Öğrenci Görüşlerine Göre Öğretmenlerin İstenmeyen Öğrenci Davranışlarını Yönetme Becerileri

Yıl 2023, Sayı: 32, 115 - 134, 31.01.2023

Yüksel Gündüz , Ertuğ Can

https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1190009

Öz

Çalışmanın amacı, öğrenci görüşlerine göre, öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarını yönetme becerilerini ortaya koymaktır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubu 2021-2022 öğretim yılında Kırklareli ili sınırları içinde bulunan Anadolu, Fen ve Meslekî Teknik Liselerde öğrenim gören 570 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri “Öğretmenlerin İstenmeyen Öğrenci Davranışlarını Yönetme Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde, frekans ve yüzdelikler, aritmetik ortalama, standart sapma, t testi ve ANOVA işlemleri yapılmıştır. Öğrencilere göre, öğretmenler, istenmeyen öğrenci davranışlarını yönetme becerilerini “ara sıra” ve “orta düzeyde” yerine getirmektedirler. Cinsiyet değişkenine göre, öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarını yönetme durumuna ilişkin öğrenci görüşleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Burada, erkeklerin algıladıkları öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarını yönetme becerisi, kızlarla yaklaşık aynı düzeydedir. Sınıf düzeyi değişkenine göre, öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarını yönetme becerisine ilişkin öğrenci görüşleri arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Lise türü değişkenine göre, öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarını yönetme becerisine ilişkin öğrenci görüşleri arasında, ölçek toplam ve istenmeyen öğrenci davranışlarını yönetme alt boyutunda anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Ancak istenmeyen öğrenci davranışlarına tepkide bulunma ve istenmeyen öğrenci davranışlarını önleme alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Araştırma sonucuna göre, öğretmenler istenmeyen öğrenci davranışlarını yeterli düzeyde yönetemedikleri için öğretmenlere bu konuda çeşitli eğitim etkinlikleri düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Öğrenci, İstenmeyen Davranış, Yönetme

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (1992). İşbirlikli öğrenme: Kuram, araştırma ve uygulama. Uğurel Matbaası.
• Akar, H., Erden, F. T., Tor, D. ve Şahin, İ. T. (2010). Öğretmenlerin sınıf yönetimi yaklaşımları ve deneyimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 792-806.
• Arslan, M. (2019). Öğretmenlerin sınıfta istenmeyen davranışları yönetme stratejilerine ilişkin bir inceleme. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yozgat Bozok Üniversitesi.
• Aydın, A. (2015). Sınıf yönetimi. Pegem Akademi
• Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Yayıncılık.
• Başar, H. (2014). Sınıf yönetimi. Anı Yayıncılık
• Burden, P. E. (1995). Classroom management and discipline, methods to facilitate cooperation and ınstraction. Longman Publishers.
• Bursalıoğlu, Z. (1987). Eğitim yönetiminde yeni yapı ve davranış. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Can, E. ve Baksi, O. (2014). Öğrencilerin sınıf içi tutum ve davranışlarının öğretmenlerin sınıf yönetimi başarısına etkisi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), (Özel Sayı), 86-101. Can, E. ve Arslan, B. (2018). Öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterliklerine ilişkin öğrenci görüşleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(18), 195-219.
• Cangelosi, J. S. (2016). Sınıf yönetimi stratejileri-öğrencilerin iş birliği yapmalarını sağlama ve bu iş birliğini devam ettirme. R. Hoş ve M. Toprak (Çev. Edt.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Chemlynskı, C. (1996). Discipline as teaching. The education digest. Ann Arbor, 3, 42-44.
• Charles, C. M. (1996). Building classroom discipline. Longman.
• Çankaya, İ. ve Çanakçı, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlarla başa çıkma yolları. Turkish Studies Education, 6(2), 307-316.
• Çetin, B. (2013). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarıyla ilgili sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 14(1), 255-269.
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2011). İlköğretim II. kademede görevli öğretmenlerin sınıfta karşılaştıkları disiplin sorunlarına ve bunların çözüm yollarına ilişkin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 61-78.
• Ensari, H. ve Gündüz, Y.(2006). İlköğretim okullarında yönetim ve kalite. Morpa Kültür Yayınları,
• Evertson, C. M., & Emmer, E.T. (2013). Classroom management for elementary teachers. Pearson Education.
• Gündoğdu, S. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin sınıf yönetiminde istenmeyen öğrenci davranışlarına ilişkin görüşleri ve bu davranışlara karşı uyguladıkları stratejiler. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Gündüz, Y. ve Can, E. (2013). Öğrenci görüşlerine göre ilköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf yönetimi ilkelerine uyma düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(3), 419-446.
• Gündüz, Y. ve Can, E. (2011). Öğretmenlerin eğitim sistemi ve uygulamalarına ilişkin güncel sorunları algılama düzeylerinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4) , 745-774.
• Güven, E. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin sınıfta karşılaştığı disiplin sorunları ve bunlara çözüm bulma stratejileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Uludağ Üniversitesi.
• Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1982). The effects of cooperative and individualistic instruction on handicapped and nonhandicapped students. The Journal of Social Psychology, 118, 257-268.
• Kerry, M., & Nelson, M. (1989). Strategies for maning behavior problems in the classroom. Macmillan Pub. Co.
• Kızıl, A. (2019). Öğretmenlerin görüşlerine göre istenmeyen öğrenci davranışları ve geliştirdikleri çözüm önerileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Memişoğlu, S. P. (2010). Sınıfta iletişim süreci. M. Şişman ve S.Turan (Ed.), Sınıf yönetimi (1. Baskı, s.134-145) içinde. Pegem Akademi.
• Özer, B., Bozkurt, N. ve Tuncay, A. (2014). İstenmeyen öğrenci davranışları ve öğretmenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri. Turkish Journal of Educational Studies, 1(2), 152-189.
• Perry, N. S. (1993). School counseling. G. R. Walz ve J.C. Bleuer (Eds.), Counselor efficacy: Assessing and using counseling outcome research, (1st edition, p.37-49). Ann Arbor.
• Sexton, T. L. (1996). The relevance of counseling outcome research: Current trends and practical implications. Journal of Counseling Development, 74, 588-589.
• Stevenson, D. L. (1991). Deviant students as a collective resource in classroom control. Sociology of Education, 64(2), 127-133.
• Şahin, M. ve Adıgüzelli, Y. (2015). Sınıf Yönetimi sürecinde istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 10(3), 799-816.
• Şahin, S. ve Arslan, M. C. (2014). Öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre istenmeyen öğrenci davranışlarına karşı kullanılan öğretmen stratejilerinin öğrenciler üzerindeki etkileri. Turkish Studies, 9(2), 1399- 1415.
• Turan, A. (2019). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetiminde karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bu davranışlara karşı kullandıkları stratejiler. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Wragg, E. C., & Dooley, P. A. (1996). Class management during teaching practice. E. C. Wragg (Ed), Classroom teaching skills (1st edition, p.21-46) içinde. Routledge.
• Yiğit, B. (2010). Sınıfta disiplin ve öğrenci davranışının yönetimi. M. Şişman ve S. Turan (Ed.), Sınıf yönetimi (1. Baskı, s.78-93) içinde. Pegem Akademi.
• Yılmaz, N. (2008). Dersin akışını bozan istenmeyen davranışları yönetme stratejilerinin incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 1-38.
• Yumuşak, G. ve Balcı, Ö. (2018). Öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışları ile başa çıkma yöntemleri ve bu yöntemlerin etkililiğine ilişkin görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(40), 223-254.