Ateş Üstünde Yürüyen Bir Oidipus: Süha

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 8, 236 - 247, 31.10.2018

Sebahat Özdemir

Öz

Oidipus Kompleksi,
adını Sophokles’in ünlü oyunu Kral Oidipus’tan alır. Yunan mitolojisine göre
Oidipus, babasını öldürmüş ve annesiyle evlenmiştir. Psikanalizde çocukların
gelişim evrelerini inceleyen Sigmund Freud erkek çocuğun babayla, kız çocuğun
anneyle mücadelesini Oidipus’un durumuna benzettiği için fallik döneme bu adı
vermiştir. Fallik dönemde (3-6 yaş) çocuklar, karşı cins ebeveyni sahiplenip,
aynı cins ebeveyni dışlarlar.

Oidipus kompleksi
edebiyatın sıkça kullandığı metaforlardandır. Genel anlamıyla da edebî
eserlerde babayla mücadele eden, babaya/otoriteye başkaldıran bir metafor
olarak kolayca fark edilebilmektedir. Bu bildiride Ayla Kutlu’nun Ateş Üstünde Yürümek romanı söz konusu
kompleks açısından değerlendirilecektir.

Ateş Üstünde Yürümek, 12 Mart’ı anlatan bir dönem
romanıdır. Kitabın kahramanı Süha, kendini Oidipus’a benzetir. Anneye büyük bir
sevgi beslerken babadan nefret etmektedir. Romanda, 12 Mart’la beraber gelen
sıkıntılı süreç, Süha’nın yaşadığı Oidipus kompleksiyle işlenmiştir. Bu
romandan hareketle Oidipus kompleksinin dönemde görünümü ve anlam dünyası
ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Oidipus kompleksi, Ayla Kutlu, Baba

Kaynakça

• Kutlu, Ayla. (2004). Ateş Üstünde Yürümek, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Can, Şefik. (2011). Klasik Yunan Mitolojisi, İstanbul: Ötüken Yay.
• Freud, Sigmund. (2017). Aşkın Psikolojisi, (Çev. A. Can İdemen) İstanbul: Cem Yay.
• Fromm, Erich. (2015). Rüyalar Masallar Mitler, (Çev. Aydın Arıtan, Kaan H. Ökten), İstanbul: Say Yay.
• Geçtan, Engin. (2002). Psikanaliz ve Sonrası, İstanbul: Metis Yay.
• Jale Parla. (2014). Babalar ve Oğullar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nasio, Juan David. (2006). Psikanalizin Yedi Temel Kavramı, (Çev. Özge Erşen Murat Erşen), İstanbul: İmge Kitabevi.
• Tura, Saffet Murat. (2016). Freud’dan Lacan’a Psikanaliz, İstanbul: Kanat Kitap.