Kıbrıs Türk Çocuk Oyunlarındaki Söz Varlığı Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 9, 1 - 12, 01.10.2018

Fatih Balcı

Öz

Bu çalışmada, Kıbrıs Türk çocuk oyunları, halkbilimi ve
toplum dilbilimi açısından değerlendirilecektir. Bu bağlamda ilk önce oyun
kavramı çok yönlü incelenecek ve tanımlanacaktır.  İnsanın oyun oynama
isteğine işlevsel açıdan bakılacak, ayrıca oyun ve boş zaman ilişkisi, oyun ve
mekân ilişkisi, oyun araçları, oyun, oyuncu, seyirci bağlamında
çözümlenecektir. Kıbrıs Türk toplumunun tarihî temelleri göz önünde bulundurularak,
yakın geçmişe kadar Kıbrıs Türk çocukları tarafından bilinen ve en çok oynanan
oyunlar, başlıklar hâlinde incelenecektir. Oyunlar hem taşıdıkları isimler
bakımından hem de oyun esnasında oynayanlar tarafından kullanılan kelimeler
(oyuna başlama manileri, tekerlemeleri, oyun içerisinde kullanılan kalıplaşmış
ifadeler vb.) açısından incelenecektir. Aynı zamanda sahada üç kuşaktan
toplanan derleme verileri ışığında oynanan oyunlarda, oyunların oynanma
şekillerinde ve oyunlarla ilgili kelime haznesinde meydana gelen değişiklikler
tespit edilmeye çalışılacaktır.  İki toplumlu yaşamın ve 1974
öncesi-sonrası olmak üzere dil kültür etkileşimi ve değişimi hakkında
yorumlarda bulunulacaktır. Kıbrıs Türk çocuk oyunlarının değişen koşul ve
teknoloji karşısında günümüz durumu hakkında da bilgiler sunulacaktır. Kıbrıs
Türk çocuk oyunlarının gerek halkbilimi gerekse içerisinde barındırdığı söz
varlığı açısından kayıt altına alınması ve gelecek kuşaklara aktarılması da
amaçlar dâhilindedir.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs, çocuk oyunları, halkbilimi

Kaynakça

• Balcı, F. (2013). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Geçiş Dönemleri ve Bunlara Bağlı Halk İnanışları. Yüksek Lisans Tezi, Girne Amerikan Üniversitesi, Girne.
• Cengiz, S. (1997). Alan, Zaman, Kurallar ve Amaç Çerçevesinde Oyunun Niteliği Üzerine. Folklor/Edebiyat Dergisi. 11, 53-64.
• Kabataş, Orhan (2009). Kıbrıs Türkçesinin Etimolojik Sözlüğü. Lefkoşa.
• Huizinga, J. (2006). Homo Ludens Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme. (Mehmet Ali Kılıçbay, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Özdemir, N. (2005). Türk Eğlence Kültürü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Özdemir, N. (2006). Türk Çocuk Oyunları I-II. Ankara: Akçağ Yayınları.
• www.tdk.gov.tr
• Erol Abdurrazak, 84, Altıncık-Baf, emekli.
• Mevhibe Salih, 74, Lefkoşa, ev hanımı.
• Hasan Abdurrazak, 68, Lefkoşa, emekli.