Karamenüş ve Yayla (Vitis vinifera L.) Şaraplık Üzüm Çeşitlerinde Biyoklimatik İsteklerin ve Olgunluk Göstergelerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 231 - 239, 13.12.2019

Serkan Candar , Tezcan Alço , Tamer Uysal , Mümtaz Ekiz , Fehmi Yayla

https://doi.org/10.24180/ijaws.597206

Cited By: 3

Öz

Karamenüş’ ve ‘Yayla’ üzüm
çeşitleri “Türkiye Asma Genetik Kaynaklarının Belirlenmesi, Muhafazası ve
Tanımlanması Üzerinde Araştırmalar” projesi ile Malatya ve Bolu illerinden
Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü’nde koleksiyon bağına getirilmiş ve daha
sonraki çalışmalarla şaraplık özellikleri açısından kaliteli sınıfta yer
alabilecekleri belirlenmiştir. Çeşitler bu çalışmalar doğrultusunda, tescil
ettirilerek milli çeşit listesine kaydettirilmiştir. Bu çalışmada Karamenüş ve
Yayla üzüm çeşitlerinde biyoklimatik isteklerin belirlenmesi, Tekirdağ ve
çeşitlerin orijinleri ile ekonomik ve ekolojik olarak yaygınlık göstermelerinin
muhtemel olduğu bazı illerimizin bu istekleri karşılama potansiyellerinin
hesaplanması amaçlanmıştır. Sonuç olarak önemli görülen Branas hidrotermik
göstergesi ve etkili sıcaklık toplamı göstergesine göre; 2900.00 °C.mm’nin üzeri
ve 1800.00 gün-derecenin altındaki değerler Yayla çeşidi, 4500.00 °C.mm üzeri ve 1700.00
gün-derecenin altı değerlerin Karamenüş çeşidinin yetiştiriciliği için riskli olabileceği
görülmüştür. Jones göstergesine göre her iki çeşidin vejetasyon periyodu
ortalama sıcaklığı yaklaşık 19.00 °C’nin üzerinde olan bölgelerde
yetiştirilmesi daha uygundur.

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifera L., asma genetik kaynakları, iklim, yerel çeşitler

Determination of Bioclimatic Demands and Maturity Indicators in Wine Grape Varieties of Karamenüş and Yayla (Vitis vinifera L.)

Öz

‘Karamenüş’ and ‘Yayla’ grape varieties
were brought to Tekirdağ Viticulture Research Institute collection vineyards
from Malatya and Bolu provinces by the project of “Researches on Determination,
Preservation and Description of Vine Genetic Sources of Turkey.” Subsequent
studies were determined that they can take place in the quality class in terms
of wine characteristics. Varieties were registered in the national varieties
list in line with these studies. In this study, it was aimed to determine the
bioclimatic demands and to calculate the potentials of some of the provinces
where these varieties are likely to be widespread economically and
ecologically. As a result, according to the Branas hydrothermal indice and
Winkler indice values above 2900.00 °C.mm and below 1800.00 day-degree for
Yayla grape variety and values over 4500.00 °C.mm and below 1700.00 day-degree
may be risky for the cultivation of Karamenüş variety. According to Jones
indicator, it is more suitable to grow both varieties in regions with average
temperature above 19.00 °C during vegetation period.

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifera L., grapevine genetic resources, climate, local varieties

Kaynakça

• Alço, T., Candar, S., Bahar, E., & Korkutal, İ. (2018). Türkiye’de şaraplık üzüm yetiştiriciliğinin gelişmemesinin başlıca nedenleri ve çözüm önerileri. Bahçe, 47, 595-604.
• Aykas, L., Kafa, G., Uzun, M., Doğan, A., Özdemir, M., Uğur, R., Küçük, E., Seymen, T., Vurgun, H., Balık, H. İ., Çiçek, M., Sarıçam, Ş., Ayar, A., Macit, İ., Gültekin, N., Kesgin, M., Özyurt, K., Uysal, T., & Kaya, H. (2018). Türkiye arazi gen bankaları. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 28, 76-87.
• Balda, P., Ibáñez, J., Sancha, J. C., & Martínez, T. F. (2014). Characterization and identification of minority red grape varieties recovered in Rioja (Spain). American Journal of Enology and Viticulture, 65, 148-152.
• Bahar, E., Korkutal, İ., & Boz, Y. (2010). Tekirdağ ili Şarköy ilçesi’nin terroir açısından değerlendirmesi. Tekirdağ İli Değerleri Sempozyumu, T.C. Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
• Blanco‐Ward, D., Queijeiro, J. M. G., & Jones, G. V. (2007). Spatial climate variability and viticulture in the Mino River Valley of Spain. Vitis, 46, 63‐70.
• Blouin, J., & Guimberteau, G. (2000). Maturation et Maturite des Raisins. Feret, Bordeaux.
• Branas, J., Bernon, G., & Levadoux, L. (1946). Élements de Viticultura Générale. Déhan, Bordeaux.
• Candar, S., & Yaşasın, A. S. (2015) İklim değişikliğinin asma ekofizyolojisi üzerine etkileri. Harman Time, 30, 38-42.
• Carbonneau, A., Deloire, A., Jaillard, B. (2007). La Vigne. Physiologie, Terroir, Culture. Dunod, Paris.
• Cemeroğlu, B. (2007). Gıda Analizleri. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları, Yayın No:34, Ankara.
• Cipriani, G., Spadotto, A., Jurman, I., Gaspero, G., Crespan, M., & Meneghetti, S. (2010). The SSR-based molecular profile of 1005 grapevine (Vitis vinifera L.) accessions uncovers new synonymy and parentages, and reveals a large admixture amongst varieties of different geographic origin. Theoretical and Applied Genetics, 121, 1569-1585.
• Eichhorn, K. W., & Lorenz, D. H. (1977). Phaenologische entwicklungsstadien der rebe. Nachrichtenblatt des Deutschen Pflanzenschutzdienstes, 29, 119-120.
• Ergül, A., Perez-Rivera, G., Söylemezoğlu, G., Kazan, K., & Arroyo-Garcia, R. (2011). Genetic diversity in Anatolian wild grapes (Vitis vinifera subsp. sylvestris) estimated by SSR markers. Plant Genetic Resources, 9, 375-383.
• Jones, G.V. (2007). Climate change: Observations, Projections, and General Implications for Viticulture and Vine Production. Whitman College, USA.
• Karagöz, A., Zencirci, N., Tan, A., Taşkın, T., Köksel, H., Sürek, M., Toker, C., & Özbek, K. (2010). Bitki genetik kaynaklarının korunması ve kullanımı. Türkiye Ziraat Mühendisliği 7. Teknik Kongresi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
• Kunter, B., Cantürk, S., Keskin, N., & Çetiner, H. (2017). Etkili sıcaklık toplamı ile fenoloji arasındaki ilişkiden yararlanarak Ankara ili bağcılık potansiyelinin belirlenmesi. 5. Uluslararası Katılımlı Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, Atatürk Toprak Su ve Tarımsal Meteoroloji Araştırma Enstitüsü, Kırklareli.
• Lacombe, T., Boursiquot, J. M., Laucou, V., Di Vecchi-Staraz, M., Péros, J. P., & This, P. (2013). Large-scale parentage analysis in an extended set of grapevine cultivars (Vitis vinifera L.). Theoretical and Applied Genetics 126(2), 401-414.
• Malheiro, A. C., Santos, J. A., Fraga, H., & Pinto, J. G. (2010). Climate change scenarios applied to viticultural zoning in Europe. Climate Research, 43, 163-177.
• Meneghetti, S., Poljuha, D., Frare, E., Costacurta, A., Morreale, G., Bavaresco, L., & Calò, A. (2012). Inter-and intra-varietal genetic variability in Malvasia cultivars. Molecular Biotechnology, 50, 189-199.
• Pinder, R. M. (2011). Biodiversity of wine grapes: Less than we thought. International Journal of Wine Research, 3, 19-20.
• Tonietto, J. (1999). Les macroclimats viticoles mondiaux et l‟influence du mesoclimat sur la typicite de la Syrah et du Muscat de Hambourg dans le sud de la France: Metodologie de caracterisation. These Doctorant. Ecole Nationale Superieure Agronomique, Montpellier.
• Tonietto, J., & Carbonneau, A. (2004). A multicriteria climatic classification system for grape growing regions worldwide. Agricultural and Forest Meteorology, 124, 81-97.
• Yayla, F. (2008). Milli Koleksiyon Bağındaki Üzüm Çeşitlerinin Şaraplık Özelliklerinin Araştırılması. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Tekirdağ.
• Uysal, T., Boz, Y., Yaşasın, A. S., Gündüz, A., Avcı, G. G., Sağlam, M., Öztürk, L., Kıran, T., & Solak, E. (2016). Türkiye asma genetik kaynaklarının belirlenmesi, muhafazası ve tanımlanması üzerinde araştırmalar (Milli Koleksiyon Bağı Tesisi). Bahçe, 45, 525-529.
• Winkler, A., Cook, W., & Kliewer, L. (1974). General Viticulture. University of California Press, Berkeley.
• Yılancıoğlu, K. (2013). Rediscovery of historical Vitis vinifera varieties from the South Anatolia region by using amplified fragment length polymorphism and simple sequence repeat DNA fingerprinting methods. Genome, 56, 295-302.