Türkiye’de Ar-Ge Yatırımlarının ve Nüfusun İstihdam Üzerindeki Etkisi

Yıl 2019, Sayı: EK SAYI (2019) - Yıl: 2019 Cilt: Ek Sayı: Ek, 23 - 42, 01.12.2019

Merve Bayraktar Özgür Uysal

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin nüfus artışı hareketlerinin ve yapılan Ar-Ge yatırımlarının istihdam üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmak-tır. Türkiye’deki Ar-Ge yatırımlarının ve nüfus artışının istihdam üze-rindeki etkileri, Eviews 8.0 programı yardımıyla analiz edilmiştir. 1998-2017 yılları arasındaki Türkiye’ye ait Ar-Ge yatırımları, nüfus ve istihdam verileri Türkiye İstatistik Kurumu verilerinden elde edil-miştir. Yapılan ekonometrik analizde ADF birim kök testi yapılarak değişkenlerin durağanlığı test edilmiş, daha sonra EKK yöntemi yardımıyla bir model kurulmuştur. Modele göre nüfusta yaşanan %1’lik artış, istihdam üzerinde %2,77 oranında pozitif ve anlamlı bir artışa sebep olmaktadır. Fakat Ar-Ge harcamaları istihdamı anlamlı bir şekilde etkilememektedir. Ardından, Granger nedensellik testi ile değişkenler arasındaki ilişkilerin yönü tespit edilmiştir. Sonuçta nüfus ve Ar-Ge harcamalarının istihdamın nedeni olduğu ortaya çık-mıştır. Fakat istihdamdan nüfus ve Ar-Ge harcamalarına doğru bir nedensel ilişki bulunamamıştır. Ar-Ge yatırımları ve nüfusun artması durumunda, Türkiye’de istihdamın artacağı beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstihdam, İşsizlik, Yenilik, Ar-Ge, Nüfus

Effects Of R&D Investment And Population On Employment In Turkey

Öz

The aim of this study is to reveal the effects of population growth and the R&D investment on employment in Turkey. The impact of R&D investments and the population growth on employment in Turkey, were analyzed by Eviews 8.0 program. Annual R&D investments, population and employment data for Turkey, were obtained from the Turkey Statistical Institute for the years 1998-2017. According to the model which established with the help of OLS method, the 1% increa-se in population leads to a positive and significant increase in emp-loyment by 2.77%. However, R&D investments do not significantly affect employment. According to Granger causality test it is revealed that population and R&D investments are the reasons of employ-ment. However, no causal relationship has been found from emp-loyment to population and R&D investments. In case of increasing R&D investments and the population, employment is expected to increase in Turkey.

Anahtar Kelimeler

R&D, Employment, Unemployment, Innovation, Population

Kaynakça

• Adewale Stephan Bakare, “The Determinants of Urban Unemployment Crisis in Nigeria: An Econometric Analysis”. (JETEMS), 2 (3), 2011, s.184-192.
• Ahmet Kılıçbay, Türk Ekonomisi, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1992.
• Ann Pelcovits Bartel, & Nachum Sicherman, “Techno- logical Change and Wages: An Inter-Industry Analysis,” NBER Working Paper Series, No. 5941, 1997.
• Akıncı, M. ve Sevinç, H. (2013). “Ar-Ge Harcamaları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1990–2011 Türkiye Örne- ği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (27), 7-17.
• Baran Tuncer, “Nüfus Artışının Ekonomik Etkileri ve Türkiye, Dünyada ve Türkiye’de Nüfus Sorunları”, Ekonomik ve Sosyal Etütler Konferans Heyeti, İstanbul, 1975.
• Barış Aytekin, “Bilişim Teknolojisinin (Bt) İstihdam Üzerindeki Etkileri: Bir Politik İktisat Yaklaşımı”. Politik Eko- nomik ve Finansal Analiz Dergisi, 1 (1), 2016, s. 16-28.
• Barry Jaruzelski, Kevin Dehoff, ve Rakesh Bordia, “Smart Spenders: The Global Innovation 1000”. Stra- tegy+Business, Winter 45, 2006.
• Chris Freeman, & Luc Soete, Yenilik İktisadı, Çev. Er- gun Türkcan, Ankara: Tübitak Yayınları, 2004.
• David Bruce Audretsch & Philip Maryann Feldman, “R&D Spillovers and the Geography of Innovation and Produc- tion”, American Economic Review, (1996), s. 86, 630-640.
• David Levy & Nestor Terleckyı, Effects of Government R&D on Private R&D Investment and Productivity: A Macroe- conomic Analysis”. Bell Journal of Economics, 14, 1983, 551-561.
• Durmuş Çağrı Yıldırım & Tuğba Kantarcı, "Araştırma Geliştirme Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Bir Panel Veri Analizi". Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(5), 2018, s. 661–670.
• Ercan Şahbudak & Dilek Şahin “Türkiye'de İşsizliğin Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir Analiz”. Kesit Akademi Dergisi, 3, 2016, s. 85-96,
• Erol Taymaz, “Türkiye İmalat Sanayiinde Teknolojik Değişme ve İstihdam”, Tuncer Bulutay, Teknoloji ve İstihdam içinde, http://www.inovasyon.org/pdf/et.mm.istihdam.pdf DİE, Ankara, 1998.
• Jacob Klette & Svein Erik Forre, “Innovation and Job Creation in a Small Open Economy: Evidence from Norwegian Manufacturing Plants 1982-92”. Economics of Innovation and New Technology, 5, 1998, s. 247-272.
• John Van Reenen, “Employment and Technological In- novation: Evidence From U.K. Manufacturing Firms”. Journal of Labor Economics, 15, 1997, s. 255–284.
• Kennet Troske, “Evidence On The Employer Size-Wage Premium From Worker-Establishment Matched Data”, Center For Economic Studies (CES), 1994, s. 94-10.
• Korhan Arun & Durmuş Çağrı Yıldırım, “Effects Of Fo- reign Direct İnvestment on Intellectual Property, Patents and R&D”, Queen Mary Journal of Intellectual Property, vol. 7, 2017, s. 226-241.
• Lawrence Francis Katz & Kevin Murphy, “Changes in Relative Wages, 1963-1987: Supply and Demand Factors”, The Quarterly Journal of Economics, Vol. 107, 1, 1992, s. 35-78.
• Levent Şahin, Ekrem Aydın & Mehmet Güler, “Tekno- lojik Gelişmelerin İşin Yapısı ve İşgücünün Nitelikleri Üzerine Etkileri: Hastane Çalışanlarının Algılarına Yönelik Bir Araştır- ma”, İş ve Hayat Dergisi, Sayı:1, 2005, s. 97-130.
• Martin Robson, “Federal Funding and the Level of Pri- vate Expenditure on Basic Research”. Southern Economic Jour- nal, Vol. 60, 1993, s. 63-71.
• Mehmet Vedat Pazarlıoğlu & Emrah İsmail Çevik, “Ve- rimlilik, Ücretler ve İşsizlik Oranları Arasındaki İlişkinin Anali- zi: Türkiye Örneği”. 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kong- resi, Malatya: İnönü Üniversitesi, 2007.
• Merve Bayraktar, Türkiye’de Ar-Ge Yatırımlarının ve Nüfusun İstihdam Üzerindeki Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Alanya: Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, Yayınlanmamış, 2019, Tez no: 544427.
• Mohammed Ishak Nadiri, "Innovations and Technolo- gical Spillovers." NBER Working Paper No. 4423, 1993.
• Rinold Evangelista, & Maria Savona, “Innovation, Emp- loyment and Skills in Services. Firm and Sectoral Evidence”. Structural Change and Economic Dynamics, 14, 2003, 449–474.
• Serdar Orhan & Fatih Savuk, “Emek-Teknoloji-İşsizlik İlişkisi”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dünya- sı Dergisi, 2 (2), 2014, s. 9-24.
• Stefan Lachenmaıer, & Horst Rottman, (2007). “Effects of Innovation on Employment: A Dynamic Panel Analysis”, Munich: Ifo Institute for Economic Research, CE Sifo Working Paper Number 2015.
• Steven Kapsos, “The Employment Intensity of growth: Trends and Macroeconomic Determinants, International Labour Office”, Employment Strategy Papers, 12, 2005, s. 1-55.
• Timothy Dunne & John Haltiwanger & Kenneth Tros- ke, “ Tecnology and Jobs: Secular Changes and Cyclical Dyna- mics,” Carnegei-Rochester Conference Series On Public Policy, No. 46, s. 107-178, 1997.
• Türkiye İstatistik Kurumu, İşgücü İstatistikleri, 2015. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18636, (28.03.2018).
• Türkiye İstatistik Kurumu, Araştırma-Geliştirme Faali- yetleri Araştırması (1998-2015), 2016.
• Türkiye İstatistik Kurumu, Temel Doğurganlık Göster- geleri, 2017.