Marka İmajı: Göbeklitepe ile Stonehenge Arkeoloji Alanlarının Marka İmajı Açısından Betimsel Analizi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 4, 291 - 310, 15.10.2020

Nevin Karabıyık Yerden

Öz

Rekabetin hızlı gelişimi birçok ekonomik alanı etkilediği gibi yeni ekonomik alanların oluşmasını da sağlamaktadır. İşletmeler arasındaki rekabet günümüz dünyasında kişiler, bölgeler, destinasyonlar hatta kültür mirasları gibi insanlık tarihini etkileyen diğer alanlarda da görülmektedir. Özellikle bulundukları bölgeye ve ülkelerine yüksek katma değer sağlayan kültür miraslarının stratejik önemi tartışılmaz noktadadır. Bu durum ise her kültür mirasının bir marka olarak değerlendirilmesi ve imajlarının yönetilmesini gerekli kılmaktadır. Bu sebeple kültür miraslarının marka imajı kritik bir önem taşımaktadır. Bu gerekçeler ile yapılan çalışma, marka imajını ve boyutlarını açıklarken, Unesco tarafından kültür mirası olarak ilan edilen Göbeklitepe ve Stonehenge arkeolojik alanlarının marka imajı açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz kullanılmıştır. Her iki kültür mirasının marka imajları, insanlık tarihi için olduğu kadar bulundukları ülkelere sosyal ve ekonomik katkı sağlamaları açısından da önemlidir. Araştırmanın sonucunda kültür mirası imaj algılamasının hedef kitleleri açsından önemli olduğu, Stonehenge’in imaj çalışmasının daha eski ve özerk bir yapıya bağlı olarak devam ettiği, bu sebep ile Göbeklitepe karşısında daha güçlü konumda olduğu ortaya çıkmakla beraber, Göbeklitepe arkeolojik alanının yeni fırsatlar sunduğu, yeni keşiflere olanak tanıdığı, bunun ise hedef kitlesi açısından cazibe potansiyelinin yüksek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Marka, Marka imajı, Göbeklitepe, Stonehenge, Kültür Mirası

Brand Image: Descriptive Analysis of Gobeklitepe and Stonehenge Archeology Site In Terms Of Brand Image

Öz

The rapid development of competition not only affects many economic areas, but also creates new economic areas. In today's world, competition between businesses is also seen in other areas that affect human history, such as individuals, regions, destinations, and even cultural heritage. The strategic importance of cultural heritages, which provide high added value to their region and countries, is undeniable. This situation makes it necessary to evaluate each cultural heritage as a brand and to manage their images. For this reason, the brand image of cultural heritage is of critical importance. While explaining the brand image and its dimensions, the study conducted for these reasons aims to examine Gobeklitepe and Stonehenge archaeological sites, which are declared as cultural heritage by Unesco, in terms of brand image. Descriptive analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study. The brand images of both cultural heritages are important for the history of humanity as well as for their social and economic contribution to the countries where they are located. As a result of the research, it was revealed that the perception of cultural heritage image is important for the target audiences, Stonehenge's image work continues depending on an older and autonomous structure, therefore it is in a stronger position against Gobeklitepe, but the Gobeklitepe archaeological site offers new opportunities, the possibilities, this shows that the potential of attraction for the target audience is high.

Anahtar Kelimeler

Brand, Brad Image, Gobeklitepe, Stonehenge, Culture Heritage

Kaynakça

• Aaker, J. L. (1996). Brand personality: Conceptualization, measurement and underlying psychological mechanisms. Stanford University.
• Aaker, J. L. (1997). Dimensions of brand personality. Journal of marketing research, 34(3), 347-356.
• Aaker, D.A. and Myers,J. (1975), Advertising Management. Englewood Cliffs, New Jersey. PrenticeHall, Inc., 1975, 612 pp.
• Aksoy, L., ve Özsomer, A. (2007). Türkiye’de marka kişiliği oluşturan boyutlar. 12. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiriler Kitabı, 1-14.
• Altınışık, U. (2004). Marka Değeri Yaratmada Reklamın Rolü. Marketing, May, 42-48.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya Yayıncılık, 5. Basım. Sakarya.
• Avcı, B. (2008). Markalaştıramadıklarımızdan mısınız? , 07.03.2017, http://www.doguakdenizden.com/kosedevam.asp?id=61&yazar_kodu=7, 14.04.08
• Balmer, J. M., & Greyser, S. A. (Eds.). (2003). Revealing the corporation: perspectives on identity, image, reputation, corporate branding, and corporate-level marketing: an anthology. Psychology Press.
• Balta Peltekoğlu, F. (2007). Halkla ilişkiler nedir?. (5. Baskı) Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Belk, R. W. (1988). Possessions and the extended self. Journal of consumer research, 15(2), 139-168.
• Bendapudi, N., Singh, S. N., & Bendapudi, V. (1996). Enhancing helping behavior: An integrative framework for promotion planning. Journal of Marketing, 60(3), 33-49.
• Bengisu, E. (2020). Human History and Göbeklitepe. International Journal of Social, Political and Economic Research, 7(1), 1-10.
• Bengül, S. S. (2019). Müşteri Şikayet Yönetimi Kalitesi Belirleyicilerinin Marka İmajı Ve Marka Bağlılığı Üzerindeki Etkisi. İletişim, (31).
• Berger, J. (1999). Görme Biçimleri, Çev: Yurdanur Salman. İstanbul, Metis Yayınları.
• Biel, A. L. (1993). Converting image into equity. Brand equity and advertising: Advertising’s role in building strong brands, 26(10), 67-81.
• Bielikova Nadiia V. & Gretska-Mirgorodska Viktoriya V.(2017), Branding as an Element of the Strategy of Social and Economic Development of the City, Problemi Ekonomiki, Vol 1, Pp 155-161 (2017)
• Bird, M., Channon, C. Ve Ehrenberg, A. S. C. (1970). Brand İmage And Brand Usage. Journal Of Marketing Research, 7(3), 307-314.
• Can, Y. (2005). Toplumsal Yapı ve Değişme Kuramlarını Paradigma Temelli Bir Sınıflandırma Denemesi. CU, Sosyal Bilimler Dergisi, Mayıs 2005, Cilt 29, No.1.
• Cho, E., Fiore, A. M., & Russell, D. W. (2015). Validation of a fashion brand image scale capturing cognitive, sensory, and affective associations: Testing its role in an extended brand equity model. Psychology & Marketing, 32(1), 28-48.
• Correia Loureiro, S. M., Veríssimo, Â., & Cayolla, R. (2013). The effect of Portuguese Nation Brand on Cognitive Brand Image: Portuguese and Canadian comparison. International Journal of Management Cases, 15(4).
• Demir, E. (2006). Kurumsal marka imajının oluşumunda reklam stratejilerinin etkisi: World Of Wonders Otel işletmelerinde bir uygulama. Gazi Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Dereli, T., & Baykasoğlu, A. (2007). Toplam Marka Yönetimi. Hayat Yayıncılık, İstanbul.
• Doyle, P. (2003). Değer Temelli Pazarlama. (G. Barış, Çev). İstanbul: Media Cat
• Dülgaroğlu, O , Aydemi̇r, B , Avcıkurt, C . (2019). Turizm Sektöründe Destinasyon Pazarlaması Üzerine Bir Yaklaşım Önerisi. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 3 (3) , 400-410. DOI: 10.32958/gastoria.576842
• English Heritage, (2020a), https://www.english-heritage.org.uk/visit/places/stonehenge/history-and-stories/history/, 2020, Erişim Tarihi:29.08.2020
• English Heritage. (2020b), A 360° View of Stonehenge. https://www.youtube.com/watch?v=_RyqU1r1Fmk. Erişim Tarihi: 25.07.2020
• English Heritage. (2020c). Stonehenge https://www.english-heritage.org.uk/siteassets/home/visit/places-to-visit/stonehenge/stone-of-the-month/stone-circle-overview-web.jpg. Erişim Tarihi: 25.07.2020
• Ese, İ. (2006). Sinema reklamlarının marka imajı üzerindeki etkisi: sinema izleyicileri üzerine bir araştırma. Marmara Üniversitesi Doktora Tezi, İstanbul.
• Gardner, B. B., & Levy, S. J. (1955). The product and the brand. Harvard business review, 33(2), 33-39.
• Gegez, A. E. (2005). Pazarlama Arastirmalari. Istanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
• Halliday, J. (1996). Chrysler brings out brand personalities with'97 ads. Advertising Age, 67(40), 3-4.
• Helms, M. M., & Nixon, J. (2010). Exploring SWOT analysis–where are we now? A review of academic research from the last decade. J Strateg Manag 3: 215–251.
• Henderson, P. W., Cote, J. A., Leong, S. M., & Schmitt, B. (2003). Building strong brands in Asia: Selecting the visual components of image to maximize brand strength. International Journal of Research in Marketing, 20(4), 297-313.
• Kapferer, J. N. (1997). Managing luxury brands. Journal of brand management, 4(4), 251-259.
• Karaca, Y.(2012) , Ed.Torlak, Ö., & Altunışık, R. Pazarlama Stratejileri, Yönetsel Bir Yaklaşım. (2. Baskı) Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Karafakıoğlu, M. (2006). Pazarlama ilkeleri. Literatür Yayıncılık. İstanbul.
• Karapınar, E., & Barakazı, M. (2017). Kültürel miras turizminin sürdürülebilir turizm açısından değerlendirilmesi: Göbeklitepe Ören Yeri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 5-18
• Karpat Aktuğlu, I.(2004). Marka Yönetimi (Güçlü Ve Başarılı Markalar İçin Temel İlkeler)”. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kavaratzis, M. (2004). From city marketing to city branding: Towards a theoretical framework for developing city brands. Place branding, 1(1), 58-73.
• Keller, K. L. (1993). Conceptualizing, Measuring, and Managing Customer-Based Brand Equity. Journal of Marketing, 57(1), 1-22. doi:10.2307/1252054
• Keller, K. L. (2003). Strategic Brand Management: Best Practice Cases in Branding: Lessons from the World's Strongest Brands. Pearson Education.
• Kim, S. H., & Lee, S. A. (2020). The role of marketing communication mix on Korean customers' coffee shop brand evaluations. Journal of Hospitality and Tourism Insights.
• Kleine III, R. E., Kleine, S. S., & Kernan, J. B. (1993). Mundane consumption and the self: A social‐identity perspective. Journal of consumer psychology, 2(3), 209-235.
• Kotler, P. (2005). A’dan Z’ye pazarlama: Pazarlamayla ilgili herkesin bilmesi gereken 80 kavram. MediaCat, İstanbul.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2020, https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44420/gobeklitepe-arkeolojik-alani-sanliurfa.html, Erişim Tarihi: 29.08.2020
• Kültür ve Turizm Bakanlığı, https://sanliurfa.ktb.gov.tr/TR-63054/2019-gobeklitepe-yili-logolari.html, Erişim Tarihi: 25.08.2020
• Kwon, W. S., & Lennon, S. J. (2009). What induces online loyalty? Online versus offline brand images. Journal of Business Research, 62(5), 557-564.
• Lassar, W., Mittal, B. and Sharma, A. (1995), “Measuring customer-based brand equity”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 12 No. 4, pp. 11-19.
• Learned, E.P., Christiansen, C.R., Andrews, K. and Guth, W.D. (1969), Business Policy: Text and Cases, Irwin, Homewood, IL.
• Malhotra, N. K. (1988). Self concept and product choice: An integrated perspective. Journal of Economic Psychology, 9(1), 1-28.
• Owens, J.(2020), https://www.nationalgeographic.com/history/archaeology/stonehenge/, Erişim Tarihi:29.08.2020
• Örer, L. (2006). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nin kurumsal imajının öğrenciler açısından ölçülmesi üzerine bir alan çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Park, C. W., Bernard, J., & Deborah, M. (1986). Strategic brand concept-Image management. Journal of Marketing, 50, 135-145.
• Plummer, J. T. (1985). How personality makes a difference. Journal of advertising research, 24(6), 27-31.
• Romaniuk, J., & Nenycz-Thiel, M. (2013). Behavioral brand loyalty and consumer brand associations. Journal of Business Research, 66(1), 67-72.
• Roth, M. S. (1992). Depth versus breadth strategies for global brand image management. Journal of Advertising, 21(2), 25-36.
• Salciuviene, L., Lee, K., & Yu, C. C. (2007). The impact of brand image dimensions on brand preference. Economics & Management.
• Schmitt, B. (1999). Experiential marketing. Journal of marketing management, 15(1-3), 53-67.
• Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2020a). Göbeklitepe Tanıtım Videosu. https://sanliurfa.ktb.gov.tr/TR-219204/gobeklitepe-tanitim-videosu.html. Erişim Tarihi: 20.07.2020
• Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 2020b. Göbeklitepe Görsel. https://sanliurfa.ktb.gov.tr/Resim/257589,20111018-069-ba-23-2jpg.png?0. Erişim Tarihi: 20.07.2020
• Vaid, H. (2003). Branding: Brand Strategy, Design and Implementation of Corporate and Product Identity (Design Directories). Pittsburgh, PA, USA: Watson-Guptil.
• Wolcott, H. F. (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis, and interpretation. Sage.
• Yamaç, Z., & Zengin, B. (2015). Sakarya destinasyonunun imaj algısına yönelik bir araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 3(2), 55-75.
• Yıldız, N. (2002). Türkiye'de siyasetin yeni biçimi: liderler, imajlar ve medya. Phoenix Yayınevi.
• Yumuk, G., & İnan, İ. H. (2005). Trakya bölgesindeki imalat sanayi işletmelerinin kalite maliyetlerinin SWOT analizi ile değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(2), 177-188.