Sosyo Mekânsal Bir Alan Olarak Meydanlar

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 264 - 284, 17.05.2024

Hacer Yalçın , Osman Metin

https://doi.org/10.17336/igusbd.1180522

Öz

Meydanlar, insanların yerleşik hayata geçmesiyle birlikte en yaygın olarak kullandığı mekânlardır. Ortak kullanım alanı olan bu mekânlar, çeşitli etkinliklerin gerçekleştiği, kentin tüm özelliklerini yansıtan alanlardır. Meydanlar, ortaya çıktığı ilk günden beri hem biçimsel hem de işlevsel açıdan değişim geçirerek günümüze kadar gelmiştir. Kentsel bir mekân olarak meydanlar, günümüzde de değişen teknoloji, siyasi, ekonomik, kültürel etkenlerle değişmeye devam etmektedir. Meydan üzerine yapılan çalışmalar incelendiğinde, farklı disiplinler tarafından ele alındığı, özellikle de kent planlamacıları ve mimarların bu konuda çalışmalar yaptığı görülmüştür. Çalışmamıza özgün değerini verecek olan bu konunun mevcut çalışmalardan farklı olarak sosyolojik boyutlarıyla incelenmesidir. Bu yönüyle sosyal bilimler literatürüne katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mekân, Meydan, Kent, Kent Meydanı, Sosyalleşme

Square As A Socio-Spatial Field

Öz

Squares are the places most commonly used by people with their settled life. These spaces, which are common areas, are the areas where various activities take place and reflect all the characteristics of the city. Squares have survived to the present day by changing both formally and functionally since the first day they emerged. As an urban space, squares continue to change with the changing technology, political, economic and cultural factors. When the studies on the square are examined, it is seen that it is handled by different disciplines, especially urban planners and architects. It is the examination of this subject, which will give its original value to our study, with its sociological dimensions, different from the existing studies. In this respect, it is thought that it will contribute to the social sciences literature.

Anahtar Kelimeler

Space, Square, City, Town Square, Socializing

Kaynakça

• ALDRETE, G. S. (2004). Daily Life in the Roman City:Rome, Pompeii and Ostia, Londra: Green Wood Press.
• ALVER, K. (2012). Kent Sosyolojisi, Ankara: Hece Yayınları.
• ANONİM, (2022a). https://sozluk.gov.tr/, Afyonkarahisar, Erişim Tarihi: 8.05.2022.
• ANONİM,(2022b). https://www.nkfu.com/meydan-ile-ilgili-atasozleri-ve-anlamlari/, Afyonkarahisar, Erişim Tarihi: 8.05.2022.
• ASLAN, D. (2014). Kent ve Meydanlar, İTÜ Vakıf Dergisi, 63. s. 20-24.
• ASLAN, S. (2006). Anıt ve Meydanlarda Oran ve Ölçek Kavramları Taksim Cumhuriyet Anıtı İncelenmesi, (Yüksek Lisans Tezi),İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• ASLANOĞLU, R. A. (2000). Kent, Kimlik Ve Küreselleşme, Bursa: Ezgi Kitapevi.
• AYKILIÇ, B. (2015). Kentsel Mekânlar Olarak Meydanlar, (Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• BAUMAN, Z. (2013). Modernite, Kapitalizm, Sosyalizm Küresel Çağda Sosyal Eşitsizlik, (Çev. F. D. Ergun), İstanbul: Say Yayınları.
• BAYRAKTAR, N. (2013). Tarihe Eş Zamanlı Tanıklık: Ulus ve Kızılay Meydanlarının Değişim Süreci, Ankara Araştırmaları Dergisi, 1(1).
• BİLGİHAN, G. (2006). Kentsel Meydanların Dönüşümü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilim Enstitüsü, Ankara.
• CANSEVER, T. (1994). Ev ve Şehir Üzerine Düşünceler, İstanbul: İnsan Yayınları.
• CASTELLS, M. (2013). İsyan ve Umut Ağları İnternet Çağında Toplumsal Hareketler, (Çev. E. Kılıç), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• ÇINAR, S. (2005). Meydanlardaki Tarihi Değişimler ve Günümüze Yansımaları, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 55(1).
• DEMİRCİ, C. (2001). Şehir Meydanı İşlevlerinin Madrid Plaza Mayor Örneğinde Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, İzmir.
• DURMUŞ, İlhami. (2021). “Türk Kültür Çevresinde At ”. Asya Araştırmaları Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 5 (1), 1-12.
• ERASLAN, Ş., ÇAVDARLI, A (2022). Spatial Properties and Improvement of the Urban Square: An Investigation on Isparta Urban Square, Mimarlık ve Yaşam Dergisi, 7(2).
• ERCAN, M.A. (2012). Kamusal Mekan, Kentsel Planlama Ansiklopedik Sözlük, İstanbul: Ninova.
• ERİN, İ. TEZCAN, S. ve ZENGİN, H. (2017). İzmir’de Kent Meydanlarının Toplumsal Hareketler Açısından Değişen Kullanım Değeri ve Temsil: Konak, Cumhuriyet ve Gündoğdu Meydanları Üzerine Bir Değerlendirme, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Sayı 44.
• ERKAN, 0. (2019). Kentsel Değişimin Konum Tabanlı Sosyal Medya Ağları İle İncelenmesi: Taksim Meydanı Örneği, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• FIRAT, D., ERDAL, C. (2017). Devrimci Bir Pusul: Gezi, İstanbul: Ayrıntı.
• FOUCAULT, M. (2000). Hapishanenin Doğuşu, (Çev. M.A. Kılıçbay), Ankara: İmge Kitabevi.
• GOFFMAN, E. (2021). Kamusal Alanda İlişkiler-Toplu Yaşamın Mikro İnceleme.eri, (Çev.M. F.Karakaya), Ankara: HeretikYayınları
• GÖKGÜR, P. (2008). Kentsel Mekânda Kamusal Alanın Yeri, İstanbul: Bağlam.
• HASOL, D. (1988). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul: Yem Kitabevi.
• HOŞKARA, Ş.Ö. (2014). Kentsel Kamusal Mekanların Şahı Meydanlar, İTÜ Vakfı Dergisi, Sayı 63.
• İLKAY, Y. (2007). The Political Struggle On and At Public Space: The Case Of Kızılay Square, (Yüksek Lisans Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• İLKAY, Y. (2008). Kızılay Meydanı’nın Politik- Sembolik Anlamı: 1960-1964 Yılları Arasında DP Karşıtı Hareket, Mülkiye Dergisi Ankara Özel Sayısı.
• İNCEOĞLU, M. AYTUĞ, A. (2009). Kentsel Mekanda Kalite Kavramı, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E- Dergisi, 4(3).
• KAFTANCI, G. (2000). Avrupa’dan Örneklerle Meydan Kavramına Bir Yaklaşım, Ege Mimarlık Dergisi, Sayı 34.
• KARAKAŞ, M . (2019). Kent, Mekan ve Toplum, İstanbul: Tezkire Yayıncılık.
• KILIÇBAY, M.A., (1993). Şehirler ve Kentler, Ankara: Gece Yayınları.
• KORKMAZ, R. (2007). Romanda Mekanın Poetiği, Edebiyat ve Dil Yazıları, Mustafa İsen’e
• KUTLU, A. (1980). Islak Güneş, İstanbul: Hürriyet Yayınları.
• LEFEBVRE, H. (2014). Mekanın Üretimi, (Çev. I. Ergüden), İstanbul: Sel Yayıncılık
• LEFEBVRE, H. (2016). Şehir Hakkı,(Çev. I. Ergüden), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• LYNCH, K. (2010). Kent İmgesi, (Çev. İ. Başaran), İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• MESUTOĞLU, M. (2001). Kentsel Mekan Olarak Meydan ve Morfolojik Özellikleri, (Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• OXFORD, (2021). https://www.lexico.com/definition/square, Afyonkarahisar, Erişim Tarihi: 8.01.2021.
• ÖZER, M. N. AYTEN, M. A. (2005). Kamusal Odak Olarak Kent Meydanları, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, Planlama Dergisi, Temmuz, Sayı: 33.
• SENNET, R. (2008). Ten ve Taş, Batı Uygarlığında Beden ve Şehir,(Çev. T. Birkay), İstanbul: Metis.
• SENNET, R. (2011). Ten ve Taş, Batı Uygarlığında Beden ve Şehir,(Çev. T. Birkay), İstanbul: Metis.
• SOUTHWORTH, B. (2009). Cape Town Kasabalardaki Kent Meydanları- Kentsel Dönüşüm Aracı Olarak Kamusal Mekan: Kökenleri, Amaçları ve Kent Uygulaması, XXII. Dünya Mimarlık Kongresi’nden Seçme Bildiriler, Mimarlık Pazar Yeri, UIA 2005 İstanbul, TMMOB Mimarlar Odası, Ankara.
• ŞAVKLI, F., YILMAZ, T. (2013). Kent meydanı kullanım nedenlerinin Antalya Cumhuriyet Meydanı örneğinde irdelenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Sayı: 14.
• TAŞÇI, H. (2014). Şehir, Mekan, Meydan, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• TÖNÜK, S., Barkul, .Ö (1999). Piazza, Plaza, Square, Platz, Praça, Meidan, Meydan, Ege Mimarlık, Sayı:30.
• TURAN, S., YALÇINER ERCOŞKUN, Ö. (2017). Meydanlardaki İsim Değişikliklerinin Kent Belleğine Etkisi: Ankara Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 2(1).
• ULUTAŞ, E. (2019). İmgeden Gerçekliğe: Kamusal Bir Mekan Olarak Meydan, İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 2.
• YAYLI, H. ve KÜÇÜK, A.B. (2011). Sosyal Bölünme-Kent Dokusu İlişkisinin İlkel Örneği Olarak Roma, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13/2.
• YILDIZ, A. (2007). Tarihsel Birikime Sahip Kentsel Açık Alanların Dinamizmi- İstanbul Kent Örneği; Beyazıt Meydanı, Sultanahmet Meydanı ve Taksim Meydanı, (Yüksek Lisans Tezi),İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• ZENGEL, R. (2007). Dönüştürülmüş Bir Meydan: İzmir Konak Meydanı’na Analitik Bir Yaklaşım, Mimarlık Dergisi, Sayı 334.