KKTC’deki İlköğretim Okullarında Yıldırma Durumlarının Belirlenmesi Ve Çözüm Önerilerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 17, 100 - 119, 30.04.2022

Gamze Peler Şahoğlu , Fıgen Yaman Lesınger

Öz

Bu araştırmada KKTC’de yer alan ilköğretim okullarındaki öğretmenlerin yıldırma durumlarının belirlenmesi ve bu durumlarla baş edebilme yöntemlerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Araştırmanın evrenini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bulunan İlköğretim okullarında görev yapan ilköğretim öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; araştırmacı tarafından hazırlanmış yarı yapılandırılmış açık uçlu sorular kullanılmıştır. Nitel araştırma deseninde, tarama modelinde gerçekleştirilmiş olan araştırmada nitel araştırma tekniklerinden, yarı yapılandırılmış görüşme ve doküman analizi kullanılmıştır. Verilerin analizinde kodlanması ve kategorize edilmesini içeren içerik analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ise, öğretmenlerin daha önce yıldırma durumuna farkında olarak veya farkında olmadan maruz kaldıkları, yıldırma eğilimine maruz kalan öğretmen ve yöneticileri gözlemlediklerini, öğretmenlerin karşılaştıkları yıldırma durumlarının yöneticilerden ya da öğretmenlerden kaynaklandığından bahsetmişlerdir. Yıldırma durumlarıyla karşılaşıldığındaki çözüm önerileri ise, mobbing uygulayan kişi ile açık ve net bir şekilde yüz yüze konuşmak, aldırmadan işini yapmak, mobbing uygulayan kişiyi görmezden gelerek, başarıları ile cevap vererek, sendika veya üst yönetimle iletişime geçerek veya tayin isteme yöntemlerine başvurulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Yıldırma Durumları, Psikolojik Baskı, Öğretmen, İlköğretim

Determination of Mobbing in Primary Schools in TRNC and Analysis of Solution Suggestions

Öz

In this research, it is aimed to determine the mobbing situations of teachers in primary schools in TRNC and to reveal the methods of dealing with these situations. The study group of the research consists of primary education teachers who work in primary schools in the Turkish Republic of Northern Cyprus. Semi-structured open-ended questions prepared by the researchers are used as a data collection tool in the research. In the qualitative research design, semi-structured interview and document analysis, one of the qualitative research techniques, are used in the research that is carried out in the survey method. In the analysis of the data, it is subjected to content analysis including coding and categorization. As a result of the study, teachers stated that they had been exposed to mobbing consciously or unwittingly before, that they observed teachers and administrators who were exposed to mobbing tendency, and that teachers’ mobbing situations were caused by the administrators or teachers. The solution suggestions when faced with mobbing are the methods of talking face to face with the mobbing person, doing his / her job without paying attention, ignoring the person applying mobbing, responding with their success, contacting the union or senior management or requesting appointment.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Mobbing Applied, Psychological Pressure, Teacher, Primary School

Kaynakça

• Ali, A.K.S.U., Yurdagül Balcı. (2009). "İlköğretim Okullarında Psikolojik Yıldırma ve Psikolojik Yıldırmayla Baş Etme." Education Sciences 4.4: 1367-1380.
• Alkan, Emre. (2011). Yıldırma (mobbing) davranışlarının beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişliği üzerine etkisi. MS thesis. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aracı, Fırat, O. K. Ç. U. Veysel. "İlkokul Ve Ortaokulda Görev Yapan Öğretmenlerin Mobbing (Yıldırma) Yaşamaya İlişkin Algıları." Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5.10: 525-544.
• AKBABA, Ahmet, Kübra GÜMÜŞ. (2020). "İlkokullarda Yöneticilerin Mobbing Davranışlarının Öğretmen Bakış Açısı İle Değerlendirilmesi." Journal of International Social Research 13.73
• Cemaloğlu, Necati, Ali Çağatay Kılınç. (2012). "İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki." Eğitim ve Bilim 37.165
• Çelebi, Nurhayat, Gülşah Taşçı. (2014). "Öğretmenlerin maruz kaldığı mobbing (yıldırma)." Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama 9: 43-65.
• Çoban, Duygu Terzi, et al. (2020)."Çalışanların Mobbing Şikâyetleri Üzerine Nitel Bir Araştırma." Journal of Social Sciences/Sosyal Bilimler Dergisi 34.
• Çobanoğlu, Şaban. (2020). "Mobbing, İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri Timaş Yayınları, İstanbul. (2020)."Lisansüstü Tezler Üzerine Bir İnceleme, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İibf Dergisi 10.1: 269-286.
• Daşçı, Elif, Necati Cemaloğlu. (2014). "İlköğretim Kurumu Yöneticilerinin Liderlik Tarzları İle Öğretmenlerin Yaşadıkları Yıldırma (Mobbing) Arasındaki İlişki." Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19: 129-166.
• Einarsen, Ståle. (1999)."The nature and causes of bullying at work." International journal of manpower.
• Gökçe, Asiye Toker. (2012). "Mobbing at elementary schools in Turkey." Mediterranean Journal of Social Sciences 3.3: 61-61.
• Gündüz, H. Basri, Ömer Yılmaz. (2008). "Ortaöğretim kurumlarında mobbing (yıldırma) davranışlarına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri (Düzce il örneği)." Milli Eğitim 37.179: 269-282.
• Karakuş, Mehmet, İ. Halil Çankaya. (2012). "Öğretmenlerin maruz kaldıkları psikolojik şiddete ilişkin bir modelin sınanması." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 42.42.
• Karasar, Niyazi. (1995). "Bilimsel araştirma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler."
• Koçak, Abdullah, and A. R. U. N. Özgür. (2006). "İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu." Selçuk İletişim 4.3: 21-28.
• Leymann, Heinz. (1996). "The content and development of mobbing at work." European journal of work and organizational psychology 5.2: 165-184.
• SARGIN, Nurten, Aydın Çivilidağ-Nurten Sargın. (2011). "Farklı Ortaöğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerde Psikolojik Taciz (Mobbing): Antalya İli Örneği." International Journal Of Eurasia Social Sciences; Yıl: 2011 Cilt: 2011 Sayı: 3.
• Tavşancıl, Ezel, A. Esra Aslan. Sözel, (2001).Yazılı Ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi Ve Uygulama Örnekleri. Epsilon. Tınaz, Pınar. (2006)."İşyerinde psikolojik taciz (mobbing)."
• Türk, Harun, Mustafa Kasım Kıroğlu. (2018). "Ailelerin sınıf öğretmenlerine uyguladığı mobbing davranışları."
• Van Dick, Rolf, Ulrich Wagner. (2001) "Stress and strain in teaching: A structural equation approach." British journal of educational psychology 71.2 : 243-259.
• Yıldırım, Ali, Hasan Şimşek. (2013).Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
• Yılmaz, Abdullah, Derya Ergun Özler, N. Mercan. (2008). "Mobbing Ve Örgüt İklimi İle İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 7.26: 334-357.
• Yılmaz, Kürşad, Y. Altınkurt. (2011). "Göreve Yeni Başlayan Özel Dershane Öğretmenlerinin Kurumlarındaki Çalışma Koşullarına İlişkin Görüşleri." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi 11.2: 635-650.