RECENT TURKİSH PAİNTİNG ART İN THE CONTEXT OF ART SOCİOLOGY

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 10 - 23, 05.08.2024

Arif Akbaş

https://doi.org/10.22252/ijca.1410836

Öz

Sociology of art, as a subfield of sociology, explores the social dimensions of art and aesthetics. This article aims to interpret and assess Turkish painting within the framework of art sociology. The examination of the sociology of art throughout history involves scrutinizing the social history of art and understanding how different societies have contributed to the emergence of specific artists. The sociology of art, as a branch of sociology, delves into the social functioning of art and explores various forms of interaction between art and society. Within this discipline, two primary directions exist: theoretical and empirical. Theoretical sociology of art focuses on delineating the forms of the relationship between art and society, the impact of social groups and state institutions on trends in artistic development, and the criteria for evaluating artistic merit. On the other hand, empirical sociology of art investigates audiences, their perception of art, and conducts quantitative analyses of artistic creativity processes and perception. In this article, we adopt a more objective and interpretive approach (verstehende) to analyze Turkish painting from a sociological perspective. Disciplines akin to this field include art psychology, art history, and art philosophy. The sociology of modern art has acquired an institutional character, with departments and research centers being established globally. Additionally, scientific journals dedicated to this specific branch of sociology have been published.

Anahtar Kelimeler

Sociology of art, History of Turkish painting, Comparisons between East and West art.

SANAT SOSYOLOJİSİ BAĞLAMINDA SON DÖNEM TÜRK RESİM SANATI

Öz

Sanat sosyolojisi, sanat ve estetiğin toplumsal boyutlarını araştıran bir sosyoloji alt alanıdır. Bu makalede sanat sosyolojisi bağlamında Türk resim sanatı yorumlanıp değerlendirilecektir. Tarih boyunca sanat sosyolojisini incelemek, sanatın sosyal tarihini, çeşitli toplumların belirli sanatçıların ortaya çıkmasına nasıl katkıda bulunduğunu incelemektir. Sanat sosyolojisi, sanatın toplumsal işleyişindeki sorunları ve sanat ile toplum arasındaki çeşitli etkileşim biçimlerini inceleyen bir sosyoloji dalıdır. Bu disiplin içinde iki ana yön vardır: Ampirik ve teorik. Teorik sanat sosyolojisi, sanat ve toplum arasındaki ilişki biçimlerini, sosyal grupların ve devlet kurumlarının sanatsal yaratıcılığın gelişimindeki eğilimler üzerindeki etkisini ve sanatçılığın kriterlerini belirlemekle ilgilenir. Ampirik sanat sosyolojisi izleyicileri, onların sanat algısını inceler ve sanatsal yaratıcılık süreçlerinin ve algısının niceliksel bir analizini yapar. Biz burada daha çok nesnel ve yorumlayıcı yaklaşım (verstehende) kapsamında Türk resim sanatını sosyolojik yönden analizini/ çözümlemesini yapacağız. Bu alana benzer disiplinler: Sanat psikolojisi, sanat tarihi ve sanat felsefesidir. Modern sanat sosyolojisi kurumsal bir nitelik kazanmıştır. Tüm dünyada bölümler ve araştırma merkezleri açılmaya başlanmış ve sosyolojinin bu alanına yönelik bilimsel dergiler yayımlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat Sosyolojisi, Türk Resim Tarihi, Doğu-Batı Sanatı Karşılaştırmaları

Etik Beyan

Bu makale için etik beyan gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• AKENGİN, G. & AYPEK ARSLAN, A. (2017). Türk Resim Sanatı ve Gelenek. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat, 3 (3) , 0-0. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijiia/issue/34862/389011
• AKSOY, V. (2018). “Halifeliğin Kaldırılması ve Abdülmecid Efendinin Sürgün Edilmesinin İstikbal Gazetesine Yansıması”. Journal of History Studies, 10(8), 1-18.
• BAŞKAN, S. (2023). “Modernleşme Pratiği Olarak Çağdaş Türk Resmi: Yaratıcı Kolektif Belleğin Yansımaları ve Yeni Perspektifler”. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cumhuriyetin 100. Yılı Özel Sayısı, 106-123. DOI: 10.56387/ahbvedebiyat.1260188.
• BENJAMİN, Walter. (1963). Drei Studien zur Kunstsoziologie. Edition Suhrkamp, Frankfurt am Main.
• BENJAMİN, Walter. (2023). Teknik Olarak Yeniden Üretilebilirlik Çağında Sanat Eseri. Çev. Ogün Duman. İstanbul: Can Yayınları.
• CAN, Ö. G. R., & KURU, A. Ç. (2023). “Çağdaş Türk Sanatında Mitolojik Kaynaklı Hayvan Üslubu”. Türkdam e-dergisi. Nisan/ Sayı: 2. s. 15-32.
• ÇOKER, Adnan. (1983). Osman Hamdi ve Sanayi-i Nefise Mektebi toplu sergisi. 4-23 Mart 1983. İstanbul: MSÜ Yayınları.
• ÇOLAK, B. (2011). “On dokuzuncu yüzyıldan günümüze Türkiye’de değişen sergileme”. Sanat Dergisi, (19), s. 1-8.
• DEMİRARSLAN, D. (2016). 19. yüzyıl Türk sivil mimarisinde duvar resmi estetiği ve İstanbul teması. Mimarlık ve Yaşam, 1(1), 105-125.
• ELDEM, Edhem. (2010). Osman Hamdi Bey Sözlüğü. İstanbul: T.C Kültür Bakanlığı Yayınları.
• ERSOY, Ayla. (1998). Günümüz Türk Resim Sanatı (1950’den 2000’e). İstanbul: Bilim Sanat Galerisi.
• FRANCASTEL, Pierre. (1965). La réalité figurative: Eléments structurels de sociologie de l'art. Paris.
• GENÇ, M. A. (2012). “D Grubu Ressamlarının Türk Resim Sanatının Gelişimine Olan Katkıları”. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 1(05), s. 405-417.
• GİRGİN, F. (2008). Cumhuriyet sonrası Türk resim sanatında yöresel motifler (Master’s thesis, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• GRENFELL, M., & HARDY, C. (2007). Art rules: Pierre Bourdieu and the visual arts. Paris: Berg.
• GUYAU, Jean-Marie. (1889). L’Art au point de vue sociologique, Paris: F. Alcan, coll. « Bibliothèque de philosophie contemporaine ». in-80, XLVII.
• HAYDAROĞLU, Mine. (2004). Ben Mehmed Siyah Kalem İnsanlar ve Cinlerin Ustası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• HENNEQUİN, Émile. (1888). La Critique scientifique. Paris: Librairie Academuque Dider.
• HERBERTZ, Eva-Maria. (2012). «Das Leben hat mich gelebt». Die Biografie der Renée-Marie Hausenstein. München: Allitera-Verlag.
• KARAASLAN, E., & ENGİNOĞLU, T. (2018). “Onlar grubu ve grubun kayıp üyesi: Ivy Stangalı”. İdil Sanat ve Dil Dergisi, No:43, s. 249-254.
• MERT, T. (1998). “Sanayi-i Nefise Mektebi”. Tarih ve Medeniyet Dergisi, s 45-49.
• MODERNİZMİN İZİNDE TÜRK RESMİ, (16 Eylül 2022 - 31 Aralık 2023), https://www.sakipsabancimuzesi.org/sergiler-ve-etkinlikler/sergi/69 Erişim tarihi: (31.10.2023).
• MORRİS, R. E. (1958). “What Is Sociology of Art?” The American Catholic Sociological Review, 19(4), 310-321. https://doi.org/10.2307/3708264.
• MÜFTÜOĞLU, M. O. (2008). “XIX. Yüzyıl Türk Resim Sanatı ve Biçimsel Sorunları”. Sanat Dergisi, 0 (14) , 95-103. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsfd/issue/2602/33501.
• NURNAZAR, P., & ATABEK, S. (2021). “Mass culture: towards the essence of the concept”. Journal of Pedagogical Inventions and Practices, 1(1), 40-43.
• PAÇALI, S. K. (2021). “Mustafa Kemal Atatürk and vısual arts”. New Era Internatıonal Journal of Interdıscıplınary Socıal Researches, 6(8), s. 81-88.
• PAMUK, Orhan. (1999). Benim Adım Kırmızı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• SARDAR, Marika. (2004). Art and Nationalism in Twentieth-Century Turkey. Institute of Fine Arts, New York University. https://www.metmuseum.org/toah/hd/anrt/hd_anrt.htm Erişim tarihi: (01.11.2023).
• SCHÜCKİNG, Levin Ludwig. (1945). The Sociology of Literary Taste. London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Ltd.
• SİLBERMANN, Alphons. (1973). Empirische Kunstsoziologie. Stuttgart: Eine Einführung mit kommentierter Bibliographie.
• TATAROĞLU, E. (2019). “Osman Hamdi Bey: 19. yüzyılın Türk müzecisi-devlet adamı-ressamı sanat eğitimcisi-arkeoloğu”. Milli Eğitim Dergisi, 48(221), 175-185.
• TEN, I. A. (1996). Filosofiya İskusstva. pod red. A. M. Mikisha. Moskva: Respublika.