Examination of social sudies teacher candidates’ vocabulary knowledge regarding environmental education in terms of various variables

Yıl 2024, Sayı: 52, 37 - 51, 25.05.2024

Tahsin Yıldırım , Mehmet Fidan

https://doi.org/10.32003/igge.1429401

Öz

The main purpose of this research was to examination the vocabulary knowledge of social studies teacher candidates regarding environmental education according to various variables. The study group of the research consisted of 30 teacher candidates in the department of social studies teaching at a state university located in Central Anatolia Region, which were determined by purposive sampling method. A writing form developed by the researchers was used as the data collection tool, and the data obtained is analyzed to Anova and t-test in the study. According to the research findings, it was concluded that the teacher candidates who are interested in the field of environmental education have wider vocabulary knowledge regarding environmental education than other teacher candidates. However, there was no significant differences in teacher candidates’ vocabulary knowledge regarding environmental education according to the variables of reading books, place of childhood, gender, participation in environmental education activities and following publications on environmental education.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Environmental Education, Climate Change Education, Vocabulary Knowledge

Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre eğitimine yönelik söz varlıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Öz

Bu araştırmanın temel amacı sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre eğitimine yönelik söz varlıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu İç Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir devlet üniversitesinin sosyal bilgiler öğretmenliği anabilim dalında öğrenim görmekte olan ve amaçlı örneklem yöntemiyle belirlenen 30 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yazma formu kullanılmış ve elde edilen veriler Anova ve t-testiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, çevre eğitimi alanına ilgi duyan öğretmen adaylarının diğer öğretmen adaylarına göre çevre eğitimine yönelik söz varlıklarının daha geniş olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte kitap okuma, çocukluğunun geçtiği yerleşim yeri, cinsiyet, çevre eğitimine yönelik etkinliğe katılım ve çevre eğitimi konulu yayınları takip etme değişkenlerine göre öğretmen adaylarının çevre eğitimine yönelik söz varlıklarında anlamlı farklılık bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Çevre Eğitimi, İklim Değişikliği Eğitimi, Söz Varlığı

Kaynakça

• Ak, B. (2010a). Hipotez testi. Ş. Kalaycı (Ed.), Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s. 65-69). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Ak, B. (2010b). Parametrik hipotez testleri. Ş. Kalaycı (Ed.), Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s. 73-82). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Akbulak, Ö. (2014). Divanü Lûgat-it-Türk’te yer şekillerine ilişkin terimler. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(6), 17-38.
• Aktaş, Ş., Gündüz, O. (2017). Yazılı ve sözlü anlatım okuma-dinleme konuşma-yazma (23. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akyol, H., Temur, T. (2007). Kelime hazinesinin geliştirilmesi. Kırkkılıç, A., Akyol, H. (Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (s. 195-232), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Antalyalı, Ö. L. (2010). Varyans analizi (anova – manova). Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s. 131-182). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Artun, H., Uzunöz, A., Akbaş, Y. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre okur-yazarlık düzeylerine etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 1-14.
• Baş, B. (2011). Söz varlığı ile ilgili çalışmalarda kullanılacak ölçütler. TÜBAR, XXIX, 27-61.
• Berbercan, M. T. (2017). Coğrafya terimleri sözlüğü olarak Divanü Lugati’t-Türk. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 6 (12), 1-12.
• Bülbül, Y., Yılmaz, A. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre, çevre eğitim ve çevresel vatandaşlık kavramlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 5(2),165-183.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çabuk, B. (2019). Çevre eğitimi. Kahriman Pamuk, D. (Ed.), Erken çocukluk döneminde çevre eğitimi ve sürdürülebilirlik içinde, (s. 1-49), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dere, İ., & Çinikaya, C. (2023). 2015 çevre eğitimi ve 2022 çevre eğitimi ve iklim değişikliği programlarının çeşitli boyutlar açısından karşılaştırılması. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 49, 80-96. https://doi.org/10.32003/igge.1255007
• Eroğlu, A. (2010). Çok değişkenli istatistik tekniklerin varsayımları. Ş. Kalaycı (Ed.), Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde (s. 207-233). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Erol, G. H. (2005). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Fidan, M. (2022). Kelime hazinesi. Çarkıt, C., Kurnaz, H. (Ed.), Kuramdan uygulamaya kelime öğretimi içinde (s. 46-56), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Fidan, M. (2023). Yazılı metinlerde anlaşılırlığa sınıf düzeyinin, cinsiyet değişkeninin etkisinin değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(1), 121-134.
• Geçit, Y., Şeyihoğlu, A. (2012). The opinions of classroom teacher candidates “on activity-based environmental education”. e-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 7(1), 355-370.
• Güler, T. (2009). Ekoloji temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkileri. Eğitim ve Bilim, 34(151), 30-43.
• Gülersoy, A. E., Gülersoy, Ö. (2023). Çevre eğitimi ve iklim değişikliği dersi (6, 7 veya 8. sınıflar) öğretim programı kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisi bilişsel alan basamaklarına göre değerlendirilmesi. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 16(97), 1-16.
• Gülersoy, A. E., Dülger, İ., Dursun, E., Ay, D. & Duyal, D. (2020). Nasıl bir çevre eğitimi? Çağdaş yaklaşımlar çerçevesinde bazı öneriler. Turkish Studies, 15(5), 2357-2398. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44074
• Gündüz, O. Şimşek, T. (2016). Uygulamalı yazma eğitimi el kitabı (3. Baskı). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Günşen, G. (2023). Çevre eğitimi etkinliklerinin okul öncesi öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalığına ve çevre bilincine yönelik ilgi düzeylerine olan etkisinin incelenmesi. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, 4(1), 1-13.
• İmer, K. (1990). Dil ve toplum. İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Kaçar, T. ve Bulut, B. (2020). Sosyal bilgiler öğretim programı ve 4-7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının coğrafya kavramları bağlamında değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal
• Bilimler Dergisi, 17 (2), 652-679. DOI: 10.33437/ksusbd.738637
• Kaplan, M. (2018). Kültür ve dil (35. Baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kara, H. & Buldur, A. D. (2022). Divânü Lügâti’t Türk’te geçen fiziki coğrafya terimleri. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 321-335.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler (36. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kışoğlu, M., Yıldırım, T., Salman, M., Sülün, A. (2016). İlkokul ve ortaokullarda çevre eğitimi verecek olan öğretmen adaylarında çevre sorunlarına yönelik davranışların araştırılması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 299-318.
• Kieffer, M. J., Lesaux, N. K. (2012). Knowledge of words, knowledge about words: Dimensions of vocabulary in first and second language learners in sixth grade. Read Writ, 25, 347–373. https://doi.org/10.1007/s11145-010-9272-9
• Kiper, T., Korkut, A., Üstün Topal, T. (2016). İlköğretim ikinci kademedeki öğrencilerin çevresel ilgi ve tutumlarının irdelenmesi: Tekirdağ ili Süleymanpaşa ilçesi örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6(13), 39-48.
• Kiziroğlu, İ. (2023). Çevre eğitimi ve çevre bilinci. Tabiat ve İnsan Dergisi, 2(193), 5-17.
• Kuşdemir, A. (2017). Yerköy mikrotoponimlerinde görülen coğrafi terimler. Kesit Akademi Dergisi, 3(12), 510-529.
• Kuzey, M. (2021). 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında Türkçenin söz varlığı. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(41), 3302-3328. DOI: 10.26466/opus.907263.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB.
• MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB
• MEB (2022). Çevre eğitimi ve iklim değişikliği dersi öğretim programı (ortaokul 6, 7 veya 8. sınıflar). Ankara: MEB.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd Ed.). Thousand Oaks, Sage.
• Oğuz, D., Çakcı, I., Kavas, S. (2011). Yükseköğretimde öğrencilerin çevre bilinci. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12, 34-39.
• Orak, G., Kandemir, N. (2023). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram haritası destekli çevre eğitimi hakkındaki görüşleri. International Journal of Humanities and Education, 9(19), 97-119.
• Özbay, M., Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, V(I), 30-45.
• Özen Allı, S. (2020). Kıpçak Türkçesinde yer alan orman, dağ, tepe kavram alanlarına ait coğrafi terimler. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö8), 87-96. DOI: 10.29000/rumelide.825929.
• Öztürk, T., Zayimoğlu Öztürk, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretim programının çevre eğitimi açısından analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1533-1550.
• Porzig, W. (2018). Dil denen mucize (Çev. Vural Ülkü, 4. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Schmitt, N. (2008). Review article Instructed second language vocabulary learning. Language Teaching Research, 12(3), 329–363.
• Semenderoğlu, A. & Arslan, K. (2022). Coğrafya öğretmen adaylarının çevresel davranışlarının belirlenmesi: Buca Eğitim
• Fakültesi örneği. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 46, 1-19. http://dx.doi.org/10.32003/igge.1071222
• Şimşekli, Y. (2004). Çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çevre eğitimi etkinliklerine ilköğretim okullarının duyarlılığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XVII (1), 83-92.
• Tağa, T., Öztürk, H. (2020). Kelime öğretimi. İşcan, A., Baskın, S. (Ed.), Türkçe eğitimi içinde (s. 221-266), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Teksöz, G., Şahin, E., Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (39), 307-320.
• TDK (2023a). Bilim ve sanat terimleri sözlüğü. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• TDK (2023b). Güncel Türkçe sözlük. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Uzunkaya, U. (2018). Eski Uygurca fiziki coğrafya terimleri üzerine. Karadeniz Araştırmaları, XV(60), 182-200.
• Yavuz, S. (2020). Adıyaman ili ve yöresi ağızları söz varlığında coğrafya terimleri. Kesit Akademi Dergisi, 6 (22), 1-8.
• Yoloğlu, A. C., & Halisdemir, B. (2020). Üniversite öğrencilerinin çevre bilinci ve çevresel tutumlari üzerine ampirik bir çalışma: Mersin üniversitesi örneği. The Journal of Academic Social Science, 103, 91-107.