Örgütler Neden Benzeşir ve/veya Farklılaşır? Türkiye’deki Kamu Yönetimi Lisans Bölümleri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 68 - 90, 31.10.2018

Metin Özkaral

https://doi.org/10.17336/igusbd.431020

Cited By: 1

Öz

Kurumsal kuram,
örgütlerin, kurumsal çevre baskıları nedeniyle birbirlerine zaman içerisinde
benzeştiğini iddia etmektedir. Kurumsal kurama göre, örgütler, meşruiyet
sağlamak ve belirsizliği gidermek adına kurumsal çevreden gelen baskılara uyum
sağlayıp eş biçimli hale gelirler. Örgütsel alan içerisinde kurumlardan oluşan
çevreyi; yasalar, meslekî kalıplar, belirsizliği gidermeye yönelik meşruiyet
davranışları ve model olarak görülen büyük örgütler oluşturmaktadır. Kurumsal
baskıya verilen yanıtlar bazen benzeşmeden farklı olabilir. Örgütler, kurumsal
çevreden gelen baskılara farklı tepkiler göstererek; baskı sahipleriyle
uzlaşabilir, onlardan kaçınabilir, onları reddedebilir veya dönüştürebilir. Bu
çalışmada, Türkiye’deki kamu yönetimi lisans bölümlerinin kurumsal
çevrelerinden gelen baskılara verdikleri tepkiler incelenmiştir. Çalışma
sonuçları göstermiştir ki, Türkiye’deki kamu yönetimi lisans bölümleri, model
örgütler aracılığıyla, devlet eliyle ve yasal zorunluluklar nedeniyle eş
biçimli hale gelirken, Batılı öğretim modellerinden oluşan kurumsal mantıkları
aracılığıyla melez ve çoğulcu bir görüntü sergilemektedir. 

Anahtar Kelimeler

Örgüt Kuramları, Kurumsal Kuram, Kamu Yönetimi, Yükseköğretim, Eş Biçimlilik

Why do Organizations Resemble or/and Be Different? A Research on Public Administration Undergraduate Programmes in Turkey

Öz

The institutional theory claims that organizations are getting similar to each other over time due to the pressures of the institutional environment. According to institutional theory,  organizations become uniform to adapt to the pressures coming from the institutional environment in order to provide legitimacy and eliminate uncertainty. Legislations, professional patterns, legitimacy behaviors to eliminate uncertainty and model large organizations constitutes the environment formed by the institutions within the organizational field. Responses to institutional pressure can sometimes be different from affinity. The organizations can show different reactions to the pressures coming from the institutional environment; it can be compromise, avoid, refuse or transform them. In this study, the responses to pressures coming from institutional environment of the public administration degree programs in Turkey were examined. The study results showed that the public administration undergraduate programs in Turkey are becoming uniform by model organizations and government and due to legal obligations, also they are differentiated through their institutional logic of Western teaching models and demonstrating hybrid and pluralistic image.

Anahtar Kelimeler

Organization Theories, Institutional Theory, Public Administration, Higher Education, Isomorphism

Kaynakça

• ALTUNOK, M. (2012). Türkiye’de kamu yönetimi düşüncesi: tarihsel ve disipliner bağımlılık, Ankara: Gazi Kitabevi.
• ÇAKAR, M. ve DANIŞMAN, A. (2012). Kurumsal kuram. C. Sözen ve N. Basım (Editörler). Örgüt Kuramları. İstanbul: Beta Yayınevi.
• DIMAGGIO, P. J. (1988). Interest and agency in ınstitutional theory. In L. G. Zucker (Ed.), Institutional patterns and organizations. Cambridge, Mass: Ballinger, 3-22.
• DIMAGGIO, P. J. and POWELL, W.W. (1983). Iron cage revisited: ınstitutional ısomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review, 48, 147-160.
• DIMAGGIO, P. J. and POWELL, W.W. (1991). The new ınstitutionalism in organizational analysis. Chicago: University of Chicago Press.
• EREL, D. (2002). Kurumsal çevre-örgüt ilişkileri: Türkiye’deki sanayi işletmelerinde ISO 9000 serisi kalite güvence sistemi uygulamaları örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• FRIEDLAND, R. ve ALFORD, R. R. (1991). Bringing society back in: symbols, practices and ınstitutional contradictions. İç. W.W. Powell and P. J. Di Maggio (Eds.), The new ınstitutionalism in organizational analy¬sis. Chicago: University of Chicago Press, 232-263.
• LAWRENCE, T. B. and SUDDABY, R. (2006). Institutions and ınstitutional work. In S. Clegg, C. Hardy, T. B. Lawrence & W. R. Nord (Eds.), Handbook of Organization Studies. London, Sage Publications.
• MEYER, J. W. and ROWAN, B. (1977). Institutionalized organizations: formal structure as myth and ceremony. American Journal of Sociology, 83, 340-363.
• OLIVER, C. (1991). Strategic responses to ınstitutional processes. Academy of Management Review, (16), 145-179.
• ÖMÜRGÖNÜLŞEN, U. (2004). Türkiye’de lisans düzeyinde kamu yönetimi öğretiminin kurumsal gelişimi ve sorunları. s. 27-83. İç. M. K. Öktem ve U. Ömürgönülşen, (Editörler). Kamu yönetimi: gelişimi ve güncel sorunları. Ankara: İmaj Yayınevi.
• ÖZEN, Ş. (2007). Yeni kurumsal kuram: örgütleri çözümlemede yeni ufuklar yeni sorunlar. (s. 237-330) içinde, A. S. Sargut ve Ş. Özen (Editörler). Örgüt Kuramları. An¬kara: İmge Kitabevi.
• POLAT, Tamer ve SEYMEN AYTEMİZ, Oya. (2006) Yönetim ve örgüt düşüncesinde kurumsalcılık, yeni kurumsalcılık ve kurumsal eşbiçimlilik, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 1 (223-254).
• ŞENER, H. E. (2015). Kamu yönetimi eğitiminde alternatif stratejiler. İç. B.Parlak, M. Okçu ve E. Akman (Ed.) Kamu yönetimi eğitimi: geçmişten geleceğe küresel ve ulusal perspektifler, İstanbul: Ekin Yayınevi.
• THORNTON, P. H. and OCASİO, W. (2008). Institutional logics. In R.Greenwood, C. Oliver, R. Suddaby, & K. Sahlin (Eds.), The sage handbook of organizational ınstitutionalism (pp. 1- 46). Los Angeles: Sage Publications.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü (TDK). Erişim Tarihi: (18.08.2015). http://www.tdk.gov.tr
• TÜRKKAHRAMAN, M. (2009). Teorik ve fonksiyonel açıdan toplumsal kurumlar ve kurumlar arası ilişkiler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 25-46.
• ÜSDİKEN, B. (2003). Plurality in institutional environments and educational content: the undergraduate business degree in Turkey. In R.P. Amdam, R. Kvalshaugen and E. Larsen (Eds.), Inside the Business Schools: The Content of European Business Education. Liber: Copenhagen Business School Press, pp. 87-109.
• ÜSDİKEN, B. ve ÇETİN, D. (1999). Türkiye’de akademik dünyanın yönetme işine yaklaşımında 1950’li yıllarla birlikte ne değişti? Amme idaresi Dergisi, 32(4),47-65.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). Erişim Tarihi: (15.01.2016). www.yok.gov.tr