Covid - 19 Sürecinde Yaygınlaşan Uzaktan Eğitimin Üniversite Öğrencilerinin Yenilikçi Davranış Eğilimleri İle İlişkisinde Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü: Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 2, 387 - 405, 05.06.2022

Edip Örücü , Pınar Kurt , Itır Hasırcı

https://doi.org/10.24988/ije.889212

Öz

Bu araştırmanın amacı Covid-19 sürecinde üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim ile yenilikçi davranış ilişkisinde örgütsel adaletin aracılık etkisinin tespit edilmesidir. Araştırmanın evrenini, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesinde öğrenim gören 15.721 öğrenci, örneklemini ise 393 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Anketlerden elde edilen verilerle frekans analizi, güvenilirlik analizi, normallik testi, keşfedici faktör analizi, korelasyon analizi ve hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda Covid-19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitime bakış açıları ile yenilikçi davranış eğilimleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve bu ilişkide örgütsel adaletin tam aracılık etkisinin bulunduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmanın konusu ile ilgili literatürde herhangi bir çalışmaya rastlanılmadığından bu çalışmanın alan yazına katkıda bulunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

uzaktan eğitim, örgütsel adalet algısı, yenilikçi davranış eğilimleri, Covid-19

The Mediating Role Of Organizational Justice Perception In The Relationship Of Distance Learning With Innovative Behaviour Trends Of University Students That Have Become Widespread In The Covid - 19 Process: A Research

Öz

The aim of this research is to determine the mediating effect of organizational justice in the relationship between distance learning and innovative behavior of university students in the Covid-19 process. 15,721 students studying at Bandırma Onyedi Eylül University and 393 students constitute the universe of the study. Survey application was carried out as data collection method in the research. Frequency analysis, reliability analysis, normality test, discoverer factor analysis, correlation analysis and hierarchical regression analysis were performed with the data obtained from the surveys. As a result of the study, it was concluded that during the Covid-19 Pandemic, there was a significant relationship between university students ' perspectives on distance learning and innovative behavior trends, and organizational justice had a full-mediated effect in this relationship. Since no studies have been found in the literature related to the subject of the study, it is expected that this study will contribute to the literature.

Anahtar Kelimeler

Distance Learning, Organizational Justice, Innovative Behaviour, Covid-19

Kaynakça

• Akça, F. ve Şakar, Z. (2017). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Akram, T., Lei, S., Haider, M. ve Hussain, S. (2020). The impact of organizational justice on employee innovative work behaviour: Mediating role of knowledge sharing. Journal of Innovatıon and Knowledge, 5(2020), 117-129.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2010). Değerlere göre yönetim ve örgütsel adalet ilişkisinin ortaöğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(4), 463-485.
• Amabile, T. M. (1988). A model of creativity and innovation in organizations. Research in Organizational Behaviour, 10, 123-167.
• Bakioğlu, B. ve Çevik, M. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde fen bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies Journal, 15(4), 109-129.
• Banar, K. ve Fırat, M. (2015). Bütüncül bir bakıştan açık ve uzaktan eğitim. Yeğitek Yenilik ve Eğitim Teknolojileri, 12, 18-21.
• Battal, F. (2020). Örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin rolü: Üniversite çalışanları üzerine bir örnek. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(15), 2363-2393.
• Bayram, M., Peker A.T, Aka S.T. ve Vural M., (2019). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim dersine karşı tutumlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 330-345.
• Can, E. (2020). Coronavirus (Covid-19) pandemisi ve pedagojik yansımaları: Türkiye’de açık ve uzaktan eğitim uygulamaları. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(2), 11-53.
• Cihangiroğlu, N. ve Yılmaz, A. (2010). Çalışanların örgütsel adalet algısının örgütler için önemi. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(19), 195-213.
• Çelik, V. (2012). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Çimen, İ. ve Yücel, C. (2017). Innovative behavior scale (IWB): Adaptation to Turkish culture. Cumhuriyet International Journal of Education, 6(3), 365-381.
• Çolakoğlu, N., Dikili, E. ve Aslan, M. (2021). Örgütsel adaletin örgütsel bağlılığı etkisi. Journal of Life Economics, 8(1), 101-109.
• Damanpour, F. (1991). Organizational innovation: A meta-analysis of effects of determinants and moderators. Academy of Management Journal, 34, 555-590.
• Demircioğlu, T., Konokman, G., Y. ve Akay, C. (2016). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının yenilikçilik düzeylerinin Avrupa Birliği hayat boyu öğrenme projelerine yönelik tutumlarına etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1120-1137.
• Dikmen, S. ve Bahçeci, F. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde yükseköğretim kurumlarının uzaktan eğitime yönelik stratejileri: Fırat Üniversitesi örneği, Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 78-98.
• Durak, G., Çankaya, S. ve İzmirli, S. (2020). Covid-19 pandemi döneminde Türkiye’deki üniversitelerin uzaktan eğitim sistemlerinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 14(1), 787-809.
• Ercan, S. (2019). Lider-üye etkileşimi, yenilikçi iş davranışı, işe adanmışlık, örgütsel özdeşleşme ilişkisinde örgütsel adaletin aracı rolü. (Yayımlanmamış doktora tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğan, Y., Bayram, S. ve Deniz, L. (2007). Web tabanlı öğretim tutum ölçeği: Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Eren, E. (2011). Yönetim ve organizasyon çağdaş ve küresel yaklaşımlar. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Genç, M.F. ve Gümrükçüoğlu, S. (2020). Koronavirüs (Covid-19) sürecinde ilâhiyat fakültesi öğrencilerinin uzaktan eğitime bakışları. Turkish Studies, 15(4), 403-422.
• Goswami, S. ve Mathew, M. (2005). Definition of innovation revisited: An emprical study on Indian information technology industry. International Journal of Innovation Management, 9(3), 371–383.
• Greenberg, J. (1987). Reactions to procedural injustice in payment distributions: Do the means justify the ends? Journal of Applied Psychology, 72(1), 1-55.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Harry, K. ve Perraton, H. (2003). Open and distance learning for the new society. In Higher education through open and distance learning. New York: Routledge.
• Hasırcı, I. (2020). Örgüt kültürünün inovatif davranış eğilimleri ile ilişkisinde öz yeterlilik algısının aracılık rolü ve bir uygulama. (Yüksek lisans tezi). Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bandırma.
• Hebebci, M. T., Bertiz, Y. ve Alan, S. (2020). Investigation of views of students and teachers on distance education practices during the Coronavirus (COVID-19) pandemic. International Journal of Technology in Education and Science (IJTES), 4(4), 267-282.
• İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
• İplik, F.N. (2009). Algılanan örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik süpermarket çalışanları üzerinde bir araştırma: Adana ili örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 107-118.
• İşman, A. (2011). Uzaktan eğitim. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Jiun-Lan, H. S. U. ve Jeng-Hwan, W. (2015). Exploring the effects of organizational justice on employees innovative behavior in hospitality industry from the aspect of organizational support. Revista De Cercetare Si Interventie Sociala, 49, 113-126.
• Karadağ, E. ve Yücel, C. (2020). Yeni tip Koronavirüs pandemisi döneminde üniversitelerde uzaktan eğitim: Lisans öğrencileri kapsamında bir değerlendirme çalışması, Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 181–192.
• Keskin, M. ve Özer, D. (2020). COVID-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Kılıç, S. (2013). İnovasyon ve inovasyon yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Koç, A. (2015). E-Öğrenme ve Türk eğitim sistemindeki yeri. Sosyal Bilimler Dergisi, (3), 44-57.
• Kurnaz, E. ve Serçemeli, M. (2020). Covid 19 pandemi döneminde akademisyenlerin uzaktan eğitim ve uzaktan muhasebe eğitimine yönelik bakış açıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(3), 263-288.
• Kürtüncü, M. ve Kurt, A. (2020). Covid 19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadıkları sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 66-77.
• Nazir, S., Shafi, A., Atıf, M., Qun, W. ve Abdullah, S. (2019). How organization justice and perceived organizational support facilitate employees, innovative behavior at work. Employee Relations, 41(6), 1288-1311.
• Negüs, F. (2016). Örgün ve uzaktan eğitim lisans öğrencilerinin teknoloji kabulüne ilişkin tutumları üzerine bir araştırma. İstanbul Journal of Social Sciences, 14, 1-12.
• Niehoff, B. P ve Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational Citizenship Behavior. Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
• Odabaş, H. (2003). Internet tabanlı uzaktan eğitim ve bilgi ve belge yönetimi. Türk Kütüphaneciliği, 17(1), 22-36.
• Ogeh, W. M. ve Chiemeka N. (2015). Creativity and innovation in open and distance education: A paradigm for human development in the 21st century for nation-building in Nigeria. Journal of Education and Practice, 6(4), 143-147.
• Özbay, Ö. (2015). Dünyada ve Türkiye'de uzaktan eğitimin güncel durumu. lNES Journal, 2(5), 376-394
• Özçer, N. (2005). Yönetimde yaratıcılık ve yenilikçilik. İstanbul: Rota Yayınları.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2013). Örgütsel davranış. Bursa: Ekin Basım.
• Plessis, M. (2007). The role of knowledge management in innovation. Journal of Knowledge Management, 11(4), 20-29.
• Schlechty, P. C. (2014). Okulu yeniden kurmak. Ankara: Nobel Yayınları.
• Senge, P. (2000). Beşinci disiplin. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Suliman, A. (2013). Organizational justice and innovation in the workplace: The case of the UAE. Journal of Management Development, 32(9), 945-959.
• Sweeney, J. E. (2016). Innovation in the school context: An exploratory study. (Yayınlanmamış doktora tezi). Faculties of the University of Pennsylvania, Pennsylvania.
• Şentürk, F. K., Durak, M., Yılmaz, E., Kaban, T., Kök, N. ve Baş, A. (2016). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzlarının bireysel yenilikçiliğe etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 173-198.
• Şeşen, H. (2010). Adalet algısının tükenmişliğe etkisi: İş tatmininin aracı değişken rolünün yapısal eşitlik modeli ile testi. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 67-90.
• Thurlings, M., Evers, A. T. ve Vermeulen, M. (2015). Toward a model of explaining teachers’ innovative behavior: a literature review. Review of Educational Research, 85(3), 430-471.
• Tura, B. ve Akbaşlı, S. (2021). Öğretmen yenilikçiliğini etkileyen faktörler. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1, 15-28.
• Yıldırım, F. (2007). İş doyumu ile örgütsel adalet ilişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 62(1), 253-278.