Ebeveynlerin Cinsel İletişim Becerileri ile Toplumsal Cinsiyet Adaleti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 21, 1077 - 1096, 05.01.2024

Ayşen Yalın , Erhan Alabay

https://doi.org/10.38079/igusabder.1323134

Öz

Amaç: Bu araştırmada, 3-15 yaşları arasında çocuğu olan anne ve babaların, çocuklarıyla cinsel iletişim becerileri ile toplumsal cinsiyet adaleti kavramları arasındaki ilişki incelenmiştir.
Yöntem: Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Örnekleme yöntemi olarak, kartopu örnekleme kullanılan araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ilinde ikamet etmekte olan 3-15 yaşları arasında çocuğu bulunan 181 anne ve babalar oluşturmaktadır.
Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre, ebeveynlerin öğrenim düzeyleri, çalışma durumları, meslekleri, sahip oldukları çocuk sayısı ve çocuklarının cinsiyetleri ile çocuklarıyla cinsel iletişim becerileri arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte aile birliktelik durumu, meslekleri, sahip oldukları çocuk sayısı ile toplumsal cinsiyet adaleti kavramları arasında anlamlı ilişki bulunduğu belirlenmiştir. Ebeveynlerin çocuklarıyla cinsel iletişim beceri düzeyleri ile toplumsal cinsiyet adaleti kavramları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir.
Sonuç: Ebeveynlerin toplumsal cinsiyet adaleti kavramlarının, çocukları ile olan cinsel iletişim becerileri üzerinde yordayıcı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ebeveyn, cinsel, iletişim, toplumsal cinsiyet, adalet

Examining the Relationship between Parents' Sexual Communication Skills and Gender Justice

Öz

Aim: In this study, the relationship between the sexual communication skills of mothers and fathers with children between the ages of 3-15 and the concepts of gender justice was examined.
Method: The relational survey model, which is one of the quantitative research methods, was used in the study. The study group of the study, in which snowball sampling was used as the sampling method, consists of 181 mothers and fathers with children between the ages of 3-15 residing in Istanbul.
Results: According to the results of the research, significant relationships have been found between parents' educational levels, employment statuses, occupations, number of children they have, genders of their children, and their communication skills regarding sexual topics with their children. Additionally, a significant relationship has been identified between family cohesion status, occupations, the number of children they have, and the concepts of gender equality. A positive and significant relationship was found between parents' communication skill levels regarding sexual topics with their children and the concepts of gender equality.
Conclusion: It was concluded that the gender justice concepts of the parents had a predictive effect on their sexual communication skills with their children.

Anahtar Kelimeler

Parent, sexual, communication, gender, justice

Kaynakça

• 1. Anderson J. Communication Theory: Epistemological Foundations. New York: Guilford Press; 1996.
• 2. Taşkın AGN. Çocukların gelişiminde katkıları unutulanlar: Babalar. Eğitime Bakış Dergisi. 2011;7(20):43.
• 3. Coolahan K, Mcwayne C, Fantuzzo J, Grim S. Validation of a multidimensional assessment of parenting styles for low-income africanamerican families with preschool children. Early Childhood Research Quarterly. 2002;17,356-373.
• 4. Uludağlı Pekel, N. Baba-Çocuk Etkileşimi ve Çocuğun Ruh Sağlığı. Ankara: Başkent Üniversitesi Yayınları; 2009.
• 5. Lamb M, Lewis C. Fathers' influences on children's development: The evidence from two-parent families. European Journal of Psychology of Education. 2003;8:211-228.
• 6. Allen SM, Daly K. The Effects of Father Involvement: An Updated Researchsummary of The Evidence. Guelph, ON: University of Guelph; 2007.
• 7. Tessier R, Charpak N, Giron M, Crist M, de Calume ZF, Ruiz-Pelaez JG. Kangaroo mother care, home environment and father involvement in the first year of life: A randomized controlled study. Act Paediatrica. 2009;98:1444–1450.
• 8. Sarkadi A, Kristiansson R, Oberklaid F, Bremberg S. Fathers’ involvement and children’s developmental outcomes: A systematic review of longitudinal studies. Acta Pediatrica. 2008;97:153-158.
• 9. Dubowitz H, Black MM, Cox CE, et al. Father involvement and children’s functioning at age 6 years: A multisite study. Child Maltreatment. 2001;6:300-309.
• 10. Çalışandemir F, Bencik S, Artan İ. Çocukların cinsel eğitimi: Geçmişten günümüze bir bakış. Eğitim ve Bilim. 2008;33(150):14-27.
• 11. Çağdaş A, Arı R. Anne-Çocuk İletişim Dili Eğitimi’nin 4-5 yaş çocuklarının sosyal gelişimine olan etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1999;5:391-407.
• 12. Zeyneloğlu S. Ankara’da Hemşirelik Öğrenimi Gören Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine Ilişkin Tutumları. [doktora tezi]. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2008.
• 13. Williams JE, Best L. Measuring Sex Stereotypes: A Thirty Nation Study. Beverly Hills: CA: Sage; 1982.
• 14. Dökmen ZY. Toplumsal Cinsiyet: Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2012.
• 15. Akın A, Demirel S. Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2003;25(4):73-8.
• 16. Özdemir N. Elektronik kültür bağlamında kültür aktarımı ve nesillerarasılık. İçinde: Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımı Çalıştayı; Nisan 15-16, 2019; Aydın, Türkiye.
• 17. Kimberly A, Mahaffy K. The gendering of adolescents’ childbearing and educational plans: Reciprocal effects and the influence of social context. Sex Roles. 2002;46(11/12):403–417.
• 18. Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları; 2014.
• 19. Sönmez V, Alacapınar FG. Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık; 2013.
• 20. Akın A, Fırat E. Toplumsal cinsiyet adaleti ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İçinde: VI. Yıldız Uluslarası Sosyal Bilimler Kongresi; Aralık 13-14, 2019; İstanbul, Türkiye.
• 21. Artan İ, Ceylan Ş, Adıbatmaz Kurnaz F. Ebeveynler için cinsel iletişim ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;7(2):136-158.
• 22. Opara PI, Eke GK, Akani NA. Mothers perception of sexuality education for children. Nigerian Journal of Medicine. 2010;19(2):168-72.
• 23. Ergin A, Bekar T, Aydemir Acar G. Tıp fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi. 2019;24(3):122-28.
• 24. Gui Y. Gender role attitudes and their psychological effects on chinese youth. Social Behavior and Personality: An International Journal. 2019;47(5):1-8.
• 25. Leaper C, Valin D. Predictors of Mexican American mothers' and fathers' attitudes toward gender equality. Hispanic Journal of Behavioral Sciences. 1996;18(3):343-355.
• 26. Işık D. Eğitimli Çalışan Kadının Çalışma Hayatında ve Aile Hayatındaki Ataerkil Örüntülerin Çalışma Algısına Etkisi [yüksek lisans tezi]. İstanbul, Türkiye: Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beykent Üniversitesi; 2019.
• 27. Gökçay G. Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi [yüksek lisans tezi]. Kars, Türkiye: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kafkas Üniversitesi; 2018.
• 28. Aydın M, Bekar EÖ, Gören ŞY, Sungur MA. Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016;16(1):223-242.
• 29. Altuntaş O, Altınova HH. Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo-ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Turkish Studies–International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 2015;10(6):83-100.
• 30. Erzeybek B. Anne-Babaların Çocuklarını Yetiştirirken Benimsedikleri Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutumları [yüksek lisans tezi]. Ankara, Türkiye: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi; 2015.
• 31. Amato PR. Research on divorce: continuing trends and new developments. Journal of Marriage and Family. 2010;650-666.
• 32. Kreager DA, Richard BF, Cody W, Marin RW. Women’s education, marital violence, and divorce: A social exchange perspective. Journal of Marriage and the Family. 2013;75(3):565–81.
• 33. Endendijk JJ, Groeneveld MG, Van Berkel SR, Hallers-Haalboom ET, Mesman J, Bakermans-Kranenburg MJ. Gender stereotypes in the family context: Mothers, fathers, and siblings. Sex Roles. 2013;68:577-590.
• 34. Eliküçük A, Sönmez S. 6 yaş çocuklarının cinsel gelişim ve eğitimiyle ilgili ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2011;25(25):45-62.
• 35. Tuzcuoğlu S. Aile birimlerinin yapısını tanıma ve aile terapisi. Öneri Dergisi. 1994;1(1):154-157.
• 36. Tuğrul B, Artan İ. Çocukların cinsel eğitimi ile ilgili anne görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2001;20(20):141-9.
• 37. Eroğlu K, Gölbaşı Z. Cinsel eğitimde ebeveynlerin yeri: Ne yapıyorlar, ne yaşıyorlar? Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005;8(2):12-21.
• 38. Baysan MP. 3-6 Yaş Döneminde Çocuklara Sahip Anne Babaların Cinsel Gelişim ve Eğitim Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Tutumları [yüksek lisans tezi]. İstanbul, Türkiye: Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Medipol Üniversitesi; 2020.
• 39. Ballard SM, Gross KH. Exploring parental perspectives on parent-child sexual communication. American Journal of Sexuality Education. 2009;4(1):40-57.
• 40. Ceylan Ş, Çetin A. Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların cinsel eğitimine ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;2(3):41-59.
• 41. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. Türkiye Aile Yapısı Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813 Yayınlanma tarihi Nisan 2022.