Ergenlikte Aleksitimi Özellikleri ile Kişiler Arası İlişki Biçimleri ve Problem Çözme Yetileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 93 - 102, 28.04.2022

Elif Kuyucu Arzu Önal Sönmez , Ayten Erdoğan , Zekeriya Deniz Aktan

https://doi.org/10.17336/igusbd.473009

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı ergenlerdeki aleksitimik özellikler ile bunların kişiler arası ilişki biçimleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Metod: Araştırmaya yaşları 12-15 arasında değişen 103 ergen dahil edilmiştir. Araştırmaya katılan gruba Sosyodemografik Veri Formu, Çocuklar için Aleksitimi Ölçeği, Çocuklar için Problem Çözme Envanteri ve Kişilerarası İlişkiler Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: Ergenlerin aleksitimik özellikleri ile problem çözme becerileri arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Ayrıca, ergenlerin aleksitimik özellikleri ile kişiler arası ilişki tarzlarından besleyici ilişki tarzı ile negatif yönlü anlamlı düzeyde ilişkiye rastlanırken, ketleyici ilişki tarzı ile istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sonuç: Ergenlerin aleksitimik özellikleri ile problem çözme becerileri ve kişiler arası ilişki tarzları arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Aleksitimik ergenlerin ilişki biçimlerini değerlendirebilmek açısından kişiler arası ilişki tarzlarını anlamanın önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aleksitimi, Kişiler Arası İlişkiler, Problem Çözme Becerileri, Ergenlik, İlişki

Examining the Relationship between Alexithymia Features in Adolescents and Interpersonal Relationship Styles and Problem Solving Abilities in Adolescents

Öz

Objective: The aim of this study is examing the relationship between alexithymic features in adolescents and their interpersonal relationship styles and problem solving abilities. Methods: A hundred and three subjects were enrolled to the study. Participants were given sociodemographic properties form, Alexithymia Scale for Children, Problem Solving Skills Scale for Children and Interpersonal Relationship Styles Scale. Results: The relationship between alexithymic features in adolescents and problem solving abilities is negatively directed. In addition to this, there is a statistically significant and negative correlation between alexithymic features in adolescents and nourishing relationship style which is the subscale of interpersonal relationship styles. However, there is no statistically significant correlation between alexithymic features in adolescents and interlocking relationship style which is the subscale of interpersonal relationship styles. Conclusion: The results of the study put forth that there is a significant relationship between alexithymic features in adolescents and their interpersonal relationship styles and problem solving abilities. Evaluation of alexithymic features in adolescents could be important to understand their interpersonal relationships styles.  

Anahtar Kelimeler

Alexithymia, Interpersonal Relationships, Problem Solving Skills, Adolescence, Relationship

Kaynakça

• AARON, R. V., BENSON, T. L., & PARK, S. (2015). Investigating the role of alexithymia on the empathic deficits found in schizotypy and autism spectrum traits. Personality and Individual Differences, 77, 215-220.
• AKSOY, M., & ÇOBAN, G. İ. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin aleksitimi düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(1), 45-51.
• BAGBY, R. M., TAYLOR, G. J., PARKER, J. D., & DICKENS, S. E. (2006). The development of the Toronto Structured Interview for Alexithymia: item selection, factor structure, reliability and concurrent validity. Psychotherapy and psychosomatics, 75(1), 25-39.
• BATIGÜN, A. D., & BÜYÜKŞAHIN, A. (2008). Aleksitimi: Psikolojik Belirtiler ve Bağlanma Stilleri. Klinik Psikiyatri Dergisi, 11(3).
• BERENBAUM, H., & IRVIN, S. (1996). Alexithymia, anger, and interpersonal behavior. Psychotherapy and psychosomatics, 65(4), 203-208.
• BESHARAT, M. A. (2010). Relationship of alexithymia with coping styles and interpersonal problems. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 614-618.
• D'ZURILLA, T. J., NEZU, A. M., & MAYDEU-OLIVARES, A. (2004). Social Problem Solving: Theory and Assessment.
• DEMET, M., DEVECI, A., ÖZMEN, E., ŞEN, F., & İÇELLİ, İ. (2002). Major depresif bozukluk tanısı alan hastalarda aleksitiminin belirti örüntüsü üzerine etkisi. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi, 39, 67-74.
• EPÖZDEMİR, H. (2005). Alexithymia and psychosomatic symptoms. Paper presented at the XI. Congress of German Psychology Students, Almanya.
• EREYI, B. (2017). The Effects of Interpersonal Cognitive Problem-Solving Programme on Turkish Pre-school Children. New Trends and Issues Proceedings on Humanities and Social Sciences, 4(6), 47-50.
• ERÖZKAN, A. (2009). Lise öğrencilerinde kişilerarası ilişki tarzlarının yordayıcıları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(21), 543-551.
• FATİH, B. A. L., & ÖZMÜŞ, D. A. (2020). Aleksitimik Belirtilerin Yordanmasında Olumsuz Otomatik Düşünceler ve Ruminasyonun Rolünün İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(27), 353-369.
• GUTTMAN, H., & LAPORTE, L. (2002). Alexithymia, empathy, and psychological symptoms in a family context. Compr Psychiatry, 43(6), 448-455.
• GÖKÇEARSLAN, Ş., & DURAKOĞLU, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağimlilik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi(23), 419-435.
• HAVILAND, M. G., WARREN, W. L., & RIGGS, M. L. (2000). An observer scale to measure alexithymia. Psychosomatics, 41(5), 385-392.
• KOÇAK, R. (2002). Aleksitimi: Kuramsal çerçeve tedavi yaklaşımları ve ilgili araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 183-212.
• LEIGHTON JP, S. R. (2003). Reasoning and problem solving. Handbook of psychology. New York: Wiley., 4(1), 623-648.
• LING, S. (2020). Relationships Among Social Functioning, Alexithymia, and Asian Values (Doctoral dissertation, The University of Akron).
• MCDOUGALL, J. (1982). Alexithymia: a psychoanalytic viewpoint. Psychotherapy and psychosomatics, 38(1-4), 81-90.
• MEGANCK, R., VANHEULE, S., DESMET, M., & INSLEGERS, R. (2010). The Observer Alexithymia Scale: a reliable and valid alternative for alexithymia measurement? Journal of personality assessment, 92(2), 175-185.
• MORRIS, C. G. (2002). Psikolojiyi anlamak:(psikolojiye giriş): Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• OKTAY, B., & BATIGÜN, A. D. (2014). Aleksitimi: Baglanma, Benlik Algisi, Kisilerarasi Iliski Tarzlari ve Öfke. Turk Psikoloji Yazilari, 17(33), 31.
• NEZU, A. M., & NEZU, C. M. (2021). Emotion-centered problem-solving therapy. American Psychological Association.
• OZKARAL, T. C., & USTU, H. (2019). Examination of the Relationship between Teacher Candidates' Emotional Intelligence and Communication Skills. Journal of Education and Learning, 8(5), 232-240.
• ÖZDAL, E. (2021). Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sabır düzeyleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis, Bursa Uludağ Üniversitesi).
• REBOK, G. W., BRADSHAW, C. P., VOLK, H. E., MENDELSON, T., EATON, W. W., LETOURNEAU, E. J., & KELLAM, S. G. (2019). Models of Stress and Adapting to Risk. Public Mental Health.
• ROHNER, R. P., & ALI, S. (2020). Personality assessment questionnaire (PAQ). Encyclopedia of personality and individual differences, 3743-3745.
• RUNCAN, R. (2020). Alexithymia in Adolescents: A Review of Literature. Agora Psycho-Pragmatica, 14(1).
• SAYAR, K., KOSE, S., GRABE, H. J., & TOPBAS, M. (2005). Alexithymia and dissociative tendencies in an adolescent sample from Eastern Turkey. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 59(2), 127-134.
• SERIN, O., SERIN, N. B., & SAYGILI, G. (2010). İlköğretim düzeyindeki Çocuklar için Problem Çözme Envanteri'nin (ÇPÇE) geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9(2).
• SEVİNDİ, T., & KUMCAGIZ, H. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin aleksitimi düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(4), 1335-1343.
• SPITZER, C., SIEBEL-JÜRGES, U., BARNOW, S., GRABE, H. J., & FREYBERGER, H. J. (2005). Alexithymia and interpersonal problems. Psychotherapy and psychosomatics, 74(4), 240-246.
• STROUGH, J., PATRICK, J. H., SWENSON, L. M., CHENG, S., & BARNES, K. A. (2003). Collaborative everyday problem solving: Interpersonal relationships and problem dimensions. The International Journal of Aging and Human Development, 56(1), 43-66.
• SUNGUR, S. A. (2018). Üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri algısı ile kişilerarası ilişki boyutları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Selçuk İletişim, 11(2), 126-138.
• TAYLOR, G. J., PARKER, J. D., BAGBY, R. M., & ACKLIN, M. W. (1992). Alexithymia and somatic complaints in psychiatric out-patients. Journal of psychosomatic research, 36(5), 417-424.
• WILLEMSEN, R., ROSEEUW, D., & VANDERLINDEN, J. (2008). Alexithymia and dermatology: the state of the art. International journal of dermatology, 47(9), 903-910.
• ÖĞÜLMÜŞ, S. (2001). Kişilerarası sorun çözme becerileri ve eğitimi: Nobel.
• ŞAHIN, N., DURAK, A., & YASAK, Y. (1994). Interpersonal style, loneliness and depression. Paper presented at the 23 rd International Congress of Applied Psychology, Book of Abstracts, Madrid: July.
• ZORZELLA, K. P., MULLER, R. T., CRIBBIE, R. A., BAMBRAH, V., & CLASSEN, C. C. (2020). The role of alexithymia in trauma therapy outcomes: Examining improvements in PTSD, dissociation, and interpersonal problems. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 12(1), 20.