Bartın İlindeki Memeli (Classis: Mammalia) Türleri ve Korunma Durumları

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 3, 528 - 541, 15.12.2022

Serdar Gözütok

https://doi.org/10.24180/ijaws.1178230

Öz

Bartın ilinin doğal çevrelerinde bulunan Mammalia sınıfına mensup türlerin tespit edilmesi için yapılan bu araştırma 2016-2017 yılları arasında gerçekleştirilen arazi çalışmaları ve literatür değerlendirilmelerini kapsamaktadır. Arazi çalışmalarında türlerin tespiti için Sherman kapanları, fotokapanlar ve yarasa dedektörleri kullanılmıştır. Bunun yanında Memeli türlerine ait yuvalar, hayvanlara ait vücut parçaları, dışkı, ve ayak izleri gibi emareler kayıt altına alınmıştır. Ayrıca baykuşlara ait pelletlerde bulunan hayvanlara ait kemik kalıntıları değerlendirlmiştir. Varlığı kanıtlanan Mammalia sınıfının üyesi olan türlerin farklı kategorilerdeki korunma statüleri tablolarda verilmiştir. Çalışmadan elde edilen verilere göre, Bartın’da Memeli sınıfının altı takımına dahil olan 30 tür kaydedilmiştir. Çalışma alanında en sık görülen türlerin Sus scrofa Linnaeus, 1758 (Yaban domuzu), Capreolus capreolus (Linnaeus, 1758) (Karaca), Canis aureus Linnaeus, 1758 (Altın çakal), Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758) (Kızıl tilki), Martes foina (Erxleben, 1777) (Kaya sansarı), Erinaceus concolor Martin, 1837 (Kirpi), ve Apodemus flavicollis (Melchior, 1834) (Orman faresi) olduğu belirlenmiştir. Araştırma sahasında Lutra lutra (Linnaeus, 1758) Su samuru’nun tespit edildiği Bakioğlu, Budakdüzü, Çaybükü, Hisarköy alanları tür için yeni yayılış kayıtları olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Bartın, Memeliler, Biyoçeşitlilik, Fauna

Teşekkür

Bu çalışma, Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü tarafından yürütülen ‘Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanteri ve İzleme Projesi (UBENİS)’ kapsamında gerçekleştirilmiştir. Doğa Koruma ve Milli Parklar Bartın İl Şube müdürü Sayın İlksen Ateşoğlu ve çalışma arkadaşlarına, arazi çalışmaları esnasında ve sonraki süreçte verdikleri destekten ötürü teşekkür ederim.

Mammalian Species of Bartın Province and Conversation Status (Classis: Mammalia)

Öz

This research, which was carried out to determine the species belonging to the class Mammalia in the natural environment of Bartın province, includes field studies and literature evaluations carried out between 2016-2017. Sherman traps, photo traps and bat detectors were used to detect the species in field studies. In addition, signs such as mammalian nests, animal body parts, feces, and footprints were recorded. In addition, bone remains of animals in pellets belonging to nocturnal predators were evaluated. Conservation status of the members of the Mammalia class, whose existence has been proven, are given in the tables. According to the data obtained from the study, 30 species included in the six orders of the Mammal class were recorded in Bartın. The most common species in the study area are Sus scrofa Linnaeus, 1758 (Wild boar), Capreolus capreolus (Linnaeus, 1758) (Roe deer), Canis aureus Linnaeus, 1758 (Golden jackal), Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758) (Red fox), Martes foina (Erxleben, 1777) (Rock marten), Erinaceus concolor Martin, 1837 (Hedgehog), and Apodemus flavicollis (Melchior, 1834) (Forest mouse). Lutra lutra (Linnaeus, 1758) otter was detected in research areas of Bakioğlu, Budakdüzü, Çaybükü and Hisarköy, as new distribution records for the species.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Bartın, Mammalia, Biodiversity, Fauna.

Kaynakça

• Ambarlı, H., Ertürk, A., & Soyumert, A. (2016). Current status, distribution, and conservation of brown bear (Ursidae) and wild canids (gray wolf, golden jackal, and red fox; Canidae) in Turkey. Turkish Journal of Zoology. 40, 944-956 doi:10.3906/zoo-1507-51.
• Burgin, C. J., Colella, J. P., Kahn, P. L., & Upham, N. S. (2018). How many species of mammals are there? Journal of Mammalogy, 99(1), 1–14 doi:/10.1093/jmammal/gyx147.
• Çelebi, B., Karagöz, A., Öktem, M. A., Çarhan, A., Matur, F., Özkazanç, N. K., Babür, C., Kılıç, S., Sözen, M., Karataş, A., & Durmaz, R. (2015). Bartonella species in wild small mammals in Western Black Sea Region of Turkey. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 62, 183-187.
• Demirsoy, A. (1997). Türkiye Omurgalıları, Memeliler. Meteksan Yayınevi, Ankara.
• Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyaroğlu, S., Kılıç, D. T., & Lise, Y. (2006). Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları. Doğa Derneği.
• Ertürk, A. (2010). Bartın ili ve çevresinde Canis lupus L. 1758’in (Carnivora: Canidae) (Kurt) CBS tabanlı habitat uygunluğu analizleri ve tür yayılış modellemesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Gözütok, S., & Keten, A. (2018). Bolu ili çift toynaklı Artiodactyla: Mammalia memeli türleri. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, 11(1), 35-39.
• Horasan, M. (2018). Bartın-Sökü Yaban Hayatı Geliştirme Sahasındaki Büyük Memeli Yaban Hayvanları [Yüksek Lisans Tezi]. Bartın Üniversitesi, Bartın.
• IUCN, (2022). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2022-1. https://www.iucnredlist.org. Erişim tarihi [01.07.2022].
• Kefelioğlu, H. (1995). Türkiye Microtus (Mammalia: Rodentia) cinsinin taksonomisi ve yayılışı, Turkish Journal of Zoology, 19 (1), 35-63.
• Kefelioğlu, H., & Selçuk, A. Y. (2016). Taxonomic status of Neomys species (Mammalia: Insectivora) and their distribution in Turkey. Turkish Journal of Zoology 40, 825-830 doi:10.3906/zoo-1507-46.
• Kryštufek, B., & Vohralik, V. (2005). Mammals of Turkey and Cyprus, Rodentia I: Sciuridae, Dipodidae, Gliridae, Arvicolinae. Zalozba Annales, Koper, Slovenia, 1-292
• Kryštufek, B., & Vohralík, V. (2009). Mammals of Turkey and Cyprus. Rodentia II: Cricetinae, Muridae, Spalacidae, Calomyscidae, Capromyidae, Hystricidae, Castoridae. Knjižnica Annales Majora.
• Kurtonur, C., Albayrak, İ., Kıvanç, E., Kefelioğlu, H., & Özkan, B. (1996). Memeliler, Mammalia., Türkiye Omurgalılar Tür Listesi, (A. Kence, C. C. Bilgin, eds), Nurol Matbaacılık A.Ş., Ankara.
• Nabioğlu, M., & Keten, A. (2016). Bolu-Yedigöller Yaban Hayatı Geliştirme Sahası’nda saf meşe meşceresinde fotokapanla tespit edilen memeli türler. Ormancılık Araştırma Dergisi, 1(3 A), 62-68.
• Özkazanç, N. K. (2012). Sökü Yaban Hayatı Koruma Alanında Tespit edilen Büyük Memeli hayvanlar. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 14 (21), 92-99.
• Soyumert, A. (2010). Kuzeybatı Anadolu ormanlarında fotokapan yöntemiyle büyük memeli türlerinin tespiti ve ekolojik özelliklerinin belirlenmesi. [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Toyran, K. (2011). Memeli Hayvanlar (Mammalia) Gaziantep’in Biyolojik Çeşitliliği (Özuslu, E., Tel, A.Z., eds), Doğa Koruma Derneği Yayınları.
• Turan, N. (1984). Türkiye'nin Av ve Yaban Hayvanları Memeliler. Ongun Kardeşler Matbaacılık Sanayii. WWF, (2016). Türkiye’deki memeli hayvanların iz rehberi. WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İstanbul.
• Yiğit, N., Çolak, E., Sözen, M., & Karataş, A. (2006). Rodents of Türkiye (Türkiye Kemiricileri). Meteksan, Ankara.