (1), 28-35.
• Başfırıncı, Ş, Ç. (2008), Pazarlama İletişim Medyası Olarak Web Ortamında İçerik Analizi Yapmanın Güçlükleri ve Olası Çözüm Önerileri. Yönetim Dergisi, 19(61), 52-71.
• Bozyiğit, S. (2016). Türkiye’deki Lojistikle İlgili Lisans Bölümlerinin Ders Programları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Yaşar University, 11(42), 133-149.
• Chen, P.S.L., Cahoon, S., Pateman, H. ve diğerleri. (2018). Employability skills of maritime business graduates: industry perspectives. WMU J Marit Affairs 17, 267–292 https://doi.org/10.1007/s13437-018-0140-9
• Çetin, Ç. K. ve Arabelen, G. (2012). Türkiye’de Limancılık Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 4(1), 75-81.
• Dinwoodie, J. (2000). The perceived importance of employment considerations in the decisions of students to enrol on undergraduate courses in Maritime Business in Britain, Maritime Policy & Management, 27:1, 17-30, https://doi.org/10.1080/030888300286653.
• Doğan, M. (2021), Lojistik sektöründe yetişmiş insana ihtiyaç var. https://www.transmedya.com/lojistik/lojistik-sektorunde-yetismis-insana-ihtiyac-var-h15526.html, Erişim Tarihi:22.05.2022. International Maritime Organizatiom (IMO), (2022). https://www.imo.org/en/About/HistoryOfIMO/Pages/Default.aspx, Erişim Tarihi: 20.06.2022
• İMEAK. (2022). Denizcilik Sektörü Raporu. İstanbul Marmara Ege Akdeniz Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası, s.155, 273. Erişim Tarihi:22.05.2022, https://www.denizticaretodasi.org.tr/tr/yayinlarimiz/sektorraporu.
• İMEAK. (2023). Denizcilik Sektörü Raporu. İstanbul Marmara Ege Akdeniz Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası, s.111. Erişim Tarihi:22.06.2023, https://www.denizticaretodasi.org.tr/tr/yayinlarimiz/sektorraporu.
• Karacan, S., Kaya, M. (2011). Lojistik Faaliyetlerde Maliyetleme. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• KARATAŞ Ç, ARABELEN, G. (2012). Türkiye’de Limancılık Eğitimi Üzerine Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi. Cilt:4 Sayı:1, Pp:73-89.
• Kayışoglu, G., Bolat, P., Bolat, F. ve Payalan, A. (2022). Examinatıon Of Maritime Education Within Frame Of Gamification. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 5 (2), 117-132. DOI: 10.51513/jitsa.1143499.
• Kelemenis, A., Askounis, D. (2010). A new TOPSIS-based multi-criteria approach to personnel selection. Expert systems with applications, 37(7), 4999-5008.
• Koban, E., Keser H. (2013). Rekabet Edebilirlikte Türk Lojistik Sektörünün İstihdam Yapısının Analizi ve İstihdama Yönelik Devlet Destekleri. Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, 32-43. Kurum, A. (2022). Lojistik ve Ulaştırmada Yeni Türkiye: 2053 Vizyonu ile Küresel Lojistik Bir Süper Güç. https://www.platinonline.com/dergi/lojistik-ve-ulastirmada-yeni-turkiye-2053-vizyonu-ile-kuresel-lojistik-bir-super-guc-1081881, Erişim Tarihi:22.05.2022.
• Lau, Y.Y., Ng, A.K.Y., Tam, K.-C. ve Chan, E.K.K. (2018), "An investigation on the professionalization of education in Maritime logistics and supply chains", Maritime Business Review, Vol. 3 No. 4, pp. 394-413. https://doi.org/10.1108/MABR-08-2018-0029
• Lin, H.T. (2010). Personnel selection using analytic network process and fuzzy data envelopment analysis approaches. Computers & Industrial Engineering, 59(4), 937-944.
• Marangoz, M., Yeşildağ, B., Saltık, I.A. (2012). E-Ticaret İşletmelerinin Web ve Sosyal Ağ Sitelerinin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi, 3(2), 53-78.
• Pekşen, D. Y. (2017). Denizcilik Eğitimi Veren Önlisans Programlarına 3+1 Eğitim Modelinin Uygulanması. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 1 (1), 8-18.
• Poulsson, E. (2018). Digitalisation is a “part of evolutionary change”. https://informaconnect.com/digitalisation-is-a-part-of-evolutionary-change-esben-poulsson-ics-said). Erişim Tarihi: 20.06.2022
• Oda, S. (2008). Türkiye’de Lojistik Sektörü ve Dış Ticaret Üzerine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• OECD, (2002). Transport Logistics: Shared Solutions to Common Challenges, OECD Publications, France. s.43. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM). (2021). 2021-Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu. https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2021/YKS/tbl3-05082021.xls, Erişim Tarihi: 20.06.2022
• Sayın, A. A., Küçük, Ü. (2020). Lojistik bölümünü tercih eden öğrencilerin lojistik sektöründen beklentileri: Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi örneği. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(28), 1342-1373.
• Şeremet, M. (2016). Denizcilik Programlarının İstihdam Boyutunun Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 261-267.
• T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2021). Ulaşan ve Erişen Türkiye 2021. s.358. https://sgb.uab.gov.tr/uploads/pages/yayinlar/ulasan-ve-erisen-turkiye-2021.pdf. Erişim Tarihi: 23.06.2023. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/, Erişim Tarihi: 20.06.2022
• UNCTAD. (2022). Review of Maritime Transport 2022. s.3. https://unctad.org/system/files/official-document/rmt2022_en.pdf. Erişim Tarihi: 23.06.2023. Ültay, E., Akyurt, H., Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.
• World Bank. (2022). Dünya Bankası Lojistik Performans Endeksi Raporları. https://lpi.worldbank.org/, Erişim Tarihi: 25.06.2022
• Yıldırım, U., Şükür, F. ve İnegöl, G. M. (2022). Qualıty Crıterıa In Marıtıme Education And Traınıng. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 14 (2), 236-263. DOI: 10.18613/deudfd.1058625.
• Yıldırır, H. (2011). Lojistik Sektörünün Rekabet Gücü Analizi: Türk Lojistik Sektörü İçin Bir Çalışma, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Yıldız, R. Ö. Kayıran, B., Türkdönmez, S. (2018). Türk Forwarder İşletmelerinde Denizcilik İşletmeleri Yönetimi Mezunlarının En Çok Çalıştığı Pozisyonlara Yönelik Bir İş Analizi Uygulaması. The International New Issues in Social Sciences, 6(1), 7-16.
• Yuen Kf, Tan L, Loh Hs. (2022). Core Competencies for Maritime Business Educators in the Digital Era. Front Psychol. Jul 12;13: 915-980.
• YÖK, Yükseköğretim Program Atlası. (2022). https://yokatlas.yok.gov.tr/onlisans-program.php?b=30148, Erişim Tarihi: 25.06.2022