YEREL HALKIN EKOTURİZM ALGISI: GİRESUN İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Sayı: 43, 173 - 192, 26.01.2021

Ahmet Çavuş , Semih Zere

https://doi.org/10.32003/igge.819009

Cited By: 3

Öz

Ekoturizm doğal-kültürel değerleri koruyan, kalıcı zararlar vermeden yerel halkın ekonomik gelir elde edebilecek şekilde kullanmasına imkân sağlayan ve aynı zamanda sosyo-kültürel ilişkilere olumlu katkısı olan bir turizm türüdür. Ekoturizm ülke ve bölge açısından büyük bir öneme sahiptir. Ayrıca turizm hareketliliğini hem 12 aya hem de ülke geneline yayabilecek potansiyele de sahiptir. Ekoturizmin bir bölgede gelişebilmesi o bölgede yaşayan yerel halkın algısına bağlıdır. Yerel halkın ekoturizm algı düzeyi ne denli yüksek olursa ekoturizmin bölgede gelişmesine o denli katkı sağlayacaktır. Araştırmamızda Türkiye’nin önemli ekoturizm potansiyeline sahip illerinden biri olan Giresun’da yerel halkın ekoturizm algısının ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda 700 kişiye anket uygulanmış olup, 574 anket istatistiksel analiz için uygun görülmüştür. Elde edilen veriler SPSS 22.0 programında değerlendirilmiş olup, frekans analizi, standart sapma ve ortalama, güvenilirlik analizi, bağımsız örneklemleri için T-testi, one-way ANOVA (tek yönlü varyans) testi ile Tukey (Çoklu karşılaştırma) testi yapılmıştır. Analizler sonucunda Giresun ilinde yaşayan yerel halkın ekoturizmin ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel alt boyutlarına yönelik algılarının demografik özelliklerine göre olumlu yönde değiştiği saptanmıştır. Genel olarak Giresun ilinde yaşayan yerel halkın ekoturizmin alt boyutlarına yönelik algılarının olumlu olduğu ve bölgede ekoturizmin gelişmesini destekledikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Ekoturizm, Yerel Halk, Giresun, Ekonomik, Sosyo-Kültürel ve Çevresel Boyut

LOCAL PEOPLE'S PERCEPTION OF ECOTOURISM: THE CASE OF GIRESUN PROVINCE

Öz

Ecotourism is a type of tourism that preserves natural-cultural values, enables the local people to use them in a way that can generate economic income without permanent damages, and also has a positive contribution to socio-cultural relations. Ecotourism is of great importance for the country and the region. It also has the potential to spread tourism dynamism both over 12 months and across the country. The development of ecotourism in a region depends on the perception of the local people living in that region. The higher the ecotourism perception level of the local people, the more it will contribute to the development of ecotourism in the region. In our study, one of the provinces in Giresun, Turkey has significant potential for ecotourism aimed to measure the perceptions of local people in ecotourism. In this context, 700 people were surveyed, and 574 surveys were deemed appropriate for statistical analysis. The data obtained were evaluated in the SPSS 22.0 program and frequency analysis, standard deviation and mean, reliability analysis, T-test for independent samples, one-way ANOVA (one-way variance) test and Tukey (Multiple comparison) test were performed. As a result of the analysis, it was determined that the perceptions of the local people living in Giresun regarding the economic, socio-cultural and environmental sub-dimensions of ecotourism changed positively according to their demographic characteristics. In general, it has been observed that the perceptions of the local people living in Giresun province towards the sub-dimensions of ecotourism are positive and they support the development of ecotourism in the region.

Anahtar Kelimeler

Ecotourism, Local People, Giresun, Economic, Socio-Cultural and Environmental Dimension

Kaynakça

• Akova, O. (2006). Yerel halkın turizmin etkilerini algılamalarına ve tutumlarına yönelik bir araştırma. Akademik İncelemeler Dergisi, (2)1, 77-109.
• Allen, L. R., Long P. T., Perdue R. & Kieselbach S. (1988). The ımpact of tourism development on residents’ perceptions of community life. Journal of Travel Research, 27 (Summer), 16-21.
• Arslan, Y. (2005). Erdek ve çevresinin ekoturizm açısından değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(13), 29-53.
• Bekdemir, Ü. (1996). Ulaşım coğrafyası açısından bir araştırma: Giresun limanı ve hinterlandı. (Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Bekdemir, Ü. & Sezer, İ. (2016). Yedi Değirmenler ve Mağarası Tabiat Parkı’nın coğrafi özellikleri ile ekoturizm olanaklarının değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(36), 43-78.
• Bekdemir, Ü. & Sezer, İ. (2016). Giresun İlinin Turizm Potansiyeli. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Çetin, İ. (2001). Turistik ürün çeşitlendirmesinde eko-turizmin yapısal analizi ve Türkiye’de geliştirme stratejileri (örnek bir uygulama). (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Coşkun, R., Altunışık, R. & Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. (9.Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Demircan, Ş. (2014). İnanç turizmin yerel kalkınmadaki önemi: Midyat örneği. (Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Dowling, K. R. & Fennell, A.D. (2003). The context of ecotourism policy and planning. In David, A. Fennell & Ross K. Dowling (Eds.), Advanced ecotourism policy and planning (pp. 1-20). Cambridge: CABI Publishing.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E.S. & Çinko, M. (2018). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. (7. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
• Eagles, P.F.J. (2003). International trends in park tourism: the emerging role of finance. The George Wright Forum, 20(1), 25-57.
• Ertuna, B., Güney, S., Güven, Ö. & Aydemir, N. (2012). Yerel halkın kırsal turizm gelişimine katılma isteğini etkileyen unsurlar: Kastamonu örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2(2). 59-66.
• Fennell, D. A. (1999). Ecotourism an Introduction. London and New York: Routledge is an imprint of the Taylor & Francis Group.
• Giresun İli Doğa Turizm Master Planı. (2013-2023). Orman ve Su İşleri Bakanlığı 12. Bölge Müdürlüğü Giresun Şube Müdürlüğü. Giresun. 13 Eylül 2019 tarihinde http://bolge12.ormansu.gov.tr/12bolge/Files/Giresun%20Do%C4%9Fa%2 0Turizmi%20Master%20Plan%C4%B1.pdf, adresinden alınmıştır.
• Gravetter, J.F. & Wallnau, B.L. (2014). Statistics Fort The Behavioral Sciences (8th ed.). Wadsworth USA: Cengage Learning.
• Gursoy, D. &Rutherford, D.G. (2004). Host attitudes toward tourism an ımproved structural model. Annals of Tourism Research, 31(3), 495-516.
• Gürbüz, İ., Erol, A. O. & Yavuz, O. (2002). Dünya’da Türkiye’de kırsal turizm. Türkiye V. Tarım Ekonomisi Kongresi’nde sunulmuştur. 18-20 Eylül 2002. Erzurum, Türkiye.
• Israngkura, A. (1996). Ecotourism. Thailand Development Recearch Institute (11)2, 10-15. Retrieved December 25, 2018, from https://tdri.or.th/2012/12/tdri-quarterly-review-june-1996/.
• İslamoğlu, A.H. & Alnıaçık, Ü. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi. (5. Baskı). İstanbul. Beta Yayıncılık.
• Jurowski, C., Uysal, M., & Williams, D. R. (1997). A theoretical analysis of host community resident reactions to tourism. Journal of Tourism Research, 36, 3-11.
• Kavak, M. (2015). Edremit Körfezi kuzey kıyılarında yerel halkın ekoturizme yönelik bilinç algısı ve tutumları. (Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü, Çanakkale). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Keleş Çakır, M., Pelit, E., Keleş, Y. & Pelit, N. (2015). Ekoturizmin kırsal kalkınmaya etkisine yönelik yerel halkın algılamaları: İnece Ekoturizm Köyü örneği. U. Akdu & İ. Çalık (Ed.), Doğu Karadeniz Bölgesi sürdürülebilir turizm kongresi bildiriler kitabı içinde (s. 466-475). Trabzon: Harman Yayıncılık. 13. Eylül 2019 tarihinde http://kutuphane.gumushane.edu.tr/media/uploads/kutuphane/files/ surdurulebilir_turizm_kongresi_bildiri_kitabi.pdf, adresinden edinilmiştir.
• Kervankıran, İ. & Temurçin, K. (2013). Afyonkarahisar İlinde ekoturizme yönelik yerel halkın yaklaşımları. Coğrafyacılar derneği yıllık kongresi bildiriler kitabı içinde (s. 319-324). Balıkesir: Coğrafyacılar Derneği Yayınları.
• Kim, K., Uysal, M. & Sirgy M.J. (2013). How does tourism in a community impact the quality of life of community residents?.Tourism Management, 36, 527-540.
• Kunnan, A.J. (1998). An introduction to structural equation modelling for language assessment. Language Testing, 15(3), 295-332.
• Külekçi Akpınar, E. (2016). Erzurum İli İspir İlçesinde ekoturizme yönelik bir talep araştırması ve bölge halkının bu konudaki duyarlılığı. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3), 125-133.
• Koday, S., Kaymaz, H. & Kaya, G. (2018). Kuzalan Tabiat Parkı’nın doğa turizm potansiyeli (Dereli-Giresun). Marmara Coğrafya Dergisi, 37, 124- 143.
• Neil, J. & Wearing, S. (1999). Ecotourism: Impacts, Potentials and Possibilities. Great Britain: Butterworth-Heinemann Linacre House.
• Paslı, M.M. & Çelikkanat, N. (2018). Giresun ilinin ekoturizm potansiyelinin değerlendirilmesi. II. Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Kongresi’nde sunulmuştur. 22 Eylül 2018. Gümüşhane, Türkiye.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi, (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sever, E. (2015). Fiziki coğrafya. Ü. Bekdemir & M Fatsa (Ed.), Geçmişten günümüze Giresun, Giresun İl Özel İdaresi Kültür Serisi-4 içinde (s. 92- 138). İstanbul: Mavi Ofset.
• Sezer, İ. (2015). Koç Kayası Tabiat Parkı’nın ekoturizm olanakları açısından değerlendirilmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 7(12), 172-207.
• Sezer, İ. (2016). Ağaçbaşı Tabiat Parkı ve yakın çevresinin coğrafi özellikleri ile ekoturizm olanaklarının değerlendirilmesi. Turkish Studies International Academic Journals, 11(2), 1085-1112.
• Sezer, İ. (2019). Sürdürülebilir kırsal kalkınma ve ekoturizm etkileşimi bağlamında kadınların rolü: Şeyhli Mahallesi örneği. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 211-238.
• Sezer, İ. & Bekdemir, Ü. (2017). Kuzalan Şelalesi Tabiat Parkı’nın coğrafi özellikleri ile ekoturizm ve rekreasyon olanakları bakımından incelenmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(29), 505-544
• Soykan, F. (1994). Köyceğiz-Dalyan çevresinde ekoturizm. Türkiye Kalkınma Bankası Turizm Yıllığı, 94-106.
• Surat, H. (2017). Artvin Yusufeli’nde yerel halkın ekoturizme yönelik algı ve tutumları. Journal of Forestry, 13(2), 9 19.
• Şenol, E. & Sezer, İ. (2016). İnece Köyünün (Giresun/Bulancak) Ekoturizm Potansiyeli. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Tuna, M. (2007). Turizm, Çevre ve Toplum (Marmaris Örneği). (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2018). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yeşil, P. & Koç, B. (2017). Giresun Adasının Ekoturizm Potansiyelinin Belirlenmesi. Doğu, A.H. ve Gökçe, E. (Eds.), DOKAP Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s.213-219). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası. 11.02.2020 tarihinde https://www.ktu.edu.tr/unidokap/uni-dokap-turizm-sempozyumu.pdf, adresinden edinilmiştir.
• Yıldız, O. (2019). Sürdürülebilir kalkınma kapsamında ekoturizmin muğla ilinin ekonomik kalkınmasına etkileri. (Doktora tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Yılmaz, B. (2018). Bartın İlinin ekoturizm kapsamında değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Yücel, C. (2002). Turizmde Yükselen Bir Değer: Ekoturizm. TÜRSAB Ar-Ge Departmanı, Nisan 2002.
• Yürik Özkan, E. (2002). Turizmin geleceği: Ekoturizm. 25 Aralık 2018 tarihinde https://acikders.ankara.edu.tr /mod/resource/view.php? id=5740, adresinden edinilmiştir.
• URL 1 Giresun İlinde bulunan doğal sit alanları. 05 Aralık 2020 tarihinde https://www.csb.gov.tr/sit-alanlari/, adresinden edinilmiştir.
• URL 2 Giresun İlinde bulunan tabiat parkları. 05 Aralık 2020 tarihinde https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Belgeler/Korunan%20Alanlar%20 Listesi/2-%20Tabiat%20Parklar%C4%B1.pdf, adresinden edinilmiştir.
• URL 3 Tamzara ekolojik pazarı. 11 Ocak 2019 tarihinde http://www.sebinkarahisar.bel.tr/default .aspx?pid=23351, adresinden edinilmiştir.
• URL 4 Tamzara ekolojik pazarı. 13 Eylül 2019 tarihinde http://www.tamzara.org/tarihce/, adresinden edinilmiştir.
• URL 5 Koçkayası Tabiat Parkı. 31 Aralık 2019 tarihinde http://kockayasi.tabiat.gov.tr/tr/galeriler, adresinden edinilmiştir.
• URL 6 Ağaçbaşı Tabiat Parkı. 31 Aralık 2019 tarihinde https://giresun.bel.tr/agacbasi-tabiat-parki/, adresinden edinilmiştir.
• URL 7 Kuzalan Tabiat Parkı. 31 Aralık 2019 tarihinde https://giresun.bel.tr/kuzalan-tabiat-parki-ve-mavi-gol/, adresinden edinilmiştir.
• URL 8 Yedideğirmenler Tabiat Parkı. 13 Eylül 2019 tarihinde http://yedidegirmenler.tabiat.gov.tr/, adresinden edinilmiştir.
• URL 9 Aymaç Tabiat Parkı. 10 Aralık 2019 tarihinde https://karadeniz.gov.tr/aymac-tabiat-parki/, adresinden edinilmiştir.
• URL 10 Giresun İlinin nüfusu. 15 Eylül 2019 tarihinde https://biruni.tuik.gov.tr/ medas/?kn=95&locale=tr, adresinden edinilmiştir.