OBTAINING PEACE IN THE STRESS AGE: PIETY-PEACE RELATION IN THE LIGHT OF HADITH

Yıl 2021, Sayı: 9, 54 - 78, 15.06.2021

Mehmet Ali Çalgan

Öz

The subject of the ways in which piety can overcome stress which is one of the biggest problems of our era is a necessary and relevant topic in order to understand the influence of piety on the individual and societal life. Piety can offer effective formula in order to overcome stress.To begin with, a powerful faith and a destiny perception gained by this faith play a crucial role to deal with the despair a person feels about the uncertainties of the future which is one of the biggest reasons of stress. On the other side, the tensions in interpersonal relations are another important source of stress. In this regard, the protection of societal bonds beginning with the family, being in fraternity with other people, being away from any hostile feelings towards others are some of the ways in which piety play an important role to overcome stress. In this study, it is aimed to examine both the contemporary aspect of the topic and to determine how piety can be effective to gain peace and overcome stress.

Anahtar Kelimeler

Religion, Piety, Hadith, Stress, Peace

Stres Çağında Huzuru Yakalamak: Hadisler Işığında Dindarlık-Huzur İlişkisi

Öz

Dindarlığın hangi yönleriyle çağımızın en büyük problemlerinden birisi olan stresi giderebildiği, dindarlığın bireysel ve toplumsal hayat üzerindeki etkilerini anlamak için araştırılması gerekli ve güncel önemi haiz bir konudur. Dindarlık çeşitli açılardan stresi yenmek için etkili formüller sunabilmektedir. Öncelikle, güçlü bir inanç ve bunun sonucunda kazanılan sağlam bir tevekkül ve kader anlayışı stresin en büyük sebeplerinden olan insanın geleceğin belirsizlikleri hakkında hissettiği çaresizlik duygusunu gidermede çok önemli bir rol oynamaktadır. Öte yandan, insan ilişkilerinde yaşanan gerginlikler de stresin diğer bir önemli sebebidir. Bu açıdan da, dindarlığın insan ilişkilerinde temin ettiği, yakın çevreden başlanarak toplumsal bağların gözetilmesi, kardeşlik hukukuna riayet edilmesi, tüm insanlara karşı kalbin her türlü olumsuz hislerden salim olmasının hedeflenmesi gibi hususlar insan ilişkilerinden kaynaklanan stresi gidermede önemli rol oynarlar. Bu araştırmada, bir yandan stresin günümüzde yol açtığı maddi ve manevi sıkıntılar incelenerek konunun güncel boyutunun ele alınması, diğer yandan da dindarlığın stresi yenmede ve huzuru yakalamada hangi açılardan etkili olacağının ayet ve hadislerle temellendirilerek tespit edilmesi hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din, Dindarlık, Hadis, Stres, Huzur

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. Thk. Şuayb el-Arnaût v.dğr. 45 Cilt. Beyrût: Müessesetü'r-Risâle, 2001.
• BBC, British Broadcasting Company. “Türkiye'deki intihar vakaları hakkında neler biliniyor?”. Erişim 19 Ocak 2020. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-50343454
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin. Şuabu’l-Îmân. thk. Abdulalî Abdulhamîd Hâmid. 14 Cilt. Riyad: Mektebetu’r-Ruşd, 1423/2003.
• Bezzâr, Ebû Bekir Ahmed b. Amr b. Abdülhâlık b. Hallâd b. Ubeydullah el-Bezzâr. el-Müsned (el-Müsnedü’l-kebîr, el-Baḥrü’z-zeḫḫâr). Thk. Mahfuzurrahman Zeynullah v.dğr. 18 Cilt. Medine: Mektebetü'l-Ulûm ve'l-Hikem, 1988-2009.
• Buhârî, Ebû ʿAbdillâh Muhammed b. İsmâʿîl. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Thk. Muhammed Züheyr b. Nâsır. 9 Cilt. b.y.: Dârü Tavki'n-Necât, 1422.
• Cufta, Muharrem. “Stres ve Dini İnanç”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/5 (2016), 50-70.
• Cengil, Muammer. “Depresyonu Önlemede Dini İnancın Koruyucu Rolü”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 3/2 (2003), 129-152.
• Dölek, Adem. “Hadisler Işığında Mutluluğu Kazandıran Durumlardan Bazıları”. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/1 (2012), 195-214.
• Dölek, Adem. “Hadîsler Işığında Haset Hastalığı ve Psikoterapi”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/4 (2002), 39-82.
• Dölek, Adem. “Bazı Hadîslerin Psikoterapi Açısından Yorumlanması”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 2/4 (2002), 21-38.
• Dölek, Adem. Aile Problemlerine Hz. Peygamberden Çözümler. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2013.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as es-Sicistânî. es-Sünen. thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamîd. 4 Cilt. Beyrût: el-Mektebetü'l-Asriyye, ts.
• Elbânî, Muhammed Nâsırüddin. Silsiletü’l-ehâdîsi’z-zaife ve’l-mevzua ve eseruha’s-seyyi’ fî’l-ümme. Riyad: Dârü’l-Maârif, 1992/1412.
• Hadislerle İslam. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2015.
• Hökelekli, Hayati. “Gayba İmanın Psiko-Sosyal Sonuçları”. Kur’an ve Tefsir Araştırmaları-V: (İslam Düşüncesinde Gayb Problemi-I), Tartışmalı İlmî Toplantı. 265-278. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2003.
• İbn Ḥacer el-ʿAsḳalânî, Aḥmed b. ʿAli. Fetḥu’l-bârî bi şerḥi Saḥîḥi’l-Buḫârî. 13 Cilt. thk. Abdulaziz b. Abdullah b. Bâz. Beyrut: Dâru’l-Mâʿrife, 1379.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî. Sunen. Thk. Muhammed Fuad Abdulbaki. Daru İhyai’l-Kutubi’l-Arabiyye.
• İbn Ebi Şeybe, Ebu Bekir Abdullah b. Muhammed. el-Musannef fi’l-Ehâdis ve’l-Âsâr. thk. Kemal Yusuf El-Hut. Riyad: Mektebetu’r-Ruşd, 1409.
• el-Kârî, Ali b. Muhammed. Mirkâtu’l-Mefâtih Şerhu Mişkâti’l-Mesâbih. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1422/2002.
• Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2015.
• Kurt, Fatih (ed.). Modern Çağın İnanç Sorunları. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2019.
• Mâlik b. Enes. Muvatta. Thk. Muhammed Fuad Abdulbâki. Beyrût: Dârü İhyâi't-Türasi'l-Arabî, 1406/1985.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn b. el-Haccâc. el-Câmi‘u's-sahîh. Thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâi't-Türasi'l-Arabî, ts.
• Munâvî, Muhammed Abdurraûf. Feyzu’l-Kadîr Şerhi’l-Câmii’s-Sağîr. Mısır: el-Mektebetu’t-Ticâriyyetu’l-Kubrâ, 1356.
• Necati, Osman. Hadis ve Psikoloji. çev. Mustafa Işık. Ankara: Fecr Yayınları, 2016.
• Nevevî, Ebu Zekeriyya Yahya b. Şeref. el-Minhâc Şerhu Sahîhi Muslim b. el-Haccâc. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, 1392.
• Nesaî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb. es-Sunen. Thk. Abdulfettâh Ebû Gudde. 9 Cilt. Halep: Mektebu’l-Matbuâti’l-İslâmiyye, 1406/1986.
• Özcan, Burcu & Şenkaya, Sevcan & Özdin, Yasemin & Dinç, Ayşegül. “Türkiye'deki İntihar Vakalarının Çeşitli Kriterlere Göre İstatistiksel Olarak İncelenmesi”. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 18/40 (Ocak 2018), 11-34.
• Sözcü Gazetesi. “Türkiye’de son 17 yılda 50 bin 378 kişi intihar etti”. (Erişim 19 Ocak 2020). https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/turkiyede-son-17-yilda-50-bin-378-kisi-intihar-etti-5372009/
• Şeker, Necmeddin & Karakurt, Büşra. “Dinî İbadetlerle Psikoterapi”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/8 (2018), 165-187.
• Şeker, Mehmet Yavuz. “İtminan Ayeti Özelinde Kalbin Zikri ve Sükûneti”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/21 (2013), 93-124.
• Taberânî, Ebü’l-Kāsım Süleymân b. Ahmed et-Taberânî. el-Mu‘cemü'l-kebîr. Thk. Hamdî b. Abdülmecid es-Selefî. 25 Cilt. Kahire: Mektebü İbn Teymiyye, 1994.
• Taberânî, Ebü’l-Kāsım Süleymân b. Ahmed et-Taberânî. el-Mu‘cemü'l-evsat. Thk. Târık b. Ivedullah. 10 Cilt. Kahire: Dâru’l-Haremeyn, 1415.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre b. Musa b. Dahhâk et-Tirmizî. Sünenü't-Tirmizî. Thk. Beşşâr Avvâd Mârûf. 6 Cilt. Beyrût: Dârü'l-Garbi'l-İslâmî, 1998.
• T24 İnternet Gazetesi. “Türkiye'de 8 milyon kişi antidepresan kullanıyor, nüfusun 4,4'ü depresyonda”. Erişim 19 Ocak 2020. https://t24.com.tr/haber/turkiyede-8-milyon-kisi-antidepresan-kullaniyor-nufusun-44u-depresyonda,398032
• Yeşilyurt, Temel & Taşdelen, Mehmet. “Ahiret İnancının Pratik Yansımaları”. Kelam Araştırmaları Dergisi [Kader] 10/2 (2012), 55-68.
• Yılmaz, Büşra Karakurt. Nebevi sünnette psikoterapi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Yüksel, Büşra Nur. “Dindarlık Algısının Stresle Başa Çıkma Yöntemleri ile İlişkisi: İlahiyat Fakültesi Örneği”. Düzce Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/1 (2019), 68-84.
• WHO, World Health Organization. “Depression”. Erişim 19 Ocak 2020. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
• Zimbardo, Philip – Gerrig, Richard. Psikoloji ve Yaşam -Psikolojiye Giriş. çev. Gamze Sart. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık, 2015.