AN ANALYSIS ESSAY ON CEVAT ŞAKİR KABAAĞAÇLI'S STORY "GÜLEN ADA"

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 122 - 130, 29.10.2023

Ayşegül Kayar Muslu

Öz

Cevat Şakir Kabaağaçlı is one of our important writers in Turkish literature who is known for his deep attachment to nature, the sea and marine life, and who clearly shows this in his works. The author's exile to Bodrum as a prisoner is one of the turning points in his life. After his arrival here, he became integrated with the life and culture of the sea, and wrote under the name "Fisherman of Halicarnassus" based on the old name of Bodrum, Halicarnassos, and was referred to as such in Turkish Literature. The author's stories and novels also reflect his deep attachment to the sea and marine life, both in terms of the choice of location and the chosen people and their characteristics. The story "Gülen Ada" is one of his works in this direction. In the story, in response to Deli Davut's love for Gülen Ada, the situation of Gülen Ada is described as a personified element. In the work, Murat Kocadağ is idealised as a land person, which we encounter in other stories and novels of the author. The author's story, which is also supported by various mythological elements, offers symbolic examples in terms of human approach to nature and the value that should be given to nature. In this respect, Gülen Ada is one of the important works that should be read carefully in understanding the relationship between nature and human.

Anahtar Kelimeler

Turkish literature, Fisherman of Halicarnassus, Gülen Ada, story, analysis

CEVAT ŞAKİR KABAAĞAÇLI’NIN GÜLEN ADA HİKÂYESİ ÜZERİNE BİR ÇÖZÜMLEME DENEMESİ

Öz

Cevat Şakir Kabaağaçlı, Türk edebiyatında tabiata, denize ve deniz yaşamına derin bağlılığı ile tanınan, eserlerinde de bunu açıkça gösteren önemli yazarlarımızdan biridir. Yazarın Bodrum’a kalebent olarak sürgün edilmesi, hayatındaki dönüm noktalarından biridir. Buraya gelişinden sonra deniz yaşamı ve kültürü ile bütünleşmiş, Bodrum’un eski adı Halikarnassos’tan hareketle “Halikarnas Balıkçısı” ismi ile yazılar yazmış ve Türk Edebiyatında da bu şekilde anılmıştır. Yazarın hikâye ve romanları da gerek mekân seçimi gerekse seçilen kişiler ve bu kişilerin özellikleri bakımından denize ve deniz yaşamına duyduğu derin bağlılığı yansıtmaktadır. “Gülen Ada” hikâyesi de bu doğrultudaki eserlerinden biridir. Hikâyede Deli Davut’un Gülen Adaya duyduğu aşka karşılık adeta kişileştirilmiş bir unsur olarak Gülen Ada’nın durumu anlatılmaktadır. Eserde Murat Kocadağ kişisi ile yazarın diğer hikâye ve romanlarında rastladığımız kara insanı idealize edilmiştir. Yazarın çeşitli mitolojik unsurlarla da desteklediği öyküsü, insanın doğaya karşı yaklaşımı ve doğaya verilmesi gereken değer açısından sembolik bir örnek sunmaktadır. Gülen Ada hikâyesi, bu yönüyle doğa ve insan ilişkisini anlamada dikkatle okunması gereken önemli eserlerden biridir.

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, Halikarnas Balıkçısı, Gülen Ada, hikâye, çözümleme

Kaynakça

• Dilidüzgün, Ş. (2013). Yeni eleştiri bağlamında metindilbilimsel çözümlemelerle Cevat Şakir’i anlamak. Turkish Studies, 8(13), 811-827. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5793
• Ener Su, A. (2021). “Halikarnas Balıkçısı (Musa Cevat Şakir Kabaağaçlı)”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/halikarnas-balikcisi-musa-cevat
• Erhat, A. (2007). Mitoloji sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Fırat, H. (2013). Gülen Ada(m) üzerine. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(24), 123-132. https://www.sosyalarastirmalar.com/abstract/glen-adam-zerne-about-glen-adam-71301.html
• Halikarnas Balıkçısı. (2018). Gülen Ada (6. Baskı). Bilgi Yayınevi.
• Harman, Ö. F. (1994). “Dâvûd”. TDV İslâm Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/davud
• Huyugüzel, Ö. F. (2000). İzmir fikir ve sanat adamları (1850-1950). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Okay, C. (2020). “Kabaaağaçlı, Cevat Şakir”. TDV İslâm Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/kabaagacli-cevat-sakir
• Sakın, H. (2017). Halikarnas Balıkçısı’nın Gülen Ada hikâyesinde mekânın kullanımı. Dede Korkut, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 6(12), 82-89. http://dx.doi.org/10.25068/dedekorkut14
• Tanju, S. (1983). Yahya Kemal ve Halikarnas Balıkçısı. Arpaz Matbaası.
• Uçan Eke, N. (t.y.). “Musa Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı)”. Atatürk Ansiklopedisi. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/musa-cevat-sakir-kabaagacli-halikarnas-balikcisi-1890-1973/
• Yazıcı, N. (2002). Halikarnas Balıkçısı’nın eserlerinde tabiat. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.