Evalution of the Relationship Between Personality Characteristics and Depression, Stress, Anxiety Levels in University Students

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 344 - 358, 31.03.2023

Ali Eryılmaz , Hacer Yıldırım Kurtuluş , Gülgün Uzun

https://doi.org/10.17336/igusbd.910826

Öz

In this study, it is aimed to investigate the relationship between personality traits and depression, stress and anxiety in university students. The sample of the research is the clustering sampling method. 261 students participated in the study. In the study, Depression, Anxiety Stress Scale and Five Factor Personality Scale were used. Descriptive statistics and regression analysis were used for data analysis. According to the research findings; there is a positive correlation between the stress, depression and anxiety levels of university students and the emotional instability (neuroticism) dimension. In other words, as the depression, anxiety and stress levels of university students participating in this study increase, their neuroticism levels also increase. According to another finding obtained from the study, the depression levels of the university students participating in the study were found to be negatively related to the extraversion, mildness and responsibility traits. In addition, negative and significant relationships were found between students' stress levels and mildness. The findings obtained have been discussed in the light of the relevant literature.

Anahtar Kelimeler

University Students, Personality, Depression, Stress, Anxiety

Üniversite Öğrencilerinde Kişilik Özellikleri ile Depresyon, Stres, Anksiyete Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde kişilik özellikleri ile depresyon, stres ve anksiyet arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini kümeleme örnekleme yöntemi ile seçilen 261 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada gerekli verileri elde etmek için Depresyon, Anksiyete Stres Ölçeği ve Beş Faktör Kişilik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve Regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre; üniversite öğrencilerinin stres, depresyon ve anksiyete düzeyi ile kişilik özelliklerinden duygusal açıdan dengesizlik (nevrotizm) boyutu arasında olumlu yönde pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Bir başka deyişle, bu araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri yükseldikçe nevrotizm düzeyleri de artmaktadır. Araştırmadan elde edilen bir diğer bulguya göre, araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin depresyon düzeyleri ile dışa dönüklük, yumuşak başlılık ve sorumluluk kişilik özelliği olumsuz yönde ilişkili bulunmuştur. Ek olarak öğrencilerin stres düzeyleri ile yumuşak başlılık arasında olumsuz yönde ve anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Elde edilen bulgular, ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite Öğrencileri, Kişilik, Depresyon, Anksiyete, Stres

Kaynakça

• ACARAY, A., & GÜNSEL, A. (2017). Beş Faktör Kişilik Özellikleri, İzlenim Yönetimi Taktikleri ve Öznel İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 527-546.
• BACANLİ, H., İLHAN, T., & ASLAN, S. (2009). Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi (Sdkt). Journal of Turkish Educational Sciences, 7(2).
• BEKTAŞ, S. Ç., & ALTUN, F. (2013). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ve kişisel sağlık davranışları ile depresif belirtileri arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1).
• BENET-MARTÍNEZ,V., & JOHN, O.P. (1998). Los cinco grandes across cultures and ethnic groups: Multitrait multimethod analysis of the big five in Spanish and English. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 729-750.
• BIENVENU, O. J., SAMUELS, J. F., COSTA, P. T., RETI, I. M., EATON, W. W. & NESTADT, G. (2004). Anxiety and depressive disorders and the five‐factor model of personality: A higher‐and lower‐order personality trait investigation in a community sample. Depression and Anxiety, 20(2), 92-97.
• BRANDES, C. M., HERZHOFF, K., SMACK, A. J., & TACKETT, J. L. (2019). P faktörü ve n faktörü: Çocuklarda psikopatoloji ve nevrotikliğin genel faktörleri arasındaki ilişkiler. Clin Psychol Sci, ( 7), 1266 - 1284
• BULUT, S. S. Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Stresle Başa Çıkma Ve Depresyon Arasındaki İlişkiler: Gazi Eğitim Fakültesi Örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 6/2 2017 s. 1205-1221.
• BURGER, J. M., (2006). Kişilik, Çeviren: İnan Deniz Erguvansarıoğlu, İstanbul:Kaknüs Yayınları.
• CASSIN, S. E. & VON RANSON, K. M. (2005). Personality and eating disorders: a decade in review. Clin Psychol Rev. (25):895–916.
• CHAMORRO-PREMUZIC, T. (2008). Personality and İndividual differences. Blackwell publishing.
• CHIOQUETA, A. P. & STILES, T. C. (2005). Personality traits and the development of depression, hopelessness, and suicide ideation. Personality and Individual Differences, 38(6), 1283-1291.
• COSTAJR, P. T., & MCCRAE, R. R. (1990). Personality disorders and the five-factor model of personality. Journal of personality disorders, 4(4), 362-371.
• COSTA, P.T., BAGBY, R.M., HERBST, J.F.(2005) Personality self-reports are concurrently reliable and valid during acute depressive episodes. J Affect Disord.(89):45–55
• CUIJPERS, P., STEUNENBERG, B., & Van STRATEN, A. (2007). Actions Taken to Cope with Depressed Mood: The Role of Personality Traits, Aging & Mental Health, 11(4), 457-463.
• DEMİR, E. (2015). Ortaokul ve Liselerde Görev Yapan Branş Öğretmenlerinin Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi (Assessment of PersonalityTraits of BranchTeachersWorking in Secondary Schools and High Schools), Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 137-150.
• DENİZ, M. E. & SÜMER, A. S. (2010). Farklı özanlayış düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinde depresyon, anksiyete ve stresin değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim, 35(158).
• DOĞAN, T. (2013). Beş faktör kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64.
• DÜNDAR, S., YAPICI, Ş., & TOPÇU, B. (2008). Üniversite öğrencilerinin bazı kişilik özelliklerine göre sınav kaygısının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1).
• EBSTRUP, J. F., EPLOV, L. F., PISINGER, C., & JØRGENSEN, T. (2011). Association between the Five Factor personality traits and perceived stress: is the effect mediated by general self-efficacy?. Anxiety, Stress & Coping, 24(4), 407-419.
• ERYILMAZ, A. & ÖĞÜLMÜŞ, S. (2010). Subjective well-being and big five personality model at adolescence. Journal of Ahi Evran University Educational Faculty, 11(3), 189-203.
• ERYILMAZ, A., & ERCAN, L. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 139-149.
• EYSENCK, H.J. (1967). The Biological Basis of Personality. Springfi eld, IL: Thomas.
• GOLDBERG, L.R. (1990). An alternative “description of personality”: the big-five factor structure. J Pers Soc Psychol, (59), 1216.
• GHROUZ, A. K, NOOHU, M. M., DILSHAD, M. M., WARREN, S. D., BAHAMMAM, A. S., PANDI-PERUMAL, S.R. (2019). Physical activity and sleep quality in relation to mental health among college students. Sleep Breath, 23, 627–34.
• HARRER, M, & ADAM, S. H., BAUMEISTER, H., CUIJPERS, P., KARYOTAKI, E., AUERBACH, R. P. et al. (2019). Internet interventions for mental health in university students: A systematic review and meta-analysis. Int J Methods Psychiatr Res, 28, 1759.
• HEADY, B., & WEARING, A. (1989). Personality, life events, and subjective well being:toward a dynamic equilibrium model. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 731-739.
• İLHAN, N., BAHADIRLI, S., & TOPTANER, N. E. (2014). Üniversite öğrencilerinin ruhsal durumları ile sağlık davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(4):207-215.
• KENDLER, K. S. & MYERS, J. (2010). The genetic and environmental relationship between major depression and the five-factor model of personality. Psychological Medicine, 40(5), 801-806.
• KESEN, N.F. & DENİZ, M. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Duygu Stillerinin Beş Faktör Kişilik Özellikleri Depresyon, Anksiyete Ve Strese Göre İncelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• KOOREVAAR, A. M., COMIJS, H. C., DHONDT, A. D., Van MARWIJK, H. W., Van Der MAST, R. C., NAARDING, P., & STEK, M. L. (2013). Big Five Personality and Depression Diagnosis, Severity and Age of Onset in Older Adults. Journal of Affective Disorders, (151), 178-185.
• KOTOV, R., GAMEZ, W., SCHMIDT, F., & WATSON, D. (2010), Big Personality Traitst to Anxiety, Depressive and Substance Use Disorders: A Database: Psycarticles MetaAnalysis. Pschological Bulletin, 136(5), 768-821.
• KRUEGER, R.F., & MARKON, K.E. (2014).The role of the DSM-5 personality trait model in moving toward a quantitative and empirically based approach to classifying personality and psychopathology, Annu Rev Clin Psychol, (10), 477-501
• KÜLTÜR, Y. Z. (2006). Ortaöğretim Kurumlarındaki Yöneticilerin Liderlik Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• LAHEY, B. B. (2009). Public health significance of neuroticism. Am Psychol. (64): 241–256.
• LYNAM, D. R., & WIDIGER, T. A. (2001). Using thefive-factor model to representthe DSM-IV personality disorders: An expert consensus approach. Journal of abnormal psychology, 110(3), 401.
• MALOUFF, J. M., THORSTEINSSON, E. B. & SCHUTTE, N. S. (2005). The relationship between the five-factor model of personality and symptoms of clinical disorders: A metaanalysis. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 27(2), 101-114.
• MCCRAE, R.R., & COSTA, P.T. (1992). Four ways five factors are basics. Personality and Individual Differences , 13(6),653-665.
• MCCRAE, R.R., & COSTA, P.T. (1999). A five-factor theory of personality. L.A. Pervin, O.P. John (Eds.), Handbook of Personality Theory and Research, vol 2, New York: Guilford Press.
• MCCRAE, R. R., & COSTA, P. T. (2003). Personality in adulthood. New York: The Guilford Press
• MERDAN, E. , (2013). Beş Faktör Kişilik Kuramı İle İş Değeleri İlişkisinin İncelenmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gümüşhane, Gümüşhane Üniversitesi.
• ÖZDEL, L., BOSTANCI, M., ÖZDEL, O. & OĞUZHANOĞLU, N. K. (2002). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3(3), 155-161.
• ÖZKAN, S. & YILMAZ, E. (2010). University students adapt to university life situations (Bandırma Sample). Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5, 153–71.
• ÖZKÜRKÇÜGİL-ÇORAPÇIOĞLU, A. (1999). Bir mediko-sosyal merkeze genel sağlık sorunları ile başvuran öğrencilerden psikiyatrik tanı alanlarda bazı sosyodemografik özellikler. Türk Psikiyatri Dergisi, 10(2), 115-122.
• ÖZTÜRK, M. O. & ULUŞAHİN, A. (2008). Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (11. baskı). Tuna Matbaacılık, Ankara.
• RUSTING, C. L. (1998). Personality, mood, and cognitive processing of emotionalınformation: three conceptual frameworks. Psychological Bulletin 124, 165-196.
• SAMUEL, D. B., & WIDIGER, T. A. (2008). A meta-analytic review of the relationships between the five-factor model and DSM-IV-TR personality disorders: A facet level analysis. Clinical psychology review, 28(8), 1326-1342.
• SARICI BULUT, S. (2017). Beş Faktör Kişilik Özellikleri, Stresle Başa Çıkma ve Depresyon Arasındaki İlişkiler: Gazi Eğitim Fakültesi Örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1205- 1221.
• SAULSMAN, L. M., & PAGE, A. C. (2004). Thefive-factor model and personalitydisorder empirical literature: A meta-analyticreview. Clinical psychology review, 23(8), 1055-1085.
• SHIELDS, A. N., GILJEN, M., ESPAÑA, R. A., & TACKETT, J. L. (2020). The p factor and dimensional structural models of youth personality pathology and psychopathology. Current opinion in psychology.
• SIĞRI, Ü. & GÜRBÜZ, S. (2011). Akademik Başarı ve Kişilik İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 10(1), 30-48.
• SOMER, O., KORKMAZ, M. & TATAR, A. (2002). Beş Faktör KişililikEnvanteri’nin Geliştirilmesi-I: Ölçek ve Alt Ölçeklerin Oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21-36.
• STEEL, P., SCHMIDT, J. & SHULTZ, J. (2008). Refining the relationship between personality and subjective well-being. Psychological Bulletin, 134(1), 138.
• ŞAHİN, H. (1995). Yetiştirme Yurtlarında Kalan ve Aileleriyle Yaşayan Liseli Gençlerin Stresle Başa Çıkma Stratejileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TABACHNICK, B.G. & FIDELL, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. Pearson, Boston.
• TAMIR, M., ROBINSON, M. D., & CLORE, G. L. (2002). The epistemic benefits of traitconsistent mood states: An analysis of extraversion and mood. Journal osPersonality Social Psychology. 83, 3, 663--667.
• TEKİN, Ömer Akgün, S. N. TURAN, M. ÖZMEN, A.A. TURHAN, & A.KÖKÇÜ (2012). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkiler: Ankara'daki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerinde Bir Uygulama, Journal of Yaşar University, 27, s. 4611-4641.
• TOZKOPARAN, G. (2013). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Çatışma Yönetim Tarzlarına Etkisi: Yöneticiler Üzerinde Bir Araştırma, AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi.
• ÜLEV, E. (2014). Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık düzeyi ile stresle başa çıkma tarzının depresyon, kaygı ve stres belirtileriyle ilişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• ÜNAL, S. & ÖZCAN, E. (2000). Depresyonda hazırlayıcı, ortaya çıkarıcı ve koruyucu etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(1), 41-48.
• ÜSTÜN, A., & BAYAR, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 384-390.
• WIDIGER, T. A., & SMITH, G. T. (2008). Personality and psychopathology.
• WIDIGER, T. A. (2009). Neuroticism. In: Leary MR, Hoyle RH, editors. Handbook of individual differences in social behavior. New York: Guilford; 129–146
• YILDIZ, M., & BULUT, M. B. (2017). Ölüm Kaygısı İle Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler. Electronic Turkish Studies, 12(13).
• YILMAZ Ö. (2012). Alkol bağımlısı olan erkeklerde kişilik özellikleri, stresle başa çıkma tarzları, intihar olasılığı ve depresif belirti düzeyinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı.