Egemenlik Bağlamında Srebrenitsa Katliamı ve Dayton Antlaşması

Yıl 2021, ICOMEP ÖZEL SAYISI, 246 - 260, 20.12.2021

Recep Şehitoğlu

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.991759

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, Bosna Hersek'te 1992-1995 yılları arasında vuku bulan Srebrenitsa katliamını ve sonrasında imzalanan Dayton Antlaşması'nın Bosna Hersek açısından nasıl bir egemenlik sorunu ortaya çıkardığını göstermek amacıyla kaleme alınmıştır. Bununla beraber Bosna halkının lideri ve antlaşmaya imza atan Aliya İzzetbegoviç'in hem savaş sürecinde hem de Dayton Anlaşması'nın öncesinde ve sonrasında yapmış olduğu konuşmalar, görüşler ve röportajlar ışığında bir değerlendirme de çalışmanın içeriğinde bulunmaktadır.
Bu çalışmada Srebrenitsa katliamı, önemi ve sonrasında yaşanan gelişmeler üzerinde durulmuştur. Bu konuyla ilgili literatür, egemen bir devlet olmanın vazgeçilmezi olan ve sosyal bilimler alanında zengin tanımları bulunan güç ve egemenlik kavramları üzerinden aktarılmaktadır. Çalışmada ayrıca antlaşma sebebiyle Bosna Hersek’in bir ulus devlet olarak egemenliği hususunda olumlu mu yoksa olumsuz mu bir sonuç ortaya çıktığı sorusunun cevabı aranmıştır. Öte yandan, eski Yugoslavya’nın Balkanlaşma sonrası dönemi ve Dayton Antlaşması’nın daha küçük ulus devletlere bölünmüş bir bölgenin istikrarına yardım edip etmediği tartışılmıştır. Üçlü başkanlık sistemi ve anlaşmanın uygulanması nedeniyle belirli etnik ve dini grupların nasıl sağlamlaştırıldığı da yansıtılmaya çalışılmıştır.
Çalışma aynı zamanda 8000'e yakın Müslüman'ın soykırıma uğramasıyla sonuçlanan savaşın Bosna-Hersek'teki demografik durumunu da ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Srebrenica Massacre, Dayton Treaty, Aliya Izetbegovic, Bosnia and Herzegovina, Sovereignty

The Srebrenica Massacre and the Dayton Treaty in The Context of the Sovereignty

Öz

The Srebrenica massacre happened in Bosnia and Herzegovina between 1992 and 1995 followed by the Dayton Treaty, and this study tries to analyze the treaty in the concept of sovereignty. It also evaluates the views and conversations of Bosnian leader Aliya Izetbegovic before and after the war, who signed the treaty and lead during the war. It tries to find an answer to the question of whether the treaty had a positive or negative outcome for the sovereignty of Bosnia and Herzegovina as a nation-state.
This study focuses on the Srebrenica massacre, its importance and the developments that occurred after. The literature related to this subject is transferred over the concepts of power and sovereignty, which are indispensable for being a sovereign state and have rich definitions in the field of social sciences. The study discusses the post-Balkanization of erstwhile Yugoslavia and whether the Dayton Treaty aided the stability of the region which was divided into smaller nation-states. It reflects on the unique troika-member presidential system and how it has led to the cementation of specific ethnic and religious groupings due to the implementation of the treaty.
The study also gives a demographic character of Bosnia-Herzegovina and the war that resulted in a genocide of at least 8000 Muslims.

Kaynakça

• Akal Cemal Bali, "İktidarın Üç Yüzü", Ankara: Dost Kitabevi, 2005
• Benoist Alain de, "What is Sovereignity", http://www2.congreso.gob.pe/sicr/cendocbib/con2_uibd.nsf/A20317BBCECF9E1E0525770A00586F60/$FILE/what.pdf (Access: January 15th, 2018)
• Canetti Elias, "Kitle ve İktidar", çev. Gülşat Aygen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2003
• Cebeci Kemal, "Küreselleşme Bağlamında Ulus-Devletin Egemenlik Gücünün Dönüşümü", Sayıştay Dergisi, Sayı 71, http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423911558.pdf (Access: January 15th, 2018)
• Çelebi Vedat, "Michel Foucault’da Bilgi, İktidar ve Özne İlişkisi", Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, 2013
• Çetin Halis, "Siyasetin Evrensel Sorunu: İktidarın Meşruiyeti-Meşruiyetin İktidarı ", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58-3, 2003
• Dalar Mehmet, "Dayton Barış Antlaşması ve Bosna-Hersek’in Geleceği", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 1, Yıl 9, Sayı 16, 2008
• Ekinci Mehmet Uğur, "Bosna-Hersek Siyasetini Anlama Klavuzu", SETA Yayınları, 2014
• Erbesler Esat Ertaç, "Bosna'da Egemenlik Sorunu Dayton Anlaşması", İstanbul: Biyografi Net Yayıncılık, 2014
• Garip Muhammed Mehdi, "Dayton Anlaşması ve Sonrası", İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Tartışma Metinleri, 2017
• Güler Yunus, "Bosna Hersek ve Bağımsızlık Süreci", IFE Strateji, http://ife.org.tr/wp-content/uploads/2016/10/Bosna-Hersek-ve-Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k-S%C3%BCreci.pdf (Access: January 15th, 2018)
• Heywood Andrew, "Siyaset", çev. Bekir Berat Özipek, Ankara: Adres Yayınları, 2006
• Hodzij İsmajil, "Bogomilizm ve Bosna- Hersek Bogomilleri", Master's Degree Thesis, 2007
• Holbrooke Richard, "Bir Savaşı Bitirmek" çev. Belkıs Çoraklı Dişbudak, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1999
• İzzetbegoviç Aliya, "II. Endülüs'e Geçit Vermeyen Bilge Adam", çev. Alev Erkilet, Ahmet Demirhan ve Hanife Öz, Vakit Gazetesi Yayını, 2003
• İzzetbegoviç Aliya, "Konuşmalar", çev. Fatmanur Altun, Rıfat Ahmetoğlu, İstanbul: Klasik Yayıncılık, 2004
• Latif Dilek, "Peace Building After Humanitarian Intervention: The Case of Bosnia and Herzegovina" A PhD Thesis Submitted to The Graduate School of Social Sciences of The Middle East Technical University, 2005
• Official web site of Central Intelligence Agency (CIA) https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/bk.html, (Access: January 1st, 2018)
• Özçağlar Eroğlu Hülya, "Foucault'un İktidarları", Amme İdaresi Dergisi, 2016
• Russell Bertrand, "İktidar", çev. Mete Ergin, Altın Kitaplar Basımevi, 1976
• Şirin Öner N. Aslı, "Dram Sonrası Bosna Mültecilerin Geri Dönüşü Üzerine Bir Alan Araştırması", İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2013 T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, "Bosna-Hersek İle İlgili Arşiv Belgeleri (1516-1919)", Yayın:7
• TDK Dictionary, "Definiton of Power",http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a5c871ef2bfa5.24110703 (Access: January 15th, 2018)
• TDK Dictionary, "Definiton of Sovereignity", http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a5d17acab4100.23237819 (Access: January 15th, 2018)
• Türbedar Erhan, "Barışının 15. Yıldönümünde Bosna-Hersek: Dayton Barış Anlaşması’nın Neticelerinin Değerlendirmesi", TEPAV Değerlendirme Notu 2010
• Weber Max, "Sosyoloji Yazıları", çev. Taha Parla, İstanbul: İletişim Yayınları, 2006
• 20. Yılında Srebrenitsa Katliamı, https://www.ihh.org.tr/haber/20-yilinda-srebrenitsa-katliami-1779 (Access: January 14th, 2018)