BÖLÜMLERARASI ÇATIŞMANIN YENİLİK PERFORMANSINA ETKİSİ

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 2, 7 - 25, 27.07.2017

Hasan Bülbül , Tarkan Tunç

Öz

Çatışma, insanlık tarihi kadar eski
bir olgudur. Bireylerin, grupların ve toplumların yaşamında belirleyici bir işleve
sahiptir. Sebepleri ve sonuçları itibariyle işletme hayatı açısından da önemli
bir kavramdır. Bu nedenle, kavramın tanınması, düzeyinin ve etkilerinin
bilinmesi oldukça önemlidir. Bu çalışma, Türkiye’de yenilikçi işletmelerde
bölümlerarası çatışmaların yenilik performansına etkisini araştırmayı
amaçlamaktadır. Araştırma verileri, Türk Patent ve Marka Kurumundan, son beş
yıl içinde patent ya da faydalı model belgesi almış işletmelerden toplanmıştır.
Bölümlerarası çatışmanın, literatürde genel kabul görmüş olan, kişilerarası
çatışma boyutlarına benzer şekilde, üç boyuta (süreç, ilişki ve görev) sahip
olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bölümlerarası çatışma seviyesi azaldıkça, işletmelerin
yenilik performansının arttığı görülmüştür. Özellikle çatışmaların süreç boyutu
ile yenilik performansı arasında önemli bir ilişkiye rastlanmıştır. Bölümlerarası
çatışmaları doğru şekilde yönetebilmek ve işletme üzerindeki olumsuz etkilerini
azaltabilmek için görev dağılımlarına ya da bireysel değerlere odaklanmak
yerine kolektif değerlere odaklanmanın daha önemli olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kişilerarası çatışma, Bölümlerarası çatışma, Yenilik performansı

Kaynakça

• Ada, Nesrin (2013), “Örgütlerde Çatışma Nedenleri ve Çözüm Önerileri: Bir Literatür Çalışması”, International Journal of Social Science, 6(1), 59-74.
• Akova, Orhan ve Akın, Gönül (2015), Çatışma Yönetimi, Yönetsel ve Örgütsel Etkinliği Geliştirme Yöntemleri”, Editörler: Özer, K.O., Hızıroğlu, M., Saladamlı, A., Adra Yayıncılık, İstanbul.
• Anderson, James C. and Narus, James A. (1990), “A Model of Distributor Firm and Manufacturer Firm Working Partnership, Journal of Marketing, 54, 42–58.
• Avcı, Umut (2009), “Öğrenme Yönelimliliğin Yenilik Performansı Üzerine Etkisi: Muğla Mermer Sektöründe Bir İnceleme”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 121-138.
• Avlontis, George J.; Lionakis, Konstantions and Panagopoulos, Nikolas G., (2010), “Antecedents and Consequences of the Conflict Between the Marketing and Sales Departments”, Journal of Selling and Major Account Management, 10(1), 21-32.
• Awan, Abdul Ghafoor and Saeed, Sehar (2015), “Conflict Management and Organizational Performance: A Case Study of Askari Bank Ltd.”, Research Journal of Finance and Accounting, 6(11), 88-102.
• Ayyıldız, Hasan; Cengiz, Ekrem ve Ustasüleyman, Talha (2006), “Üretim ve Pazarlama Bölüm Çalışanları Arası Davranışsal Değişkenlerin Firma Performansı üzerine Etkisine İlişkin Yapısal Bir Model Önerisi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 21-38.
• Batmunkh, Munkhgerel (2011), “Liderlik Tarzları İle Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma”. Marmara Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Blake, Robert Rogers and Mouton, Jane S. (1984), Solving Costly Organizational Conflicts, Jossey-Bass, San Francisco.
• Bulut, Çağrı; Pırnar, İge; Halaç, Duygu Seçkin ve Öztürk, Ayşenil Duygu (2013), “Girişimsel Pazarlamanın Firma Performansına Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 209-232.
• Bülbül, Hasan; Topal, Ayşe; Büyükkeklik, Arzum ve Demirer, Ömür (2016), “Bilişim Teknolojilerinin Çeşitli Performans Göstergeleri ile İlişkisi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 11, 18-33.
• Calantone, Roger J.; Cavusgil, S. Tamer and Zhao, Yushan (2002), “Learning Orientation, Firm Innovation Capability, and Firm Performance”, Industrial Marketing Management, 31(1), 515-524.
• Cenkçi, Tuna; Dicle, Ülkü ve Ökten, Ayşe Begüm (2013), “Liderin Gücü ve Çatışma Yönetimi Yaklaşımlarının Bilişim Teknolojisi Çalışanlarının Uyum ve İşten Ayrılma Niyetine Etkilerinin İncelenmesi”, 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 654-658.
• Chong, Vincent K. and Rundus, Michael J. (2004), “Total Quality Management, Market Competition and Organizational Performance”, The British Accounting Review, 36(2), 155-172.
• Cosh, Andy D; Fu, Xiaolan and Hughes, Alan (2012), “Organization Structure and Innovation Performance in Different Environments”, Small Business Economics, 39(2), 301–317.
• Çavuş, Mustafa Fedai ve Akgemci, Tahir (2008), “İşletmelerde Personel Güçlendirmenin Örgütsel Yaratıcılık ve Yenilikçiliğe Etkisi: İmalat Sanayinde Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 229-244.
• Darling, John R. and Walker, W. Earl (2010), “Effective Conflict Management: Use of The Behavioral Style Model”, Leadership & Organization Development Journal, 22(5), 230-242.
• De Wit, Frank R.C.; Greer, Lindred L. and Jehn Karen A. (2012), “The Paradox of Intragroup Conflict: A Meta-Analysis”, Journal of Applied Psychology, 97, 360–390.
• Elbanna, Said (2009), “The Impact of Affective Conflict on Firm Performance”, Management Research News, 32(9), 789-803.
• Güleş, Hasan K. ve Bülbül, Hasan (2004), “Toplam Kalite Yönetiminin İşletmelerde Yenilik Çalışmalarına Katkıları”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 115-129.
• Gürkan, Güney Çetin ve Demiralay, Tülay (2013), “İlişki ve Görev Çatışması ile İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinin Araştırılması: Konaklama İşletmeleri Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 59-79.
• Hair, Joseph F. Jr.; Black, William C.; Babin, Barry J. and Andreson, Rolph E. (2010), Multivariate Data Analysis: A Global Perspective, 7th Edition, Pearson Education, Upper Saddle River (N.J.).
• Hanif, Faisal; Khan, Mohsin; Adeel, Muhammad and Shah, Syed Mehmood (2016), “Impact of Intra-Group Conflict on Group Performance – Moderating Role of Cultural Diversity”, Universal Journal of Management, 4(2), 72-78.
• He, Yuanqiong; Ding, Xiu-Hao and Yang, Kunpeng, (2014), “Unpacking The Relationships Between Conflicts and Team Innovation”, Management Decision, 52(8), 1533-1548.
• Hom, Peter W. and Kinicki, Angelo J., (2001), “Toward a Greater Understanding of How Dissatisfaction Drives Employee Turnover”, Academy of Management Journal, 44(5), 975-987.
• Jehn, Karen A., (1994), “Enhancing Effectiveness: An Investigation of Advantages and Disadvantages of Value-Based Intragroup Conflict”, International Journal of Conflict Management, 5(3), 223–238.
• Jehn, Karen A., (1995), “A Multimethod Examination of the Benefits and Detriments of Intragroup Conflict”, Administrative Science Quarterly, 40(2), 256-282.
• Jehn, Karen A., and Mannix, Elizabeth A. (2001), “The Dynamic Nature of Conflict: A Longitudinal Study of Intragroup Conflict and Group Performance”, The Academy of Management Journal, 44(2), 238-251.
• Jonsson, Patrik (2000), “An Empirical Taxonomy of Advanced Manufacturing Technology”, International Journal of Operations & Production Management, 20(12), 1446-1474.
• Kalay, Faruk and Lynn, Gary S. (2014), “The Impact of Strategic Innovation Management Practices on Firm Innovation Performance”, Research Journal of Business and Management, 2(3), 412-429.
• Karcıoğlu, Faruk ve Alioğulları, Zişan Duygu (2012), “Çatışmanın Nedenleri ve Çatışma Yönetim Tarzları İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3/4), 215-237.
• Khan, Muhammad Muddassar and Rasli, Amran Mohamed (2015), “Relationship Between Organization Culture, Empowerment and Conflict”, International Journal of Economics and Financial Issues, 5, 324-329.
• Kılıçaslan, Semiha (2014), “Örgütsel Çatışma Yönetiminde Duygusal Zekanın Etkisini İncelemeye Yönelik Kuramsal Bir Araştırma”, Electronic Journal of Vocational Colleges, Bürokon Özel Sayı, 264-274.
• Kılınç, Tanıl (1990), “Gruplararası Çatışmaların Çözümüne Laboratuvar Yaklaşımı”, İ.Ü. İşletme Fakültesi Dergisi, 19(1/2), 39-66.
• Knippenberg, Daan Van, (2003), Intergroup Relations in Organizations, Eds.: West, M.A., Tjosvold, D. and Smith, K.G., International Handbook of Organizational Teamwork and Cooperative Working, 381-399, John Wiley & Sons, Ltd., UK, Chishester.
• Lawson, Benn and Samson, Danny (2001), “Developing Innovation Capability in Organisations: A Dynamic Capabilities Approach”, International Journal of Innovation Management, 5(3), 377-400.
• Maden, Ceyda ve Aydın, Gaye Karaçay (2010), “Örgütlerdeki Çalışma Gruplarında Demografik Çeşitlilik, Değer Uyumsuzluğu ve Duygusal Zeka Seviyesi: Çatışmalar Neden Doğar, Nasıl Çözülebilir?”, 9. Ulusal İşletmecilik Kongresi, Zonguldak, 577-584.
• Meglino, Bruce M.; Ravlin, Elizabeth C. and Adkins, Cheryl L. (1989), “A Work Values Approach to Corporate Culture: A Field Test of The Value Congruence Process and Its Relationship to Individual Outcomes”, Journal of Applied Psychology, 74(3), 424-432.
• Moreno, Edurne Martinez; Navarro, Pilar Gonzalez; Zornoza, Ana and Ripoll, Pilar (2009), “Relationship, Task and Process Conflict on Team Performance: The Mediating Role of Communication Media”, International Journal of Conflict Management, 20(3), 251-268.
• Morgan, Gareth (1998), Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor, Çev.: Gündüz Bulut, BZD Yayıncılık, İstanbul.
• Müceldili Büşra ve Erdil Oya (2016), “Bireysel Yenilik ve Sorumluluk Alma: Tutkulu Olmak Önemli midir?”, 24. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 21-29, İstanbul.
• Nunnally, Jum C., (1978), Psychometric Theory, 2nd ed., McGraw-Hill, New York.
• Örnek, Ali Şahin (2013), “Etkin Çatışma Yönetimi ve Akademisyenlerin Karşılaştıkları Çatışma Nedenlerine Yönelik Bir Araştırma”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 25-50.
• Passos, Ana Margarida and Caetano, Antonio., (2005), “Exploring the Effects of Intragroup Conflict and Past Performance Feedback on Team Effectiveness”, Journal of Managerial Psychology, 20(3/4), 231-244.
• Pelled, Lisa H. and Adler, Paul S. (1994), “Antecedents of Intergroup Conflict in Multifunctional Product Development Teams: A Conceptual Model”, OEEE Transactions on Engineering Management, 41(1), 21-28.
• Rahim, M. Afzalur (2001), Managing Conflict in Organizations (3rd edition), CT: Quorum Books, Westport.
• Rahim, M Afzalur (2002), “Toward a Theory of Managing Organizational Conflict”, The International Journal of Conflict Management, 13(3), 206-235.
• Robbins, Stephen P. (1990), Organization Theory: Structure, Design, and Applications, 3rd Edition Prentice-Hall, N.J.
• Rogers, Everett M. (2003), Diffusion of Innovations, 5th Edition, Free Press, New York.
• Samantara, Rabinarayan and Sharma, Nidhi (2016), “Organisational Conflict Literature: A Review”, Parikalpana – KIIT Journal of Management, 12(I), 30-51.
• Sanduk, Abdullah ve Oğuzhan, Tuğrul (2016), “Lider Üye Etkileşimi ve Öz Kendilik Değerlendirmesinin Örgütün Yenilikçilik Düzeyine Etkisinde Psikolojik Personel Güçlendirmenin Aracılık Rolü”, 24. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul, 239-248.
• Song, Michael; Dyer, Barbara and Thieme, R. Jeffrey (2006), “Conflict Management and Innovation Performance: An Integrated Contingency Perspective”, Journal of The Academy of Marketing Science, 34(3), 341-356.
• Tozkoparan, Güler (2010), “Yenilik Yaratma Süreci: Yenilik Sürecinde Etkili olan Bağlantılar ve Unsurlar”, Seçme Yazılarla Örgütler ve Yenilik, Editörler: Özmen, Ö.N.T., Özer, P.S., ve Eriş, E.D., Detay Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara.
• Ulusoy, Gündüz; Günday, Gürhan; Kılıç, Kemal ve Alpkan, Lütfihak (2008). “İmalat Sanayiinde İnovasyon Modelleri ve Uygulamaları Araştırma Projesi”, Tüsiad-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, İstanbul.
• Uzkurt, Cevahir (2017), Yenilik (İnovasyon) Yönetimi ve Yenilikçi Örgüt Kültürü (Kültürel, Yönetimsel ve Makro Yaklaşım), Beta Yayınları, İstanbul.
• Vollmer, Albert (2015). “Conflicts in Innovation and How to Approach the “Last Mile” of Conflict Management Research – A Literature Review”, International Journal of Conflict Management, 26(2), 192-213.
• Watton, Richard E. and Dutton, John M., (1969), “The Management Interdepartmental Conflict: A Model and Review”, Administrative Service Quarterly, 14(1), 73-84.
• Yeniçeri, Özcan (2009), Örgütlerde Çatışma ve Yabancılaşma Yönetimi, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• Yeoh, Khar Kheng and Rosli, Mahmood (2013), “The Relationship Between Pro-Innovation Organizational Climate, Leader-Member Exchange and Innovative Work Behavior: A Study Among the Knowledge Workers of the Knowledge Intensive Business Services in Malaysia”, Business Management Dynamics, 2(8), 15-30.
• Yukl, Gary (2008), “How Leaders Influence Organizational Effectiveness”, The Leadership Quarterly, 19, 708–722.
• Zhang, Su Juan; Chen, Yong Qiang and Sun, Hui (2015), “Emotional Intelligence, Conflict Management Styles, and Innovation Performance: An Empirical Study of Chinese Employees”, International Journal of Conflict Management 26(4), 450-478.