THE REFLECTION OF MYTHOLOGICAL ELEMENTS AND SYMBOLS IN TURKISH MYTHOLOGY IN THE WORKS OF MEHMET

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 22 - 32, 15.08.2022

Sümeyye Öztürk , Gonca Yayan

https://doi.org/10.22252/ijca.1064102

Öz

Throughout history, art has been both a means of communication for human beings and has made the ordinary flow of human life more meaningful. While the works that people made due to their needs in the early days were enriched with symbols through various communication ways, they developed with the concepts of art and artwork. Artists have given life to many works of art by nourishing the human spirit with art. Many elements, symbols and various concepts in the works of the artists gave various messages to the audience and thus contributed to their communication with them. Many artists used myths for the messages they tried to convey in their works and conveyed these messages to their audiences. Myths that mirror the past of societies; It is derived from the Greek words “Mythos” meaning story and “Logos” meaning word. Myths are stories that include the life adventures of gods, heroes, fairies and giants believed by many different nations in the past. In this way, information about the origin of human life, gods, natural events and legendary subjects can be reached through myths and symbols. Because myths are products of common cultural heritage in every society. It is known that the relations between cultures can be revealed through myths. These mythological elements play a major role in shaping cultures. In the research, there are evaluations such as how the mythological elements and symbols in Turkish mythology gain meaning in Mehmet Uygun's works and what impressions the symbols can leave on the audience. The works of Mehmet Uygun have been tried to be interpreted by analyzing them with their mythological meanings. Necessary permission was obtained from Mehmet Uygun regarding the article, and this research was carried out using descriptive method and scanning model.

Anahtar Kelimeler

Mythology, Art, Mehmet Uygun

TÜRK MİTOLOJİSİNDE YER ALAN MİTOLOJİK UNSUR VE SEMBOLLERİN MEHMET UYGUN ESERLERİ’NE YANSIMASI

Öz

Sanat, tarih boyunca insanoğlu için hem bir iletişim aracı olmuş hem de insan hayatının olağan akışını daha anlamlı hale getirmiştir. İnsanların ilk zamanlar ihtiyaçlarından kaynaklı olarak yaptığı çalışmalar çeşitli iletişim yollarıyla sembollerle zenginleşirken, sanat ve sanat eseri kavramlarıyla gelişmiştir. Sanatın, insan ruhunu beslemesiyle de sanatçılar pek çok sanat eserlerine hayat vermiştir. Sanatçıların eserlerindeki birçok unsur, sembol ve çeşitli kavramlar izleyicisine çeşitli mesajları verirken bu sayede onlarla da iletişim kurabilmelerine katkı sağlamıştır. Birçok sanatçı, eserlerinde vermeye çalıştığı mesajlar için mitlerden alırken bu mesajları izleyicilerine de aktarmıştır. Toplumların geçmişlerine ayna tutan mitler; Yunancada hikâye anlamına gelen “Mythos” ile söz anlamına gelen “Logos” kelimelerinden türetilmiştir. Mit, geçmişte yaşayan birçok farklı ulusun inandıkları tanrı, kahraman, peri ve devlerin hayat maceralarını içine alan hikâyelerdir. Bu sayede mitler ve sembollerle insan hayatının kökeni, tanrılar, tabiat olayları ve efsanevi konular hakkında bilgilere ulaşılmaktadır. Çünkü mitler, her toplumda ortak kültürel mirasın ürünleridir. Kültürler arası oluşan ilişkilerde, mitler sayesinde ortaya konula bilinmektedir. Bu mitolojik ögelerde kültürlerin şekillendirilmesinde büyük rol oynamaktadır. Yapılan araştırmada, Türk mitolojisinde yer alan mitolojik unsur ve sembollerin Mehmet Uygunun eserlerinde nasıl anlam kazandığı, sembollerin izleyiciler üzerinde hangi izlenimleri bırakabileceği gibi değerlendirmeler söz konusu olmaktadır. Mehmet Uygunun eserleri, mitolojik anlamlarıyla analiz edilerek yorumlanmaya çalışılmıştır. Makale ile ilgili Mehmet Uygun’dan gerekli izin alınmış olup, bu araştırma betimsel yöntem ve tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mitoloji, Sanat, Mehmet Uygun

Kaynakça

• Alkaya, T.(2015).Sınır ve Eşik Olarak Duvar, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Arıtan, A. (1998),Renklerin Dünyası, Arıtan Yayınevi, İstanbul
• Çoruhlu, Yaşar.(1999),Türk Mitolojisinin ABC’si, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Boratav, Pertev N.(2012),Türk Mitolojisi, BilgeSu Yayınevi, Ankara.
• Çatalbaş, R.(2011). Türklerde Hayvan Sembolizmi ve Din İlişkisi, Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi,(12).
• Çoruhlu, Yaşar.(2011).Türk Mitolojisinin Ana hatları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Çoruhlu, Y. (2000). Türk Mitolojisinin Ana Hatları, Kabalcı Yayınevi.
• Ergun, P. (2011).Bebekleri Dünya’ya Leyleklerin Getirdiğine Dair İnancın Türk Mitolojisindeki Kökleri Üzerine. Milli Folklor, S.89, ss.133-146
• Ersoy, N.(2000),Semboller ve Yorumları,1.Baskı, Dönence Yayınları, İstanbul.
• Gültepe, N.(2015),Türk Mitolojisi, Resse Kitapevi, İstanbul.
• Karakurt, D.(2012).Türk Mitoloji Ansiklopedisi, Türk Söylence Sözlüğü.
• Koca, S.K.(2012).Türk Kültüründe Sembollerin Dili, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Olguner Ergene, P.(2011).18.YY ve 19.YY.Türk İşleme Motıflerinde Sembol Dili ve Sembolizm İçerikli Yeni Yorumla, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Ögel, B.(2010),Türk Mitolojisi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Ören, Ş.(2015).Sanatın Doğuşunda İletişimle Aralarındaki Varoluşsal Birliktelik ve Sanat Eyleminde Psikolojik İletişimin Önemi, Atatürk İletişim Dergisi,(8).
• Özkul,K,(2020).Anadolu Selçuklu Dönemi Mimari Yapılarında Turkuaz,Uluslar arası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi,6(13),291-318.
• Türkoğlu, S.(2003).Anlatım ve Deneyimlerde Renklerin Dili. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Dergisi,(8).
• Uçar Tevfik Fikret(2016),Görsel İletişim ve Grafik Tasarım, İnkılap Kitapevi, İstanbul.
• Uslu, B.(2017)Türk Mitolojisi, Kamer Yayınları, İstanbul.
• Ustaoğlu, E.(2007)Renklerin İnsan Yaşamındaki Yeri, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Yozgat, S.(2019). Türk Mitolojisindeki Grafik Sembollerin Grafik Sembollerin Günümüz Logo ve Tasarımlarına Yansımaları: Kuş Figürü Örneği, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Sarpkaya, S. (2014).Türk Dünyası Efsanelerinde Ayı Tasavvurunun Değişim ve Dönüşüm. Millî Folklor, 26(101).