Muhasebe Çalışanlarının İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları ve İş Tatminine Yönelik Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 12, 142 - 156, 24.08.2023

Dilek Esen

https://doi.org/10.55775/ijemi.1216346

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada çalışanların örgütsel bağlılıkları üzerinde etkili olduğu düşünülen insan kaynakları yönetimi uygulamalarının ve iş tatminin örgütsel bağlılık ile ilişkisi ve etkisi sorgulanmıştır. Bu doğrultuda, araştırmanın amacı, insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve iş tatminin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini test etmektir. Araştırma modelinde, insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve iş tatmini, bağımsız değişken; örgütsel bağlılık, bağımlı değişken olarak tanımlanmıştır. Ayrıca iki bağımsız değişkenden biri olan insan kaynakları yönetimi uygulamalarının iş tatmini üzerindeki gücü ve etkisi de test edilmiştir. Araştırma hipotezleri, İzmir’de faaliyet gösteren büyük ölçekli uluslararası bir kurumun 200 muhasebe çalışanından elde edilen verilerle test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, iş güvenliği ile ücret ve ödül yönetiminin, çalışanların örgütsel bağlılık algılarını olumlu ve anlamlı yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca iş tatmini çalışanların örgütsel bağlılıklarının % 34’ünü açıklamaktadır. İş analizi ve planlama, eğitim ve geliştirme, personel güçlendirme, performans değerlendirme insan kaynakları yönetimi boyutlarının, iş tatmini üzerindeki etkisinin anlamlı ve olumlu olduğu tespit edilmiştir. İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının, çalışanların iş tatminleri düzeylerindeki üzerindeki etkisinin güçlü olduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

insan kaynakları yönetimi uygulamaları, iş tatmini, örgütsel bağlılık

The Effect of Accounting Employees’ Perceptions of Human Resource Management Practices and Job Satisfaction on Their Organizational Commitment

Öz

In this study, the relationship and effect of human resource management practices and job satisfaction, which are thought to be effective on employees' organizational commitment, were questioned. In this direction, the aim of the research is to test the effects of human resource management practices and job satisfaction on organizational commitment. In the research model, human resource management practices and job satisfaction was defined as independent variable; organizational commitment was defined as the dependent variable. In addition, the strength and effect of the relationship between the two independent variables were also tested. The research hypotheses were tested with the data obtained from 200 accounting employees of a large-scale international institution operating in Izmir. According to the results of the research, it has been determined that job security , wage and reward management have a positive and significant effect on employees' perceptions of organizational commitment. In addition, job satisfaction explains 34% of employees' organizational commitment. It has been determined that the dimensions of job analysis and planning, training and development, personnel empowerment, performance evaluation have a significant and positive effect on job satisfaction. It has been revealed that the effect of human resource management practices on job satisfaction of employees is strong.

Anahtar Kelimeler

human resource management, job satisfaction, organizational commitment

Kaynakça

• Ada N., Alver, İ. ve Atlı, F. (2008). “Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Manisa Organize Sanayi Bölgesinde Yer Alan ve İmalat Sektörü Çalışanları Üzerinde Yapılan Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 8(2), 487-518.
• Allen, N. J. ve Grısaffe, D. B. (2001). “Employee Commitment to the Organization and Customer Reactions: Mapping the Linkages”, Human Resource Management Review, 11(3), 209-236.
• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). “The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• Alzalabani, A., Modi, R. S. (2014). “Impact of Human Resources Management Practice and Perceived Organizational Support on Job Satisfaction: Evidence from Yanbu Industrial City”, Journal of Organizational Behavior, 13(3), 33-52.
• Altındağ, E., Turnalı, D., (2015). “İnsan Kaynakları Yönetiminde Kullanılan Tekniklerin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi,3 (3), 1-20.
• Akın, Ö, Çolak, H. E. (2012). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarıyla Örgütsel Performans Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2(2), 85-114.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Benligiray, S. (2013), “İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örgütlenmesi, İnsan Kaynakları Yönetimi”, (Ed. Ramazan Geylan ve H. Zümrüt Tonus), ss. 2-33, Anadolu Üniversitesi Yayını, 2900, Eskişehir.
• Çalık, A. , Alkan, D. ve Şaprak, İ. (2022). “Çalışanların İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Analizi: TR2A Bölgesi Muhasebe Meslek Mensupları Örneği”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (57), 123-142.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (S. B. Demir Çev.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Düzgün, M. S., Maşrap, A. (2018). “Performans Değerlendirme ve Ücret Uygulamalarına İlişkin Algının İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Bir Uygulama”. Yönetim ve Ekonomi, 25 (3),787-810.
• Dormann, C. ve Zapf, D. (2001). “Job Satisfaction: A Meta, Analysis of Stabilities”, Journal of Organizational Behavior, 22(5), 483-504.
• Drummond, H. (2000). Introduction to Organizational Behavior, Oxford University Pres, New York.
• Ersoy, S. ve Bayraktaroğlu, S. (2012). “Örgütsel Bağlılık”. (Editör: N.Derya Ergun Özler), Örgütsel Davranışta Güncel Konular. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım, 1-19.
• Esmer, Y. ve Yüksel, M. (2017). “İş Yaşamında Örgütsel Bağlılık: Teorik Bir Çerçeve”, Akademik Bakış Dergisi, 62:( Temmuz – Ağustos), 259-268.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. and Hyun, H. H. (2012). How to Design and Evaluate Research in Education (7th Ed.). New York: McGraw-Hill.
• Gürbüz, S. (2011). “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Örgütsel Bağlılığa ve İş Tatminine Etkisi: İnsan Kaynakları Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 397-418 .
• Hassan S. ve Mahmood B. (2016). “Relationship Between HRM Practices And Organizational Commitment Of Employees: An Empirical Study Of Textile Sector In Pakistan”, International Journal Of Academic Research In Accounting, Finance And Management Sciences, 6(1),23-28. DOI: 10.6007/IJARAFMS/v6-i1/1952 Huselid
• Ijigu, A. W. (2015). “The Effect of Selected Human Resource Management Practices on Employees Job Satisfaction in Ethiopian Public Banks”, Emerging Markets Journal, 5(1), 1-16.
• Kaluç, S., Kılıç Kırılmaz, S. ve Kırılmaz, H. (2021). “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”. Turkish Studies - Social, 16(3), 1057-1079. https://dx.doi.org/10.47356/TurkishStudies.46573
• Karaca, M. B. ve Ali, H. Y.(2020). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 200-208.
• Karakulle, İ. (2020). Çalışanların İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına Yönelik Algılarının, Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerine Etkileri: Hizmet Sektöründe Bir Uygulama, Karabük Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi. Karabük.
• Kaya, N. ve Kesen, M. (2014). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları Ve Örgüt Kültürü Tiplerinin Çalışan Performansı Üzerindeki Etkilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma”, EKEV Akademi Dergisi, 18 (58), 97-122.
• Kılıçaslan, Ö. ve Marşap, A. (2018). “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, International Journal of Labour Life and Social Policy, 1(2), 5-23.
• Kılıçlı, Y., Çalık, A. (2021). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Van İli Örneği”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 58, Ocak-Nisan, 419-444.
• Kılıçlı, Y. ve Çalık, A. (2014). “İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Van İli Örneği”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 58, 419-444.
• Lawson, K. S. ve Paul, D. S. (1996). “Organizational Commitment and Hospital Pharmacists”, Journal of Management Development, 15(1), 14-22.
• Locke, E. A. (1969). “What is job satisfaction?”, Organizational Behavior and Human Performance, 4(4), 309-336.
• Mcshane S. L. ve Glinow M. A. V. (Çev. Ed. Günsel A., Bozkurt S.) (2016). Örgütsel Davranış, Ankara: Nobel Akademik.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”. Human Resource Management Review, 1, 61-98.
• Mullins L. J. (2010). Management and Organisational Behaviour, Ninth edition, England:Prentice Hall. Munjuri, M. G. (2011). The Effect of Human Resource Management Practices in Enhancing Employee Performance in Catholic Institutions of Higher Learning In Kenya”, International Journal of Business Administration, 2(4), 189-224.
• Nwachukwu, C. ve Chladkova, H. (2017). “Human Resource Management Practices And Employee Satisfaction in Microfinance Banks in Nigeria”, Trends Economics and Management, 28 (1), 23-35.
• Ogilvie, J. R. (1986). “The Role of Human Resource Management Practices in Predicting Organizational Commitment”, Group & Organization Studies, 11(4), 335-359
• Robbins, S. ve Judge, T. (2012). Örgütsel Davranış. Çeviri Editörü: İnci Erdem. İstanbul: Nobel yayınevi.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (1998), Örgütsel Psikoloji, Alfa Yayınları, Bursa.
• Sacchetti S., Tortia E. C. ve Arceiz F. J. L. (2016). “Human Reources Management Practices And Organizational Performance. The Mediator Role of Immaterial Satisfaction In Italian Social Cooperatives”, DTECONZ Faculted De Economia Y Empresa, Universidad De Zaragoza, pp: 1-30. http://oro.open.ac.uk/46063/1/WP-1.pdf
• Saeed, R., Lodhi, R. N., Iqbal, A., Sandhu, M. A., Munir, M. ve Yaseen, S. (2013). “The Effect of Human Resource Management Practices on Organization’s Performance”, Middle-East Journal of Scientific Research, 16 (11), 1548-1556.
• Sagituly, G. ve Guo, J. (2023). “Job Satisfaction And Organizational Commitment: Comparing Generations X and Y”. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 36(1), 1-20.
• Schuler, R. S. ve Jackson, S. E. (1989). “Organizational Strategy and Organization Level As Determinants of Human Resource Management Practices”. Human Resource Planning, 10 (3).
• Sevimli, F. ve İşcan, Ö. F. (2005), “Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Doyumu”, Ege Akademik Bakış, 5(1), 55-64.
• Shahnawaz, M.G. ve Juyal, Rakesh C. (2006),“Human Resource Management Practicesand Organizational Commitment in Different Organizations”, Journal of Indian Academy of Applied Psychology, 32(3), 267-274.
• Super, D. E. (1939). “Occupational Level and Job Satisfaction”, Journal of Applied Psychology, 23(5), 547-564.
• Obeng, K. ve Ugboro, I. (2003), "Organizational Commitment among Public Transit Employees: An Assessment Study", Journal of the Transportation Research Forum, 57(2), 83-98.
• Yenihan, B. (2014). “Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Arasındaki İlişki”. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2), 170-178.
• Yeşil, S. ve Özel, B. (2019). “İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) Uygulamalarının Örgütsel Bağlılık ve Bireysel Performansa Etkisi: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2), 13-34 .
• Zhu Y. (2013). “A Review of Job Satisfaction”, Asian Social Science, 9 (1), 293-298.