PLASTİK SANATLARDA KAPI İMGESİ

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 75 - 85, 26.12.2018

Serpil Akdağlı , Fevziye Eyigör Pelikoğlu

https://doi.org/10.22252/ijca.530666

Cited By: 2

Öz

Hayatı
anlamlandıran sanatın kendi anlamı, hayatla iç içe oluşu ile alakalıdır.
Sanatta tek bir idealden söz edilemeyeceği gibi, her durum, her nesne, hayatın
içinde olan her şey sanatın konusu olabilmekte, sanatçısıyla farklılaşan ifade
biçimleri ile çeşitlenmektedir. Plastik sanatlarda,
sanat nesnesinden beklenen ‘açık yapıt’ niteliği; geçmişi, şimdiyi ve geleceği
anlama/anlamlandırma ve yorumlama olgusunu -mecazen-
kapı imgesi ile özdeşleştirmemize olanak sağlar. Belleklerdeki -yeniden biçimlenebilir olan- sanatsal
kapı imgesinin, sahip olduğu potansiyelle farklı anlam katmanlarının
oluşturulmasına izin vermekte ve doğurganlığıyla kendini oldukça farklı
şekillerde özgürce gösterdiğine şahit olunmaktadır. Çoğunlukla
işlevine ve maddesel varlığına aşina olunan kapıların; sembolik ve düşünsel
özelliklerini pek çok alandan taşıdığını ve ‘formdan öte bir kavram’ olduğunu
söylemek mümkündür. Sanatsal bağlamda kapı imgesi, ‘ben’ ve/veya ‘öteki’ne ait dünya(lar) için
bir seçeneğe sahip olma(-ma) duygusu yaratmakta, bu da toplumsal öznelerin
aşamalı olarak Baba-Devlet-Tanrı otoritesi ile ilişkilerinin görünür temsili
olarak ‘kapı’nın biteviye sorgulandığı bir alan yaratmaktadır. Bir sanat formu
olarak kapı imgesi, sanatın dönüştürücü gücüne duyulan ihtiyaç ölçüsünde
tekrarlanmakta, yeniden biçimlendirme isteği uyandırarak, bir seçeneğe (daha)
sahip olunduğunu düşündürmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Açık yapıt, Sanatsal İmge, Sembolik, Temsil, Kapı

Kaynakça

• 1. Antmen, A. (2010). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20.Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, İstanbul: Sel Yayıncılık. 2. Hisar A. Ş. (1996) “Kapı”, Sanat Dünyamız Kültür ve Sanat Dergisi, (62), 97-100. 3. Turani A. (2011). Çağdaş Sanat Felsefesi, İstanbul: Remzi Kitabevi. 4. Cevizci A. (1999). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• 5. Vardar B. (1971). Ferdinand de Saussure ve Dilbilim Kavramları, İstanbul: Yeni İnsan Yayınları. 6. Murray C. (2012). Yirminci Yüzyılda Sanatı Okuyanlar, (S. Öncü, Çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık. 7. Aksan D. (2006). Anlambilim -Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınevi. 8. Eco, U. (1992). Açık Yapıt, (Y. Şahan, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınları. 9. Heidegger, M. (2007). Sanat Eserinin Kökeni, (F. Tepebaşılı, (Çev.). Ankara: De Ki Yayıncılık. 10. Farago, F. (2011). Sanat, (Ö. Doğan, Çev.). Ankara: Doğu Batı Yayınları. 11. Çağlayan F. (2009). “Resim ve Toplumsal Etkileşim Nesneden Özneye Yolculuk”, M. Çakır Aydın, (Ed.), Sanatlar ve Toplumsal Etkileşim, (1. Baskı) içinde (s:171-206). İstanbul: E Yayınları 12. Tunalı İ. (2009). Felsefeye Giriş, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. 13. Bergson H. (2007). Madde ve Bellek, (I. Ergüden, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi. 14. Ergüven M. (2007) Görmece, İstanbul: Metis Yayınları. 15. Sözen, Metin – Tanyeli, Uğur, (2003). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• 16. Atakan Nancy, (2008). Sanatta Alternatif Arayışlar, İzmir: Karakalem Kitabevi. 17. Burnett, R. (2012). İmgeler Nasıl Düşünür? (G. Pusar, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. 18. Uçan, H. (2009). “Modernizm/Postmodernizm ve J. Derrida’nın Yapısökümcü Okuma ve Anlamlandırma Önerisi” Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic (4/8 Fall). 2283-2306 19. Heidenreich, S. (2001). “Santiego Sierra”, Frieze Magazine, (Issue no: 57). March.