COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNDE BANKACILIK SEKTÖRÜ PERFORMANSININ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ: “CRITIC - EDAS YAKLAŞIMI KAPSAMINDA BİR İNCELEME”

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 186 - 203, 12.03.2023

Tuğba Eyceyurt Batır

Öz

Bankacılık sektörü hem ekonomik hem finansal açıdan önemli bir yere sahip olup ülke ekonomilerinde ve finansal sistemde lokomotif görevi görmektedir. Bu çalışmada amaç, bankacılık sektöründe aktif büyüklüğü açısından en büyük 10 bankanın performansını belirlemek ve bu bankalar arasında en yüksek performansa sahip olanları sıralamaktır. Bankalardan birinin (Eximbank) kalkınma ve yatırım bankası olması sebebiyle, bu banka çalışma dışı bırakılmış ve çalışmada 9 banka 2018 – 2021 yılları arasındaki yıllık veriler kullanılarak performans açısından incelenmiştir.
Öncelikle performans göstergesi olarak belirlenen kriterler CRITIC yöntemi ile analiz edilmiş, bulunan kriter ağırlıkları EDAS yönteminde kullanılarak 2018 – 2021 yılları arasında aktif büyüklüğü açısından en büyük 9 mevduat bankasının performans sıralaması belirlenmiştir. Değerlendirilen 4 yılda da en yüksek performans gösteren banka yabancı sermayeli bankalardan Garanti Bankası olmuştur. Yıllar itibariyle en iyi performans gösteren banka grupları değerlendirildiğinde; en yüksek performans gösteren banka grubunun genellikle yabancı bankalar olduğu, ardından yerli bankaların geldiği en kötü performans gösteren banka grubunun ise kamu bankaları olduğu sonucuna varılabilir.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık, Mevduat Bankaları, Performans analizi, CRITIC, EDAS

Kaynakça

• Akbulut, O. Y. (2019). CRITIC ve EDAS yöntemleri ile İş Bankası’nın 2009-2018 yılları arasındaki performansının analizi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(2), 249–263.
• Akçakanat, Ö., Aksoy, E., & Teker, T. (2018). CRITIC ve MDL Temelli Edas Yöntemi ile Tr-61 Bölgesi Bankalarinin Performans Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1–24. https://dergipark.org.tr/en/pub/sbe/issue/41366/488208
• Akçakanat, Ö., Eren, H., Aksoy, E., & Ömürbek, V. (2017). Bankacilik sektöründe ENTROPI ve WASPAS yöntemleri ile performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285–300. https://dergipark.org.tr/en/pub/sduiibfd/issue/52993/703045
• Akgül, Y. (2019). Çok kriterli karar verme yöntemleriyle Türk bankacilik sisteminin 2010-2018 yillari arasindaki performansinin analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 567–582.
• Alemi-Ardakani, M., Milani, A. S., Yannacopoulos, S., & Shokouhi, G. (2016). On the effect of subjective, objective and combinative weighting in multiple criteria decision making: A cas
• Borio, C. (2020). The Covid-19 economic crisis: Dangerously unique. Business Economics, 55(4), 181–190.
• Çalişkan, E., & Eren, T. (2016). Bankaların performanslarının çok kriterli karar verme yöntemiyle değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 85–107. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/271026
• Demi̇reli̇, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101–112. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/716031 Demirgüç-Kunt, A., Pedraza, A., & Ruiz-Ortega, C. (2021). Banking sector performance during the COVID-19 crisis. Journal of Banking & Finance, 133, 106305.
• Diakoulaki, D., Mavrotas, G., & Papayannakis, L. (1995). Determining objective weights in multiple criteria problems: The critic method. Computers & Operations Research, 22(7), 763–770.
• Dinçer, H., & Görener, A. (2011). Analitik hiyerarşi süreci ve VIKOR tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 109–127. https://www.ticaret.edu.tr/uploads/kutuphane/dergi/s19/109-127.pdf
• Kandemir, T., & Karataş, H. (2016). Ticari bankaların finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile incelenmesi: Borsa İstanbul’da işlem gören bankalar üzerine bir uygulama. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1766–1776. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/225618
• Kazan, H., & Özdemir, Ö. (2014). Financial performance assessment of large scale conglomerates via TOPSIS and CRITIC methods. International Journal of Management and Sustainability, 3(4), 203–224.
• Obeidat, M., & Tarawneh, A. (2021). THE PERFORMANCE OF BANKS IN A DEVELOPING COUNTRY: HAS COVID-19 MADE ANY DIFFERENCE? Journal of Economics, Finance and Accounting, 8(2), 102–108.
• Öndeş, T., & Özkan, T. (2021). Bütünleşik CRITIC-EDAS yaklaşımıyla covid-19 pandemisinin bilişim sektörü üzerindeki finansal performans etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 506–522.
• Sarı, T. (2020). Banka Performans Ölçümünde Topsis ve Promethee Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 103–122.
• Topak, M. S., & Çanakçıoğlu, M. (2019). Banka Performansının Entropi Ve Copras Yöntemi İle Değerlendirilmesi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 29(154), 107–132. Türkiye Bankalar Birliği. (2022). Bankalarımız 2021. Türkiye Bankalar Birliği. www.tbb.org.tr