VİYANA MERKEZ MEZARLIĞINDA İSTİRAHAT EDEN GALİÇYA CEPHESİ OSMANLI ŞEHİTLERİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 32 - 40, 31.01.2022

Murat Şengöz

Öz

Birinci Dünya Savaşı esnasında Avusturya ve Çarlık Rusyası'nın uzun süren şiddetli çatışmalar sonucunda birbirlerine üstünlük sağlayamaması üzerine, Osmanlı Devleti Başkomutan Yardımcısı Enver Paşa'nın Doğu'daki müttefik cephelerini takviye etmek amacıyla, 1915 yılında Galiçya Cephesi'ne 100.000'den fazla seçkin subay ve askerden oluşan üç Osmanlı kolordusunu sevk etmiştir. Böylece Osmanlı Ordusu, müttefikleri Almanya ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile birlikte 1916-1917 yılları arasında Galiçya cephesinde Çarlık Rusyası'na karşı savaşmıştır. Bu dönemde Galiçya Cephesi'nde esir alınan, yaralanan, kayıp ve şehit olan askerlerin toplam sayısının on beş bin civarında olduğu tahmin edilmektedir. Galiçya cephesinde şehit olan askerlerin çoğu şehit düştükleri cephelerde defnedilmiştir. Ancak çatışmaların sona ermesinden sonra Osmanlı şehit askerlerinin cenazelerinin önemli bir bölümü sonradan Türk Mezarlığı olarak kaydedilen şehitliklere nakledilerek defnedilmiştir. Galiçya cephesinde esir düşen çok sayıda Osmanlı askeri ise, geri çekilen Rus ordusuyla birlikte gerçekleştirdikleri intikaller esnasında, Moskova, Kazan ve Sibirya'daki kamplarda şehit düşmüş ve şehit düştükleri bölgelere defnedilmiştir. Yine birçok Osmanlı askeri de tedavi için bulunduğu Viyana'daki Avusturya Askeri Hastanelerinde hayatlarını kaybederek şehit olmuşlardır. Günümüzde, Galiçya cephesinde şehit olan Osmanlı askerleriyle ilgili olarak Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Romanya, Polonya, Rusya Federasyonu ve Ukrayna gibi 13 farklı yerde Türk şehitlikleri ve anıtları bulunmakta ancak Viyana/Avusturya'da henüz bir Türk Şehitliği mevcut değildir. Bu çalışmada bu hususla ilgili tarihi perspektifle güncel bir analiz gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk Askeri Şehitlikleri, Galiçya Cephesi, Osmanlı Askerleri, Viyana Merkez Mezarlığı

OTTOMAN MARTYRS OF THE GALICIAN FRONT, RESTING IN VIENNA CENTRAL CEMETERY

Öz

In the Galician Front in 1915, Upon Austria and Tsarist Russia could not gain an advantage over each other as a result of prolonged brutal clashes, by the Ottoman State Deputy Commander-in-Chief Enver Pasha, in order to reinforce the allied fronts in Eastern Europe, three Ottoman corps of more than 100,000 elite officers and soldiers were deployed to the Galician Front. Thus, the Ottoman Army, together with its allies Germany and the Austro-Hungarian Empire, fought against Tsarist Russia on the Galicia front between 1916-1917. During this period, it is estimated that the total number of captured, wounded, missing and martyred soldiers on the Galicia Front was around fifteen thousand. Most of the soldiers who were martyred on the Galician front were buried around the trenches, however, after the end of the fighting, many of our martyrs were buried in the martyrdoms recorded as the Turkish Cemetery. Many Ottoman soldiers, who were captured on the Galician front, died in camps in Moscow, Kazan and Siberia, along with the retreating Russian army. Again, many of them lost their lives in Vienna while they were being treated at the Austrian Military Hospitals. In addition to some areas known and where there are still Turkish martyrdoms. Regarding the Ottoman soldiers martyred on the Galician front today, there are Turkish martyrdoms and memorials in 13 different places, such as the Czech Republic, Hungary, Romania, Poland, the Russian Federation and Ukraine, but Vienna / Austria is not included. In this study, a current analysis has been carried out with a historical perspective on this issue.

Anahtar Kelimeler

Turkish Military Martyrdoms, Galician Front, Ottoman Soldiers, Vienna Central Cemetery

Kaynakça

• Arıkan, İbrahim (2010). Osmanlı Ordusunda Bir Nefer, İstanbul:BetaYayınları.
• Boğuşlu, Mehmet (1990). Birinci Dünya Harbinde Türk Savaşları, Ankara: Kostaş Yayınları.
• Czeike, Felix (1992). "Historical Lexicon Vienna Volume 1(A)", Vienna: Kremayr&Scheriau.
• Dönmez, Cengiz (2014). "Dünya Savaşıyla İlgili Yurt Dışındaki Türk Şehitlikleri", Akademik Bakış Dergisi. Cilt 7 Sayı 14.
• Erickson, Edward J. (2001). "Ordered to Die; A History of the Ottoman Army in the First World War", New York: Praeger.
• Ertem, Şefik (1992). Birinci Dünya Savaşı'ında Avrupa'da Yüz Bin Türk Askeri, Istanbul: Kastaş Yayınları.
• Kasaba, Reşat (2008). "The History of Turkey: Volume 4, Turkey in the Modern World", Cambridge University Press, 2008, S. 192.
• Macar, Oya Dağlar (2009). "Galiçya Cephesi’nde Osmanli Birlikleri ve Sağlık Hizmetleri (1916-1917) ", Osmanlı Bilimi Araştırmaları X/2.
• Matzka, Christian (2009). Austria and Turkey: their burden of histories, Universität Wien
• Öndeş, Osman (1973). "Galiçya’da Garip Kalan Türkler", Hayat-Tarih Mecmuası-1.
• Özdemir, Hikmet (2007). Salgın Hastalıklardan Ölümler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Pakman, Bülent (2018). "Avrupa ve Rusya’da Türk şehitlikleri", Retriewed fromhttps://bpakman.wordpress.com/turk-dunyasi/turk-esirlerin-yurek-burkan-drami/avrupadaki-turk-sehitlikleri/on April 20, 2021.
• Şenyol, Vedat; Özsan, Arif; Başaran, Selami (1967). "Birinci Dünya Harbi VII. Cilt. Avrupa Cepheleri. Galiçya Cephesi", Ankara: Genelkurmay Başkanlığı Basımevi.
• Stevens, John and Abbott, Cabot (2007). The Empire of Austria: Its Rise and Present Power, Verlag BiblioBazaar.
• Taşyürek, Muzaffer (2008). Hedefi Meҫhul Cephe Galiҫy,. Istanbul:Yitik Hazine Yayınları.
• The Warfare of the City of Vienna, 1520 to 1740 (2021). Vienna University Library. POD.
• Trumpener, Ulrich (1968). Germany and the Ottoman Empire 1914 – 1918. Princeton, New York: Princeton University Press.
• Tuncer, Hüner (2011). Osmanlı İmparatorluğu'nun Sonu; Osmanlı İmparatorluğu ve Birinci Dünya Savaşı, İstanbul: Parola Yayınları.