Turizm ve Bölgesel Kalkınma Arasındaki İlişki: Doğu Karadeniz Bölgesi Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2015, Sayı: 7, 71 - 93, 01.04.2015

Serkan Künü Sertaç Hopoğlu Özlem Sökmen Gürçam , Çiğdem Güneş

Öz

Bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının azaltılması hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde önemli bir politika hedefidir. Sanayileşmenin mekâna yayılımının dengesiz olduğu gelişmekte olan ülkelerde turizm hem ulusal ekonomiler hem de bölgeler için önemli bir ekonomik faaliyet olabilmektedir. Bu bağlamda turizm bölgesel kalkınma hedefi için önemli bir araç haline gelebilmektedir. Sahip olduğu zengin turizm potansiyeli, Türkiye’de turizme dayalı yerel ve bölgesel kalkınma için imkânlar sunmaktadır. Bu çalışmada, turizm ve bölgesel kalkınma arasındaki ilişki teorik olarak incelenecek ve Doğu Karadeniz bölgesindeki illerde turizmin bölgesel kalkınmaya olan etkisi analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Turizm, yerel kalkınma, bölgesel kalkınma, Doğu Karadeniz illeri.

Tourism-Regional Development Relationship: A Research on Eastern Black Sea Region

Öz

Decreasing the differences in development levels among regions is an important policy objective in both developed and developing countries. Tourism can be an important economic activity for national and regional economies of developing nations where distribution of industrial activities over the space is imbalanced. In this context, tourism may become an important tool for the target of regional development. Turkey’s rich tourism potential offers possibilities for tourism-based local and regional development. In this study, a theoretical investigation of the relationship between tourism and regional development will be made and the effects of tourism on regional development in the provinces of Eastern Black Sea region will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Tourism, local development, regional development, Eastern Black Sea provinces.

Kaynakça

• Akın, Naci, “Bölgesel Kalkınma Araçları İle Kalkınma Ajanslarının Uyum, İşbirliği ve Koordinasyonu”, Bölgesel Kalkınma ve Yöne- tişim Sempozyumu, 2006, Erişim Tarihi, 08.02.2015, http://www.tepav.org.tr/upload/files/13213625292.Bolgesel_Kal kinma_ve_Yonetisim_Sempozyumu_Bildiri_Kitabi.pdf.
• Akova, İsmet, “Türkiye’de Turizmin Önemi ve Ekonomideki Ye- ri”, Türk Coğrafya Dergisi, 32, 1997: 263-280.
• AKTOB (Akdeniz Turistik Otelciler Ve İşletmeciler Birliği), “Tu- rizm İstatistikleri”, 2014a, Erişim Tarihi: 26.01.2015, http://www.aktob.org.tr/pdf/aktob.turizm.verileri.pdf.
• Aktob (Akdeniz Turistik Otelciler Ve İşletmeciler Birliği); “Tu- rizm Sektörünün Yapısı, Büyüklüğü Ve Ekonomiye Katkısı”, 2014b, Erişim Tarihi: 26.01.2015, http://www.aktob.org.tr/pdf/ arastirma2014.pdf.
• Bilgin, Mustafa, “Yerel Yönetimlerin Bölgesel Kalkınmadaki Et- kinliği: Göller Bölgesi Uygulaması”, Süleyman Demirel Üniversi- tesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 2002: 313-330.
• Ching-Fu, Chena & Song Zan Chiou-Wei, “Tourism Expansion, Tourism Uncertainty and Economic Growth: New Evidence from Taiwan and Korea”, Tourism Management, 2009: 812-818.
• Çeken, Hüseyin, “Turizmin Bölgesel Kalkınmaya Etkisi Üzerine Teorik Bir İnceleme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, C.X, S: II, 2008: 293-306.
• Çımat, Ali & Bahar Ozan, “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomi- si içindeki Yeri Ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme”, Ak- deniz İ.İ.B.F. Dergisi, (6), 2003: 1-18.
• DPT, Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, Turizm, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: Yayın No: 2727, 2007.
• Dilber, İlkay, “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkisinin Girdi-Çıktı Tablosu Yardımıyla Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 2007: 205-220.
• DOKA, “TR 90 Doğu Karadeniz Bölge Planı”, 2014, Erişim Tari- hi: 08.02.2015, http://www.doka.org.tr/pdf/#dosyalar/ publica- tion/page_8/1423849188-Bolge_Plani_2014-2023.pdf.
• DOKAP, “DOKAP Eylem Planı Süreci ve Amaçları”, Erişim Tarihi: 08.02.2015, http://dokap.gov.tr.
• Durgun, Ayşe, Bölgesel Kalkınmada Turizmin Rolü: Isparta Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ya- yımlanmamış Yüksek lisans Tezi, 2006
• Gökçen, Ahmet, “Kalkınmada Öncelikli Yörelerde Uygulanan Gelişme Politikaları”, İktisat Fakültesi Mecmuası, 45(1-4), 1987: 363-390.
• Gülbahar Onur, “Turizmin Bölgelerarası Gelişmişlik Farklarını Gidermedeki Rolü (Türkiye Örneği)”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23( 1), 2009: 20-46.
• İncekara, Ahmet, “Anadolu’da Yeni Turizm olanakları ve Bölgesel Kalkınmadaki Yeri”, İTO Yayınları, Tanburacı Matbaacılık, İstanbul, 2001
• Keskin, Abdullah & Harun CANSIZ, “Tourism, Turkey And Eco- nomic Development”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bi- limler Dergisi, 24 ( 4), 2010: 23-45
• Kim, Hyun Jeong & Chen, Ming-Hsiang & Jang, Soo Cheong ‘‘Shawn’’, “Tourism Expansion and Economic Development: The Case of Taiwan”, Tourism Management, 27, 2006:925-933.
• Li, Ying, “Study On The Contribution Of Tourism To Regional Economic Development”, Journal of Chemical and Pharmaceuti- cal Research, 6(7), 2014: 823-827.
• Milne, Simon & Irena Ateljevic, “Tourism, Economic Develop- ment And The Global-Local Nexus: Theory Embracing Complexity, Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment, 3(4), 2001: 369-393.
• Reeves, Teresa, “Regional Development in The Eu And Turkey”, Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, 2006: 29-38, Erişim Tarihi: 08.02.2015, http://www.tepav.org.tr/upload/files/13213 625292.Bolgesel_Kalkinma_ve_Yonetisim_Sempozyumu_Bildi ri_Kitabi.pdf.
• Sevinç, Haktan, “Bölgesel Kalkınma Sorunsalı: Türkiye’de Uygula- nan Bölgesel Kalkınma Politikaları”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, (6: 2), 2011: 35-54.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, “2012 Yılı Kurumsal Mali Durum Ve http://sgb.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/4890,2012beklentirapor Raporu” Erişim Tarihi: 08.02.2015, u.pdf?0.
• T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı, “Türkiye’de Turizm Gelirleri”, 2015a, Erişim Tarihi: 26.01.2015, http://sgb.kulturturizm. gov.tr/Eklenti/29080,turizm-geliri.pdf?0.
• T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı, “Dünya Sıralamasında Turist Sayısı Bakımından Türkiye’nin Yeri”, 2015b, Erişim Tarihi: 26.01.2015, http://sgb.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/29345,dunya- siralamasinda-turkiye.pdf?0.
• TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği),“VII. Türkiye Sektörel Ekonomi http://www.tobb.org.tr/Documents/yayinlar/2014/VII%20T% Erişim Tarihi: 26.01.2015, C3%9CRK%C4%B0YE%20SEKT%C3%96REL%20EKON OM%C4%B0K%20%C5%9EURASI_Yay%C4%B1n%20Yl %C4%B1%202014.pdf .
• Tosun, Cevat & Timothy, Dallen J. & Yüksel, Öztürk, “Tourism Growth, National Development and Regional Inequality in Turkey”, Journal of Sustainable Tourism, Vol. 11, No. 2&3, 2003: 133-161.
• TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği), “Turizm Gelirleri- nin GSMH İçindeki Payı ve Turizm Gelirlerinin İhracata Oranı”, Erişim Tarihi: 26.01.2015, http://www.tursab.org.tr/ tr/istatistikler/turizmin-ekonomideki-yeri/gsmh-icindeki-payi- 1963-_79.html.
• Yeşiltaş, Murat & Öztürk, İlker "Bölgesel Kalkınma Çerçevesinde Alternatif Turizm Faaliyetlerine Yönelik Bir Değerlendirme: Sivas Örneği, C.Ü, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 9,Sayı 1 2008:1-18.
• Yıldız, Zafer, “Turizmin Sektörünün Gelişimi Ve İstihdam Üze- rindeki Etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(5), 2011: 54-71.
• World Tourism Organisation UNWTO, “Why Tourism?”, Erişim Tarihi: 25.01.2015, http://www2.unwto.org/content/why- tourism.
• http://www.planlama.org, “Türkiye’de (Bölgesel) Kalkınma Ajansla- rı (BKA)”, Erişim Tarihi: 05.02.2015, http://www.planlama.org/ index.php/tuerkiyede-boelgesel-kalknma-ajanslar/tuerkiyede- boelgesel-kalknma-ajanslar-bka.