BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK KURAMINA GÖRE MUHASEBE VE FİNANSMAN ÖĞRETMENLERİNİN PERFORMANSININ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİYLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ VE BİR UYGULAMA

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 27 - 44, 30.06.2019

Metin Çalık , Süleyman Yılmaz

Öz

Bu çalışmada kişilik özelliklerinin hiyerarşik bir sınıflandırması olan
beş faktör kişilik kuramına göre muhasebe finansman öğretmenlerinin kişilik
özellikleri ile performansları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Katılımcılar
(n=195) Kütahya, Eskişehir ve Ankara illerinde Mesleki ve Teknik Anadolu
Liselerinde görev yapan muhasebe ve finansman öğretmenlerinden oluşmaktadır. Öğretmenler,
özel alan yeterlilikleri temel alınarak oluşturulan 87 soruluk anket ve 40 soruluk
beş faktör kişilik testi ölçütleri içeren bir dizi anket doldurmuşlardır.  Veri anketi, betimsel istatistikler,  Spearman korelasyon katsayısı analizi
istatistik testi ile analiz edilmiştir. Öğretmenlerin eğitim düzeyleri ile beş
faktör kişilik özelliğinin alt boyutlarının ortalamaları arasındaki ilişki
incelendiğinde kişilik yapısıyla eğitim durumları arasında pozitif ya da
negatif bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Örneklemdeki alan yeterliliklerinin
alt maddelerinin arasında ise yüksek derecede pozitif bir ilişki olduğu
belirlenmiştir. Alan derslerinin öğretmenlere dağıtımında alan öğretmen
etkileşiminin dikkate alınmasının dersin verimliliğini yükseltebileceği
düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Beş Faktör Kişilik Kuramı, Özel Alan yeterlilikleri, Kişilik ve Performans

Destekleyen Kurum

Bu makale Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim dalı öğrencisi Süleyman YILMAZ’ ın Yüksek Lisans Tezinin genişletilmiş ve gözden geçirilmiş halidir.

THE RELATIONSHIP BETWEEN PERFORMANCE OF PERSONAL PROPERTIES OF ACCOUNTING AND FINANCE TEACHERS ACCORDING TO FIVE FACTOR PERSONALITY AND AN APPLICATION

Öz

In this study, the relationship between
personality traits and performances of accounting finance teachers was
investigated according to the five factor personality theory which is a
hierarchical classification of personality traits. Participants (n = 195)
consist of accounting and finance teachers who work in Vocational and Technical
Anatolian High Schools in Kütahya, Eskişehir and Ankara. Teachers completed a
series of questionnaires with a questionnaire consisting of 87 questions and
five factor personality tests based on specific field competences. Data
questionnaire, descriptive statistics, Spearman correlation coefficient
analysis were analyzed by statistical test. When the relationship between the
educational level of teachers and the averages of the sub-dimensions of the
five-factor personality trait were examined, it was determined that there was no
positive or negative relationship between the personality structure and the
educational status. A high positive relationship was found between the
sub-items of the field competences in the sample. Considering the teacher
interaction taking place in the distribution of the field courses to the
teachers, it is thought that the efficiency of the course can be increased.

Anahtar Kelimeler

Five Factor Personality Theory, Special Field qualifications

Kaynakça

• ADLER, A. (2004) İnsan Doğasını Anlamak, Başkaya, Deniz, (çev), İlya İzmir Yayınevi, İzmir.
• ALTUNISIK, R., COSKUN, R., BAYRAKTAROGLU, (2012). (Çev.) YILDIRIM, S. ve YILDIRIM, E. (2012) Sosyal Bilimlerde Arastırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
• ANAYA, B. ve Koraly, P.E. (2019). "Personality development in the context of individual traits and parenting dynamics", New Ideas in Psychology, 53: 37-46.
• AYDIN, B. (2005). Çocuk ve Ergen Psikolojisi, Atlas Yayın Dağıtım, Ankara.
• BACANLI, H., İLHAN, T. ve ASLAN, S. (2009). ''Beş Faktör Kuramına Dayalı Bir Kişilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi'', Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2),: 261-279.
• BARAN'CZUK, U. (2019). "The five factor model of personality and alexithymia: A meta-analysis", Journal of Research in Personality. 78: 227–248.
• BEĞENİRBAŞ, M. ve YALÇIN, R.C. (2012). ''Öğretmenlerin Kişilik Özelliklerinin Duygusal Emek Gösterimlerine Etkileri'', Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1):1- 5 BİLGİN, M.İ, YAZGAN, B. ve ATICI, M.K. (2010). Gelişim Psikolojisi, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• BOZKURT, Ö. (2006). ''Girişimcilik Eğiliminde Kişilik Özelliklerinin Önemi'' Çanakkale Üniversitesi Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2): 83-97.
• BURGER, J.M. (2006). Kişilik, Erguvan, İ.D.(Çev), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• BUTLER, Jr.E.L. (2003) "Substance Use Disorders and the Five-Factor Model of Personality, A Dissertation Submitted to the Faculty of The Chicago School of Professional Psychology In Partial Fulfillment of the Requirements For the Degree of Doctor of Psychology,
• CHRISTMANN, C. ve AELST, S.V. (2006). "Robust estimation of Cronbach's alpha", Journal of Multivariate Analysis. 97,(7): 1660-1674.
• DEMİRCİ, S. (2003). ''Öğretmenlerde Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi'' Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon. DOĞAN, T. (2013). ''Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş'' Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (1): 56-64.
• DUMAN, T. (2014). ''Mesleki ve Teknik Eğitime Öğretmen Yetiştiren Yükseköğretim Kurumlarının Kuruluşu, Gelişimi ve Kapatılmaları'', Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 1(1): 82-86.
• DUTÂ, N.P. ve PÂNİŞOARÂ, O. (2014). "The Profile of the Teaching Profession – Empirical Reflections on the Development of the Competences of University Teachers", Procedia - Social and Behavioral Sciences, 140: 390-395.
• EROL, M. ve ERKAN, G. (2008). ''Lisans Düzeyinde Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Başarılarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Biga iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde Bir Araştırma'' Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 1(14): 284-301.
• FIRAT, E., YÜKSEL, A. SELÇUK, H. ve SELÇUK, M. (2005). Din Hizmetlerinde İletişim ve Halkla İlişkiler, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Yayın No:1048.
• FRANZESE, M. ve LULIANO, A. (2019). "Correlation Analysis" Encyclopedia of Bioinformatics and Computational Biology, 1: 706-721.
• GİRGİN, B. (2007). ''Beş Faktör Kişilik Modelinin İşyerinde Duygusal Tacize (Mobing) Etkileri'' Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , Kütahya.
• GÜNER, M. (2012). ''Erich Fromm’un Ahlak Anlayışı'' Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• GÜRSES, İ. ve KLAVUZ, M.A. (2011). ''Erikson’un Psiko-Sosyal Gelişim Dönemleri Teorisi Açısından Kuşaklararası Din Eğitimi ve İletişiminin Önemi'' Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(2):155-158.
• HOTAMAN, D. (2010). "The teaching profession: knowledge of subject matter, teaching skills and personality traits" Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2( 2):1416-1420.
• KAHVECİ, H. (2001). ''Yardım Arama Davranışları ile Fatalistik Düşünce ve Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkilerin Araştırılması'' Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• KAYGISIZ, Ü., ÇETİNCELİ, E., DİNÇ M. ve BİTLİSLİ, F. (2013). ''Beş Faktör Kişilik Özellikleri İle Akademik Güdülenme İlişkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta MYO Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma'', Isparta Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2): 450- 461.
• KÖKNEL, Ö. (1985). Kaygıdan Mutluluğa; Kişilik. Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
• MEADOWS, J.H. (1999). "The Five Factor Model And Personality Pathology: The Role Of Dysfunction In The Determination Of Dependent Personality Disorder", Degree Doctor o f Philosophy, University o f Missouri-Columbia.
• Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı, (1989), Aile ve Çevre Sorunlarının Gencin Kişiliğine Etkisi, Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Matbası, Ankara.
• MACLNTYRE, P.D., ROSSA, J., TALBOT, K., MERCER, S., GREGERSEN, T. ve BANGA, C.A. (2019). "Stressors, personality and wellbeing among language teachers", System, 82: 26-38.
• MOALEM, S. (2015). "Genler Unutmaz", NTV Yayınları, İstanbul.
• ÖZDEMİR, O., ÖZDEMİR, P.G., KADAK, M., NASIROĞLU, T. (2012). ''Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar: Kimlik gelişimi", Dergi Park, 4(4): 571-572.
• ÖZKAN, F. ve AKSOY, C. (2014). ''Ticaret Meslek Lisesi Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin İşletmelerde Beceri Eğitimi Uygulaması, Gaziantep İlinde Bir Alan Araştırması'' Bartın İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi dergisi, 6(12): 284-286.
• ROIVAINEN, E. (2013)."Frequency of the use of English personality adjectives: Implications for personality theory", Journal of Research in Personality, 47,(4):417-420.
• SAYIN, H.Z. (2016). ''Y Kuşağı Üniversite Öğrencilerinin Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Liderlik Algıları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi'' Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• SEVİ, E. S. (2009). ''Psikolojik Kişilik Modelleri ve Beş Faktör Kişilik Kuramı: Mizaç ve Karakter Envanteri ile Beş Faktör Kişilik Envanterinin Karşılaştırılması'', YL Tezi, Ege Üniv. SBE, İzmir.
• SEVİLENGÜL, O. (2014). Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ŞENCAN, H. (2005.) Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• ŞİMŞEK, M.Ş., AKGEMCİ, T. ve ÇELİK, A. (1998). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Nobel Yayınları, Ankara.
• TOMRUKÇU, B. (2008). ''Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile İş Değerleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme'', Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• TOPSES, G. (2003). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• TUZCUOĞLU, N. (1995). ''Psikanaliz Kuramı ve Özellikleri'' Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7: 275-276.
• USAL, A. ve KUŞLUVAN, Z. (2000). Davranış Bilimleri Sosyal Psikoloji, Barış Yayınları, İzmir.
• UYGUR, A.E. (2015). ''Din Psikolojisi Açısın’dan Alfred Adler Psikolojisin’nin Değerlendirilmesi'' Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ÜNAL, O. (2009). ''Lisans Düzeyindeki Muhasebe Eğitiminin Etkinliği: Sayiştay Özelinde Ampirik Bir Çalişma'', Sayıştay Dergisi, 74 , (75): 119-120.
• WANG, M. ve ERDHEİM, J. (2007). "Does the five-factor model of personality relate to goal orientation ?" Personality and Individual Differences, 43: 1493–1505.
• WEST, K.Yerian (1998) "Cognitive And Perceptual Aberrations And The Five-Factor Model", the degree of Doctor of Philosophy at the University o f Kentucky. WULFF, D.M., (2005). ''Hümanistik İnancın Umudu: ERİCH FROMM'', Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 4: 243-244.
• YAVUZER, H. (1995). Çoçuk Eğitimi El Kitabı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• YENİ, Z. (2015). ''Beş Faktör Kişilik Özellikleri ile Duygusal Emek Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma'' ,Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi SBE, Kütahya.
• YILDIZOĞLU, Hüseyin (2013) "Okul Yöneticilerinin Beş Faktör Kişilik Özellikleriyle Çatışma Yönetimi Stili Tercihleri Arasındaki İlişki" Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi SBE, Ankara.
• YÖRÜKOĞLU, A. (2011) Çocuk ve Ruh Sağlığı. Özgür Yayınları, İstanbul.
• ZAİF , F. ve AYANOĞLU, Y. (2007). ''Muhasebe Eğitiminde Kalitenin Arttırılmasında Ders Programlarının Önemi: Türkiye'de Bir İnceleme'', Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari İlimler Dergisi, 9 (1): 119-120.
• ATATÜRK, M.K. (1924). Muallimler Birliği Kongresi Konuşması, Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, http://www.atam.gov.tr/ataturkun-soylev-ve-demecleri/muallimler-birligi-kongresi-uyelerine (Erişim Tarihi 26.08.2017).
• İŞKUR, Meslek Bilgileri, https://esube.iskur.gov.tr/Meslek/ViewMeslekDetayPopUp.aspx?uiID =2320.60,(Erişim Tarihi 02.02.2018).