Öğrenen Liderlik Davranışının Çalışanların İş Tatmini ve İşe Bağlılık Düzeyleri Üzerindeki Rolü

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 16, 414 - 431, 30.10.2021

Najibullah Qadırı , Kürşad Zorlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki seçilmiş örgütlerde, çalışanlar için öğrenen liderlik davranışının, iş tatmini ve işe bağlılık üzerindeki ilişkiyi ve etkiyi araştırmaktır. Rastgele örneklemli (N = 186) kesitsel bir araştırma tasarımı yapılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evreni, Ankara ilinde cam sektöründe faaliyet gösteren LİMCA DEORATİF CAM A.Ş. firmasında çalışan denetmen ve denetmen yardımcılarıdır. Örneklem seçimi tesadüfi örneklem olarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında Öğrenen Lider Davranış Ölçeği, İş Tatmini Ölçeği ve İşe Bağlılık Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma bulgularından elde edilen verilere göre denetmen ve denetmen yardımcılarının öğrenen lider davranışı, iş tatmini ve işe bağlılık düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı, yüksek ve pozitif ilişkiler tespit edilmiştir. Diğer yandan çalışanların işe bağlılık ve iş tatmini düzeylerinin öğrenen liderlik davranışından etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Bir liderin davranışı, çalışanların işlerine karşı tutumunu olumlu yönde etkiler. Araştırma sonuçları öğrenen liderlik davranışının iş tatminini öngördüğünü ve bunun da işe bağlılığı öngördüğünü göstermiştir. Buradan hareketle çalışanların çalıştıkları işletmelere karşı olumlu tutumlar yaratmada liderlerin önemli rollerinin olduğunu ifade etmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Öğrenen liderlik, İş tatmini, İşe bağlılık

The Role of Learning Leadership Behavior on Employees' Job Satisfaction and Commitment Levels

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship and effect of learning leadership behavior for employees on job satisfaction and engagement in selected organizations in Turkey. A cross-sectional study design with a random sample (N = 186) was made. Scanning model was used in the research. As the working population, LİMCA DEORATIF CAM VE AYNA A.Ş., operating in the glass industry in Ankara. are supervisors and assistant supervisors working in the company. The sample selection was chosen as a random sample. Learning Leader Behavior Scale, Job Satisfaction Scale and Job Engagement Scale were applied. In addition, statistically significant, high and positive relationships were found between supervisors and assistant supervisors' learning leader behavior, job satisfaction and job commitment levels. On the other hand, it was concluded that job engagement and job satisfaction levels were affected by learning leadership behavior. Leadership behavior predicted job satisfaction, which in turn predicted job engagement. The behavior of a leader positively affects the attitude of employees towards their work. therefore It underlines the important role of leaders in creating positive attitudes towards the businesses they work for.

Anahtar Kelimeler

Learning leadership, Job satisfaction, Job commitment

Kaynakça

• Allen, N. ve Meyer, J. (1996). Affective, continuance and normative to the organisation: An examination of the construct validity. Journal of Vocational Behaviour, 252 - 276.
• Arıkan, M. (2001). Askeri liderlik yardımcı kitabı. Ankara : Kara Harp Okulu.
• Başaran, İ. (1998). Örgütsel davranış. Ankara: Gül Yayınevi.
• Becker, T. R. (1996). Foci and bases of employee commitment: Implications for job performance. Acedemy of Management Journal.
• Bildik, B. (2009) Liderlik tarzları, örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Gebze: Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bisoux, T. (Ed.) (2002). The mind of a leader. London: Fontana, 26-31.
• Blenegen, M. A. (1993). Nurses’ job satisfaction: A meta-analysis of related variables. Nursing Research.
• Clark, D. R. (2008). Liderlik tarzı. Sosyal Psikoloji Dergisi, 221-228.
• Clifford, M. (1989). An analysis of the relationship between attitudinal commitment and behavioral commitment. The Sociological Quartely.
• Çelik, O. V. (2011). Basketbol oyuncularının görüşlerine göre antrenörlerin karizmatik liderlik özelliklerinin takım bütünlüğüne etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Çelik, V. (2002). Eğitim yöneticisi yetiştirme politikasına yön veren temel eğilimler. 21. Yüzyıl Eğitim Yöneticilerinin Yetiştirilmesi Sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Çelik, V. (2012). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Çırpan, H. (1999). Lider mi, Yönetici mi?. www.active.com (Erişim Tarihi 10. 10. 2020).
• Çivilidağ, A. ve Şekercioğlu, G. (2017). Çok boyutlu iş motivasyonu ölçeğinin Türk Kültürüne uyarlanması. Antalya: Akdeniz İnsani Değerler Dergisi, 7(1), 143-156.
• Dee, J., Henkin, A. ve Duemer, L. (2003). Structural antecedents and psychological correlates of teacher. Journal of Educational Administration, 257 - 277.
• Demir, C., Yılmaz, M. K. ve Çevirgen, A. (2010) Liderlik yaklaşımları ve liderlik tarzlarına ilişkin bir araştırma. Alanya işletme Fakültesi Dergisi 2(1): 129-152.
• Deverell, J. (1999). Can you teach leadership? in The Royal Society (RSA) on work and leadership. London: Routledge,Aldershot, Gower. 119-128.
• Dikmen, B. (2012). Liderlik kuramları ve dönüştürücü liderlik kuramının çalışanların örgütsel bağlılık algıları üzerindeki etkisine yönelik uygulamalı bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Doherty, A. J. (1997). The effect of leader characteristics on the perceived transformational/transactional leadership and impact of interuniversity athletic administrators. Journal of Sport Management, 11(3), 275-285.
• Elloy, D. (2005). The influence of superleader behaviours on organization commitment, job satisfaction and organizational self-esteem in a self-managed work team. Leadership ve Organizational Development Journal. 120 - 127.
• Elloy, D. F., Everett, J. E. ve Flynn, W. R. (1995). Multidimensional mapping of the correlates of job involvement. Canadian Journal of Behavioural Science.
• Ferris, W. A. (1996). The learning manager and the ınner side of management In S. Cavaleri, and D. Fearon, (Eds), Managing in Organisations that Learn. Cambridge: MA: Blackwell. P, 66- 96.
• Ferris, W. P. (2002). Theater tools for team building. Harvard Business Review.
• Gardner, H. (1997). Extraordinary minds: Portraits of 4 exceptional individuals and an examination of our own extraordinariness. New York: Basic Books.
• Hersey, P. K. H. ve Blanchard, D. E.(2012). Management of organizational behavior. Leading Human Resources, 308
• Iverson, R. D. (2000). The reletionship between job and life satisfaction. Human Relations, 53(6).
• Joiner, T. ve Bakalis, S. (2006). The antecedents of organizational commitment: The case of Australian casual academics. International Journal of Educational Management, 439 - 452.
• Judge, T. A. (1993). Effect of dysfunctional thuoguht processes of subjective well-being and job satisfaction. Journal of Applied Psychology. Kaya, İ. (1998). Ağzı olmayanları konuşturma. Ankara: Bayat Dergisi.
• Kouzes, M. J. (1987). The credibility factor what people expect of leaders. Kaliforniya: San Francisco, Magazine-Event.
• Oliver, N. (1990). Rewards, investments, alternatives and organizational commitment: Empirical evidence and theoretical development. Journal of Occupational Psychology.
• Özden, Y. (1998). Eğitimde dönüşüm-yeni değer ve oluşumlar. Ankara: Pegem A
• Porter, L. R. (1974). Organizational commitment, job satisfaction and turnover psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology.
• Pozner, B. (2002). The challenge of finding the leader within: Committing to leadership. Colorado: Paper Denver, Presented At The Academy of Management Annual Conference.
• Price, J. L. (1997). Handbook of organizational measurement. International Journal of Manpower.
• Quarterman, J. ve Li, M. (2003). Managing and leading sport organizations (2. Ed). International Journal of Sport Culture And Science.
• Rad, A. ve Yarmohammadian, M. (2006). A study of relationship between managers, leadership style and employees job satisfaction. Leadership in Health Services, 11-23.
• Senge, P. (1990). The fifth discipline: The art and practice of the learning organisation. London: Century Business.
• Senge, P. (1998). Beşinci disiplin. İldeniz, A., Doğukan, A (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayını.
• Single, T. ve Pearson, C. (2000). Creating an empowering culture: Examining the relationship between organisational culture and perceptions of empowerment. Journal of Quality Management, 27-38.
• Smicich, L. A. (1982). Leadership: The management of meaning. Applied Behavioural Science, 18, 257-273.
• Stoner, J. A. (1992). Management. New Jersey: Prentice Hall, USA.
• Şahin, M., Keskin, S. ve Yurdugül, H. (2019). Impact of family support and perception of loneliness on game addiction analysis of a mediation and moderation. International Journal of Game-Based Learning, 15-30.
• Şeşen, H. (2010). Öncülleri ve sonuçları ile örgüt içi girişimcilik: Türk Savunma Sanayinde bir araştırma. KVO SAVBEN: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Şimşek, M. A. (2011). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış (7. Baskı.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şimşek, Ş. M. (1999). Yönetim ve organizasyon (5. Baskı.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti
• Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 23-45.
• Vail, P. (1996). Learning as a way of being: Strategies for survival in a world of permanent of white water. San Francisco: Jossey-Bass.
• Yazıcıoğlu, İ. (2010). Örgütlerde iş tatmini ve iş gören performansı ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan karşılaştırması. Ankara: Bilig Dergisi, Yayın No: 55, 243-264.
• Zel, U. (1995). Liderin rehberlik rolü, bir model önerisi ve uygulama. Ankara: Gazi Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zel, U. (2001). Kişilik ve liderlik. Ankara : Seçkin Yayıncılık.