Huzurevi Çalışanlarının Yaşlılara İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi

Yıl 2021, Sayı: 15, 548 - 560, 31.12.2021

Sevinç Yıldırım Üşenmez , Hatice Kaya

https://doi.org/10.38079/igusabder.974845

Öz

Amaç: Bu araştırma huzurevi çalışanlarının yaşlılara ilişkin tutumlarını belirlenmek amacıyla tanımlayıcı türde planlandı.
Yöntem: Araştırma, İstanbul ilinde bir huzurevinde 1 Kasım 2020 – 1 Ocak 2021 tarihleri arasında yürütüldü. Araştırmanın evrenini, huzurevinde çalışan (N=402) tüm sağlık çalışanları ve idari personel oluştururken örneklemini 1 Kasım 2020 – 1 Ocak 2021 tarihleri arasında çalışan, araştırmanın amacı, içeriği, yöntemi konusunda bilgilendirme sonrası araştırmaya katılmayı kabul eden sağlık çalışanları ve idari personel (n=234) oluşturdu.
Araştırma verileri, araştırmacı tarafından oluşturulan “Sosyodemografik Özellikler Bilgi Formu” ve “Yaşlılara Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılarak toplandı. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical PackageforSocialSciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak analiz edildi.Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanıldı. Araştırma değişkenlerinin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek üzere Kurtosis (Basıklık) ve Skewness (Çarpıklık) değerleri incelendi.
Bulgular: Araştırma kapsamına alınan çalışanların%49,6’sı 40-49 yaş aralığında, %56’sı erkek, %79,5’i evli, %34,6’sı lise mezunu, %62,8’i sağlık bakım hizmetleri biriminde çalışmaktadır. %58,5’i vardiyalı olarak çalışmakta olup %28,6’sı 10-15 yıldır kurumda çalışmaktadır. Çalışanların%81,6’sı çekirdek aile tipine sahip olduğunu,%50,9’uailede 65 yaş üzeri birey bulunmadığını, %67,8’i ailede 65 yaş üzeri bireyle birlikte yaşamadığını belirtti. Çalışanların “olumsuz tutum” puan ortalaması 60,312±17,062 (Min=17; Maks=118), “olumlu tutum” puan ortalaması 75,205±16,109 (Min=28; Maks=109), “tutum toplam” puan ortalaması 150,893±22,210 (Min=77; Maks=210), olarak saptandı.
Sonuç: Çalışmada yaşlıya yönelik olumlu tutum yüksek bulunmakla birlikte, mevcut durumun devamı ve artması için olumlu tutumları destekleyen ve geliştiren girişimlerin planlanması önemlidir. Olumlu tutumun geliştirilmesi ve kaliteli bakımın sağlanması çalışanların bilgi, beceri ve donanımını gerektirdiği için çalışanlara yönelik hizmetiçi eğitimlerin planlanması, verilen eğitimlerin düzenli değerlendirilmesi gereklidir. Ayrıca yaşlı bireylere hizmet verecek çalışanların işe alım süreçlerinde mesleki bilgi, beceri, donanımın yanı sıra yaşlıya yönelik tutumları açısından da bir değerlendirme sürecinden geçirilmeleri önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bakım evleri, huzurevi çalışanları, yaşlı, tutum

Destekleyen Kurum

DARÜLACEZE BAŞKANLIĞI

Determining the Attitudes of Nursing Home Employees Towards the Elderly

Öz

Aim: This research was planned as descriptive for the purpose of determining the attitudes of nursing home employees towards the elderly.

Method: The research was carried out in a nursing home in Istanbul between 1 Kasım 2020 – 1 Ocak 2021. While all health (N=198) and administrative staff working (N=204) in the nursing home (N=402) constituted the universe of the research, the sample consisted of health (n=147) and administrative staff (n=87) who worked between 1 Kasım 2020 – 1 Ocak 2021 and agreed to participate in the research (n=234) after being informed about the purpose, content and method of the research.

Research data were collected by using the "Sociodemographic Characteristics Information Form" created by the researcher and the "Attitude Scale Towards The Elderly" developed by Kogan (1961). The data obtained in the research were analyzed using the SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 program. In the evaluation of the data, number, percentage, average and standard deviation were used as descriptive statistical methods. T-test, one-way analysis of variance and regression analysis were used to compare normally distributed data.

Results: 49.6% of the employees included in the research are in the age range of 40-49, 56% are male, 79.5% are married, 34.6% are high school graduates, 62.8% work in the health care unit. 58.5% of them work in shifts, 28.6% of them have been working in the institution for 10-15 years. 81.6% of the employees stated that they have a nuclear family type, 50.9% of them stated that there is no person over 65 years of age in the family, 67.8% of them stated that they do not live with an individual over the age of 65 in the family. It is determined that "the negative attitude" average score of the employees was 60.312±17.062 (Min=17; Max=118), "the positive attitude" average score was 75,205±16,109 (Min=28; Max=109), "the total attitude" average score was 150.893±22.210 (Min=77; Max=210). The negative attitude scores of women (x=63,981) were higher than the negative attitude scores of male (x=57,428) (t=2.965; p=0.003<0.05). Positive attitude scores of married people (x=74,285) were lower than positive attitude scores of singles (x=78,771) (t=-1.727; p=0.046<0.05). The negative attitude scores of the employees of the health care services unit were higher than those of the employees in the technical affairs unit (p<0.05). The positive attitude scores of the employees in the health care unit were found higher than those of the employees in the other units (p<0.05).

Conclusion: In our study, positive attitudes towards the elderly are found high, it is important to plan initiatives that support and develop positive attitudes in order to continue and increase the current situation. Since developing a positive attitude and providing quality care requires the knowledge, skills and equipment of the employees, it is necessary to plan the in-service training for the employees and to evaluate the training provided regularly. In addition, it is important that employees who will serve elderly individuals must undergo an evaluation process in terms of their attitudes towards the elderly as well as their professional knowledge, skills and equipment in the recruitment process.

Anahtar Kelimeler

Nursing homes, nursing home employees, elderly, attitude

Kaynakça

• Artan T, Irmak HI. Huzurevindeki yaşlıların huzurevinde yaşlanmaya ilişkin bakış açılarının değerlendirilmesi: İstanbul Bahçelievler, Zeytinburnu ve Sultangazi huzurevi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2018;29(2):51-70.
• Wilson A, KurrleIan SE, Wilson I. Understanding Australian medical student attitudes towards older people. Australian of Journal Ageing. 2018;37(2):93-98. doi: 10.1111/ajag.12495.
• Türkiye İstatistik Kurumu. İstatistiklerle Yaşlılar, 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227. Yayınlanma tarihi 18 Mart 2021. Erişim tarihi 2 Nisan 2021.
• Çunkuş N, Yiğitoğlu GT, Akbaş E. Yaşlılık ve toplumsal dışlanma. Geriatrik Bilimler Dergisi. 2019;2(2):58-67.
• Altay B, Aydın T. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2014;12(1): 11-18.
• Demirel MN. Yaşlılarda Psiko-Sosyal Güçlükler ve Sosyal Hizmet İhtiyacı [yüksek lisans tezi]. Ankara, Türkiye: Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı; 2017.
• Ünalan D, Soyuer F, Elmalı F. Geriatri merkezi çalışanlarında yaşlı tutumunun değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi. 2012;2(3):115-120.
• Yun-e L, Norman IJ, White AE. Nurses' attitudes towards older people; a systematic review. Int. Nursing Stud. 2013;50:1271–1281.
• Kalaycı I, Yazıcı SÖ, Özkul M, Helvacı G. Sağlık çalışanları ve öğrencilerinin yaşlılara yönelik tutumları: Sistematik derleme. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;2(1):21-30.
• Ferrario CG, Freeman FJ, Nellett G, ScheelJ. Changing nursing students 'attitudes about aging: an argument for the successful aging paradigm. Educ.Gerontol. 2007;34(1):51–66.
• Zehirlioğlu L, Yönt HG, Bayat E, Günay B. Hemşirelerin yaşlılara yönelik tutumları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik E-Dergisi. 2015;3(1):10-18.
• Aşiret GD, Kaymaz TT, Canpolat Ö, Kapucu S. Hemşirelerin yaşlıya ilişkin tutumları. Hemşirelik Araştırma Geliştirme Dergisi. 2015;17(1):10-20.
• Duyan V, Gelbal S. Yaşlılara Yönelik Tutum Ölçeği’nin bir grup üniversite öğrencisi üzerinde Türkçeye uyarlama çalışması. Turkish Journal of Geriatrics. 2013;16(2):202-209.
• Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. 6th ed. Boston: Pearson Education; 2013.
• George D, Mallery M. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference 17.0 Update.10th ed. Boston: Pearson Education; 2010.
• López-Hernández L, Martínez-Arnau FM, Castellano-Rioja E, Botella-Navas M, Pérez-Ros P. Factors affecting attitudes towards older people in undergraduate nursing students. Healthcare (Basel, Switzerland). 2021;9(9):1231. https://doi.org/10.3390/healthcare9091231.
• Kang Y, Moyle W, Venturato L. Korean nurses' attitudes towards older people with dementia in acute care settings. International journal of older people nursing. 2011;6(2):143–152. https://doi.org/10.1111/j.1748-3743.2010.00254.x.
• Mellor P, Chew D, Greenhill J. Nurses' attitudes toward elderly people and knowledge of gerontic care in a multi purpose health service (MPHS). The Australian journal of advanced nursing : a quarterly publication of the Royal Australian Nursing Federation. 2007;24(4): 37–41.
• Zhang H, Sun H. Knowledge, attitude and self-efficacy of elderly caregivers in Chinese nursing homes: a cross-sectional study in Liaoning Province. BMJ open. 2019;9(11): e029869. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2019-029869.
• Kaçan H, Dibekli E, Akkan K. Toplumda yaşayan bireylerin yaşlı ayrımcılığı tutum düzeylerinin incelenmesi. EIRJ. 2018;11:8-15.
• Leung S, LoGiudice D, Schwarz J, Brand C. Hospital doctors' attitudes towards older people. Internal Medicine Journal. 2011;41:308–314.
• Fırat M, Kanbay Y, Gökben BD, Öztürk Ş. Yaşlılık inançları ve yaşlıya yönelik tutumların incelenmesi: çok merkezli bir çalışma. EJONS. 2020;4(14):266-278.
• Başaran Ö. Süleyman Demirel Üniversitesi Son Sınıf Lisans Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları ve Etkileyen Etmenler [tıpta uzmanlık tezi]. Isparta, Türkiye: Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı; 2018.
• Soyuer F, Ünalan D, Güleser N, Elmalı E. Sağlık Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı demografik değişkenlerle ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;3(2):20-5.
• McLafferty I, Morrison F. Attitudes towards hospitalized older adults. J Adv Nurs. 2004;47(4):446-53.
• Mandıracıoğlu A, Çam O. Huzurevi çalışanlarının sorunları ve çalışanlar hakkında görüşleri. Turk J Geriatrics. 2004;7:29-32.
• Adıbelli D, Türkoğlu N, Kılıç D. Öğrenci hemşirelerin yaşlılığa ilişkin görüşleri ve yaşlılara karşı tutumları. DEUHYO ED. 2013;6:2-8.
• Usta YY, Demir Y, Yonder M, Yıldız A. Nursing students’ attitudes towards ageism in Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2012;54:90–93.
• Adelman RD, Greene MG, Charon R. Issues in physician- elderly patient interaction. Ageing and Society. 1991;11:127-148.
• Tuncer F. Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Veren Kurumlarda Çalışan Sağlık Personelinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi [yüksek lisans tezi]. Kayseri, Türkiye: Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2018.