Erzurum İli’nde Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvancılığın Mevcut Durumu ve Meralar Açısından Potansiyeli

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 41 - 51, 30.09.2023

Sinan Kopuzlu

Öz

Erzurum ili iklimsel ve ekolojik şartları, yem bitkisi üretimi, mera alanları, bu meralardaki bitki florası, geçmişten gelen hayvancılık kültürünün bilinmesi ve hayvancılığın il ekonomisine katkısı düşünüldüğünde hayvan yetiştiriciliği ile özdeşleştirilmiş bir il konumundadır. İlin toplam büyükbaş (sığır) ve küçükbaş hayvan varlığı 2022 verilerine göre sırasıyla 782.002 baş ve 703.561 baştır. Mevcut hayvan varlığının Kuzey Doğu Anadolu bölgesi içindeki ortalama payı yaklaşık büyükbaşlar için %33,46 ve küçükbaşlar için %17,65 civarında belirlenmiştir. İlin hayvan varlığının BBHB cinsinden toplam değeri büyükbaşlar için 615.960 BBHB ve küçükbaşlar için 87.601 BBHB’dir. Mera alanlarının kapasitesi ile bu meralarda otlayan hayvanların BBHB olarak karşılaştırdığımızda, ilin genelinde hayvan sayısının mera kapasitesinin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, hayvan yetiştiriciliği dikkate alındığında, Erzurum ilinin çok sayıda güçlü yönlerinin olduğu ve buna bağlı olarak da yetiştiricilere önemli fırsatlar sunabildiği ortaya konulmuştur. Ayrıca yetiştiriciler için hayvan yetiştiriciliğinin, zayıf yönleri de değerlendirilerek gerekli iyileştirmeler için çözüm yolları ele alınmıştır. İlin 6 ilçesinde yer alan meraların mevcut kapasitesinin o ilçelerde yetiştirilen büyükbaş (sığır) ve küçükbaş hayvanlar tarafından kullanılmadığı, bu nedenle söz konusu ilçelerde mera kapasitesine ulaşılıncaya kadar hayvan ilavesi yapılabileceği ortaya konulmuştur. Diğer taraftan 20 ilçenin 13’ünde meraların kapasitesinin üzerinde kullanıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Silajlık Mısır, Kalite, Ekim zamanı, Kaba Yem

Kaynakça

• Altın M., Gökkuş, A. & Koç, A. (2011). Çayır ve Mera Yönetimi. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim, (2014a). T.C. Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı, “Küçükbaş Hayvancılık Çalıştayı Raporu, 2012” Van.
• Anonim, (2014b). T.C. Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı Erzurum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. Erzurum.
• Anonim, (2015a). http://www.ervak.org.tr/Det.asp?id=73 (Erişim tarihi: 20.07.2023).
• Anonim, (2015b). http://www.erzurum.edu.tr/aday/erzurum.html (Erişim tarihi: 25.02.2023).
• Anonim, (2017). Erzurum İli’nde Küçükbaş Hayvancılık Sektörel Araştırma Raporu (EYDO/SAR/17/01), Erzurum, Ekim 2017. T.C. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, 5 s.
• Anonim, (2018). Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Bakır, Ö. (1970). Ortadoğu Teknik Üniversitesi Arazisinde Bir Mera Etüdü. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 232.
• Dengiz, O. & Turan, İ.D. & Özkan, B. (2019). Erzurum ili temel coğrafi özellikleri ve potansiyel işlemeli tarım alanı varlığı. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50 (2): 136-152.
• Koç, A. (1995). Topoğrafya ile toprak nem ve sıcaklığın mera bitki örtülerinin bazı özelliklerine etkileri. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim dalı, Doktora Tezi, Erzurum.
• Kopuzlu, S., Çelebi, Ş. & Yörük M.A. (2016). Erzurum İli’nde küçükbaş hayvancılığın mevcut durumu ve potansiyeli, Alınteri, 30 (B): 60-69.
• TUİK, (2023). https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Tarim-111. (Erişim tarihi: 20.07.2023).
• Yavuz, F. (2004). TRA1 II. Düzey Bölgesi (Erzurum-Erzincan-Bayburt) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Atatürk Üniversitesi Doğu Anadolu Kalkınma Programı Tarımsal Yapı, Sorunlar, Eğilimler ve Kırsal Yatırım Alanları Raporu, Erzurum, 2014.