0-6 Yaş Grubu Çocuk Sahibi Olmanın Kadınların İş-Yaşam Dengesine Etkisi: Ardahan Örneği

Yıl 2023, Sayı: 10, 23 - 34, 30.12.2023

Özge Bilgin Kılıç

https://doi.org/10.58618/igdiriibf.1332117

Öz

Günümüzde kadınların iş hayatında aktif olarak yer almaları bazı zorlukları da beraberinde getirmiştir. Bu zorlukların hem ev hem de iş yerinden kaynaklanması ile birlikte, kadınların en çok zorlandığı dönem anne olmasıyla başlamakta ve çocuğu belli bir özgün yeterlilik seviyesine gelene dek sürmektedir. Bu çalışmanın amacı, 0-6 yaş arası dönemde insan hayatında “Altın Yıllar” olarak bilinen çocukların bedensel, zihinsel ve sosyal gelişimin en hızlı, kritik ve bakıma muhtaç oldukları zamanda kadınların iş-yaşam dengesini 6 ana tema altında incelemektir. Bu amaçla, Ardahan ilinde kamuda çeşitli unvanlarda çalışan 14 kadın ile yarı yapılandırılmış açık uçlu soruları içeren görüşme gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın sonucunda, çocuk bakımında kreş veya bakıcı desteği alan kadınlar iş hayatının stresinden daha çok ev işlerindeki sorumluluklarının ve bakıma muhtaç çocuğun olması kadınlar üzerinde stres yaratması durumunda kendilerini yetersiz, mutsuz, yorgun, ucu kapalı bir labirentte kalmış gibi annelik ile çalışma hayatının arasında sıkıştıklarından dolayı hayatlarının her alanına bu duyguların sirayet ettiğini; kendilerine, eşlerine ve sosyal çevrelerine zaman ayıramadıklarını ifade etmişlerdir. Büyük ebeveynlerinden destek alan kadınların iş-yaşam dengesini daha rahat sağladığı gözlenmiştir. Ebeveyn desteği alan kadınlar işyerlerinde verimli olduklarını, kendilerine zaman ayırma, eş ve sosyal çevresi ile vakit geçirme imkânlarının olduğunu ortaya koymuşlardır. Çocuk bakımında bütün katılımcılarda anneliğe dair “iyi bir anne miyim?” gibi sorgulamalarının olduğu, çocuklarında bağlanma temelli olumsuz duygu ve davranışların varlığının kendilerini suçlu olarak görmelerine sebep olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

anne, iş yaşam dengesi, erken çocukluk, aile desteği, çalışan kadınlar

The Impact of Motherhood in the 0-6 Age Group on Women’s Work-Life Balance: A Study in Ardahan

Öz

The contemporary active participation of women in the workforce brings certain challenges, originating from both home and workplace responsibilities. Particularly, the most challenging period for women starts with motherhood and continues until their child reaches a certain level of independence. This study aims to examine the work-life balance of women during the formative 0-6 years of a child's life, often referred to as the “Golden Years,” a time of rapid physical, mental, and social development. Conducted in Ardahan, Turkey, the study involved semi-structured interviews with 14 women working in various public sector roles. It revealed that women receiving childcare support, such as from nurseries or caregivers, experience more stress from household responsibilities and child care than from work. Those supported by grandparents found a better work-life balance, feeling more productive at work and able to allocate time for themselves, spouses, and social circles. The study also noted common concerns among mothers about their adequacy and the impact of attachment-based issues in their children on their sense of guilt.

Anahtar Kelimeler

motherhood, work-life balance, early childhood, family support, professional women

Kaynakça

• AÇEV. (2016). Faaliyet Raporu. https://www.acev.org/yasamin-mucizevi-yillari-erken-cocukluk-donemi/
• Akyol, A. (2018). Anneliğin Kadın Çalışanlar Üzerine Etkileri: Yorumsamacı Bir Alan Araştırması. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Apaydın, Ç. (2011). Öğretim Üyelerinin İşe Bağımlılık Düzeyi ile İş-Yaşam Dengesi ve İş Aile Yaşam Dengesi Arasındaki İlişki. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Babahanoğlu, R. (2020). Çalışan Annelerin Yaşam Doyumlarının İncelenmesi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD), 6(2), 518-530.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Durualp, E., Kaytez, N. ve Girgin, B. A. (2017). Evlilik doyumu ve maternal bağlanma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18, 129-138.
• Evirgen G. N. ve Gözün Kahraman, Ö. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarında bağlanma ve benlik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2446-2454.
• Güder, S. (2019). Türkiye’de Çalışan Kadın ve İş Yaşam Dengesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hotun Şahin, N. (2014). İş-Aile Çatışması ve Kadın Yaşamı Üzerine Etkileri. Florence Nightingale Journal of Nursing, 16(63),188-194
• Koçtürk Bahat, Ö. (2021). İş Yaşamında Kadın Olmak: Kadın Yöneticilerin “Cam Tavan Sendromuna’’ İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sabahattin Zaim Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ökten, B. (2020). 10-14 Yaş Arası Çocukların Çalışan Çalışmayan Anneye Bakışı (İstanbul Örneği). Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(49), 817-836.
• Soysal, A. Ş., Bodur, Ş., İşeri, E. ve Şenol, S. (2005). Bebeklik dönemindeki bağlanma sürecine genel bir bakış. Klinik Psikiyatri, 8(2), 88-99.
• Topgül, S. (2016). İş ve Aile Yaşamı Dengesi(zliği)nin Kadın Çalışanlar Üzerindeki Etkileri. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(1), 217-231.
• Yakşi, H. (2022). Çocuk Sahibi Çalışan Kadınların İş-Yaşam Dengesi. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma