DEVELOPMENT OF INTERNATIONAL ENVIRONMENTAL LAW AND WASTE MANAGEMENT REGULATIONS IN TURKEY AND HARMONIZATION PROCESS OF TURKEY’S EUROPEAN UNION ACQUIS

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 4, 1 - 32, 17.12.2017

Özer Özçelik , Ayşın Barut

Öz

The existence of environmental policies in the European Union began to be felt towards the end of 1970s, as a result of increasing industrialization, intensive use of natural resources and negative environmental impacts. The fact that the environmental problem is a global problem has been paved the way for union to develop a common policy on the environment. In addition, the reflection on product costs and quality standards of different environmental policies implemented in member countries, the negative effect on competition and circulation of goods on different reflections of the investments made by member countries to prevent pollution in the surrounding countries and for free competition and circulation in economic, social and political sense needs to be established a common environmental policy. In this study, conferences and published reports that emphasize the significance of the environment and which contribute to the transport of the environmental problem to the international platform and make substantive contributions to the development of environmental law will be examined.

Anahtar Kelimeler

Environmental Law, Waste Management, European Union

ULUSLARARASI ÇEVRE HUKUKUNUN GELİŞİMİ VE TÜRKİYE’DEKİ ATIK YÖNETİMİ DÜZENLEMELERİ VE TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ MEVZUATINA UYUM SÜRECİ

Öz

Avrupa Birliği’nde çevre politikalarının varlığı, artan sanayileşme ile birlikte doğal kaynakların yoğun kullanımı ve çevreye olan olumsuz etkilerinin sonucunda 1970’li yılların sonlarına doğru hissedilmeye başlanmıştır. Çevre sorununun küresel bir sorun olması, birliğin çevre konusunda ortak bir politika geliştirmesine zemin hazırlamıştır. Ayrıca, üye ülkelerde uygulanan farklı çevre politikalarının ürün maliyetlerine ve kalite standartlarına yansıması, üye ülkelerin çevre kirliliğini önlemede yapmış olduğu yatırımların maliyetlere farklı yansımasının rekabeti ve malların serbest dolaşımını olumsuz etkilemesi ve ekonomik, sosyal ve siyasi anlamda serbest rekabet ve  dolaşımın sağlanabilmesi için ortak bir çevre politikası oluşturulması gerekmektedir. Bu çalışmada çevrenin önemini vurgulayan, çevre sorununun uluslararası düzleme taşıyan ve çevre hukukunun gelişmesine önemli katkılarda bulunan konferanslar ve yayınladıkları bildiriler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Çevre Hukuku, Atık Yönetimi, Avrupa Birliği

Kaynakça

• Altunbaş, Derya, (2004), “Uluslararası Sürdürülebilir Kalkınma Ekseninde Türkiye’deki Kurumsal Değişimlere Bir Bakış”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, ss.103-118.
• Arat, Zeynep, (2000), “1970’lerden Sonra Çevrede Kurumsal Yapının Gelişimi”, (Ed.) Zeynep, BORATAV, Türkiye’de Çevre ve Çevre Korumanın Tarihi Sempozyumu, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını, İstanbul, Ekim, ss.166-175.
• BM (2016), “Paris Anlaşması 12 Aralık 2015”, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin 21. Taraflar Konferansı, (Ed.) ÖZLÜER Ö., Ilgın, Ethemcan, TURHAN ve Fevzi, ÖZLÜER, Ekoloji Kolektifi Derneği Yayını, Ankara.
• Budak, Sevim, (2000), Avrupa Birliği ve Türkiye Çevre Politikası, Büke Yayınları, İstanbul.
• Büyükbektaş, Fatma ve Kamil, Varınca, (2008), “Entegre Atık Yönetimi Kavramı ve AB Uyum Sürecinde Atık Çerçeve Yönetmeliği”, Üniversite Öğrencileri III. Çevre Sorunları Sempozyumu (ÇESKO 2008) Kongre Kitabı, Fatih Üniversitesi, 15-16 Mayıs 2008, İstanbul, ss.351-356.
• Candan, Armağan, (2003), Avrupa Birliği’nin Çevre Politikası, İktisadi Kalkınma Vakfı, 15 Soruda 15 AB Politikası Serisi, No:6, İstanbul.
• Çevre Bakanlığı, (2000), Ulusal Gündem 21, Ankara, Çevre Bakanlığı Çevre Eğitimi ve Yayın Dairesi Başkanlığı Yayını.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1972), Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı 1973-1977, Ankara, Başbakanlık Basımevi.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1979), Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı 1979-1983, Ankara, Başbakanlık Basımevi.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1984), Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1985-1989, Ankara, Başbakanlık Basımevi.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1989), Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı 1990-1994, Ankara, Devlet Planlama Teşkilatı Yayını.
• Devlet Planlama Teşkilatı (1994), Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1996-2000, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, Başbakanlık Basımevi.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1996), Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1996-2000, Ankara, Başbakanlık Basımevi.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1998), Türkiye Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı, Ankara, DPT Yayını.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1998), Türkiye Ulusal Çevre Stratejisi ve Eylem Planı EK 6, Ankara, DPT Yayını.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2000), Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005, Ankara, DPT Yayını.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2006), Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, Ankara, DPT Yayını.
• Emrealp, Sadun, (2005), Yerel Gündem 21 Uygulamalarına Yönelik Kolaylaştırıcı Bilgiler Elkitabı, IULA-EMME (UCLG-MEWA) Yayını, Şubat, İstanbul.
• Erim, Refet, (2000), “Çevreyle İlgili Hukuksal Düzenlemeler”, (Ed.), Zeynep, BORATAV, Türkiye’de Çevrenin ve Çevreyle Korumanın Tarihi Sempozyumu, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını, İstanbul, Ekim, ss.177-193.
• Kalkınma Bakanlığı, (2013), Onuncu Kalkınma Planı 2014.-2018, Ankara, Kalkınma Bakanlığı Yayını.
• Karakaya, Etem ve Emrah, Sofuoğlu, (2015), “İklim Değişikliği Müzakerelerine Bir Bakış: 2015 Paris İklim Zirvesi”, International Symposium on Eurasia Energy Issues 28-30 May 2015, İzmir.
• Kaya, Yasemin, (2011), “Çok Taraflı Çevre Anlaşmalarına Uyum Sorunu ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, ss.439-462.
• Keleş, Ruşen ve Can, Hamamcı, (2002), Çevrebilim, İmge Kitabevi, Ankara.
• Kılıç, Selim, (2001), “Uluslararası Çevre Hukukunun Gelişimi Üzerine Bir İnceleme”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:2, Sayı:2.
• Öztürk, İzzet, Aslı, Özabalı ve B.Hande, Tezer, (2010), “Entegre Katı Atık Yönetimi”, (Ed.), ÖZTÜRK, İzzet, Katı Atık Yönetimi ve AB Uyumlu Uygulamaları, , İstaç, İstanbul.
• Resmi Gazete, (2003), Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, 16.12.2003, Sayı: 25318.
• Resmi Gazete, (2005a), Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 14.03.2005, Sayı: 25775.
• Resmi Gazete, (2005b), Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 05.04.2005, Sayı: 25777.
• Resmi Gazete, (2005c), Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 25.07.2005, Sayı: 25883.
• Resmi Gazete, (2008), Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik, 05.07.2008, Sayı:26927. Sayıştay, (2007), Türkiye’de Atık Yönetimi, Ankara.
• Şen, Ersan, (1994), “Çevrenin Korunmasında Uluslararası Örgütlenme”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı.9, İstanbul, ss.67-75.
• Talu, Nuran, (2001), “Avrupa Birliği Çevre Politikası”, (Eds.) Ayhan, KAYA, Senem, A.DÜZGİT, Yaprak, GÜRSOY ve Özge, O.BEŞGÜL, Avrupa Birliği’ne Giriş Tarih, Kurumlar ve Politikalar, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Birinci Baskı, İstanbul. ss.195-212.
• Tekeli, İlhan, (2002), Türkiye İçin Sürdürülebilir Kalkınma Öncelikleri: Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi İçin TÜBA’nın Görüşü, Türkiye Bilimler Akademisi Yayını, Ankara.
• Türk Sanayici Ve İş Adamları Derneği, (2002), Avrupa Birliği Çevre Mevzuatına Uyum Süreci, İstanbul, Yayın No: Tüsiad-T/2002-9/531.
• Un, (1972), Report Of The United Nations Conference On The Human Environment, Stockholm, Sweden, 5-16 June.
• Un, (1992), Rio Declaration on Environment and Development, Rio de Janerio, Brazil. 3-14 June.
• World Commıssıon On Envıronment And Development, (1987), Tokyo Declaration, Tokyo, Japan, 27 February.
• Yaşamış, D. Firuz, (2000), “Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Çevresel Bütünleşmesi”, Yeni Türkiye, Sayı:36, Ankara.
• Yıldırım, Uğur ve Şerif, ÖNER, (2003), “Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımının Türkiye’ye Yansımaları: GAP’ta Sürdürülebilir Kalkınma ve Yerel Gündem 21”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt:12 Sayı:4, Ankara, ss.6-27.
• Yıldırım, Uğur ve Sevim, BUDAK, (2005), “Son Gelişmeler Işığında Avrupa Birliği Çevre Politikasında Değişimler ve Türkiye’nin Politik Yaklaşımı”, Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, Cilt:13, Sayı:12, ss.177-215.
• Yıldırım, Uğur ve Sevim, Budak, (2010), “AB Tam Üyelik Sürecinde Türkiye’nin Çevre Politikasındaki Değişimler”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:7, Sayı:13, ss.173-191.
• Duru, Bülent, (2007), “Avrupa Birliği Çevre Politikası”, A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi, http://kentcevre.politics.ankara.edu.tr/duruabcevre.pdf, (21.01. 2016).
• European Comıssıon, (2015), “Living Well, Within the Limits of Our Planet”, 7th EAP -The New General Union Environment Action Programme to 2020, http://ec.europa.eu/environment/pubs/pdf/factsheets/7eap/en.pdf, (27.01.2016).
• Neyim, Cezmi, (2009), “Türkiye’de Evsel Nitelikli Atıklar”, https://www. tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/csk/EK-4.pdf, (03.10.2015).
• Turan, Abdulmenaf ve Mahmut, Güler, (2013), “Türkiye’de Sürdürülebilir Çevre Politikaları: İklim Değişikliği Örneği”, International Conference on Eurosian Economies 17-18 September 2013, St. Petersburg Russia. http://avekon.org/papers/603.pdf, (03.05.2015).
• Türkiye İlerleme Raporu, (2008), Brüksel, ss:78-80, http://www.ab.gov.tr/ files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_ 2008.pdf, (10.01.2016).
• Türkiye İlerleme Raporu, (2013), Brüksel, ss:71-73, http://www.ab.gov.tr/ files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2013_ilerleme_raporu_tr.pdf, (10.01.2016).
• Türkiye İlerleme Raporu, (2014), Brüksel, ss:68-70, http://www.ab.gov.tr/ files/ilerlemeRaporlariTR/2014_ilerleme_raporu_tr.pdf, (10.01.2016).
• Türkiye İlerleme Raporu, (2015), Brüksel, ss: 81-83, http://www.ab.gov.tr/ files/000files/2015/11/2015_turkiye_raporu.pdf, (10.01.2016).
• Türkiye İlerleme Raporu, 2006, Brüksel, ss:66-67, http://www.mfa.gov.tr/ data/AB/Ilerleme Raporu_8Kasim2006_TamamininCevirisi1.pdf, (10.01. 2016).
• Türkiye İlerleme Raporu, 2007, Brüksel, ss:70-71, http://www.ab.gov.tr/ files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/turkiye_ilerleme_rap_2007.pdf, (10.01.2016).
• Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi, (2001), http://www.ab.gov.tr/files/AB_ Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2001.pdf, (26.01.2016).
• Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi, (2003), http://www.ab.gov.tr/ files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2003.pdf (26.01.2016).
• Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi, (2006), http://www.ab.gov.tr/files/ AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2006.pdf, (26.01.2016).
• Türkiye Katılım Ortaklığı Belgesi, (2008), http://www.ab.gov.tr/files/ AB_Iliskileri/AdaylikSureci/Kob/Turkiye_Kat_Ort_Belg_2007.pdf, (26.01.2016).
• Türkiye’nin Katılım Yönünde İlerlemesi Hakkında Düzenli Raporu İlerleme Raporu, 1998. ss:32, http://www.ab.gov.tr/files/AB_ Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_1998.pdf, (10.01.2016).