John Covel ve Cornelis De Bruyn'ün Seyyahnamelerinde Osmanlı Kostümlerini Okumak

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 19, 269 - 282, 30.04.2023

Kenan Koçak , Hüsna Açık

https://doi.org/10.59304/ijhe.1150275

Öz

Bu makale, 17. yüzyılda yaşamış iki Avrupalı seyyahın, Hollandalı Cornelius de Bruyn ve İngiliz John Covel'in Osmanlı İmparatorluğu'ndaki kıyafetleri nasıl tasvir ettiklerini incelemektedir. Her iki kişi de giysilerle ilgili gözlemlerini kaydederken, kullandıkları yöntemler ve bakış açıları çok farklıdır. Hollandalı ressam De Bruyn, kıyafetlerin estetik özelliklerine odaklanarak Osmanlı kumaşlarının ve iğne işlerinin güzelliğini ve karmaşıklığını tasvir eder. Bir İngiliz rahip olan Covel ise daha çok Osmanlı toplumunda giysilerin sosyal ve kültürel önemiyle ilgilenir ve giysilerin kimlik ve statü tanımlamada oynadığı işlevi vurgular. Bu makale, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki giysilerin çeşitliliği ve karmaşıklığının yanı sıra Avrupalı seyyahlar tarafından nasıl görüldüklerine dair metin ve resimlerin incelenmesi yoluyla bir fikir vermektedir.

Anahtar Kelimeler

Hollandalı Seyyahlar, Cornelis De Bruyn, John Covel, Osmanlı Kostümleri, Britanyalı Seyyahlar

Reading Ottoman Costumes in The Travelogues Of John Covel and Cornelis De Bruyn

Öz

This article looks at how two European travellers from the 17th century, Dutch Cornelius de Bruyn and British John Covel, depict clothing in the Ottoman Empire. While both individuals record their observations about clothes, their methodologies and viewpoints are very different. Dutch painter De Bruyn concentrates on the aesthetic features of clothes, portraying the beauty and complexity of Ottoman fabrics and needlework. Covel, an English priest, on the other hand, is more concerned with the social and cultural significance of clothes in Ottoman society, highlighting the function clothing plays in defining identity and status. This article gives insight into the range and complexity of clothing in the Ottoman Empire, as well as how they are seen by European travellers, through an examination of their texts and images.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Costumes, British Travellers, Dutch Travellers, Cornelis De Bruyn, John Covel

Kaynakça

• Akyılmaz, Gül. ‘Osmanlı Devletin’de Yönetici Sınıf-Reayaayrımı’. Gazi Universitesi, 1 June 2004.
• Albasan, Işık. “Inceleme Yazıları Rönesans Dönemi Sonrası Seyyahların Arkeolojiye ve Müzeciliğe Katkıları Contrıbutıon of Travelers to Archaeology and Museology After the Renaıssance.” Arşiv Dünyası 6, no. 2 (2019): 165–178.
• Argit, İşpirli Betül. Clothing Habits, Regulations and Non-Muslims in the Ottoman Empire. Journal of Academic Studies, 6(24). (2005).
• Artac, Berna Yıldırım and Emine Koca. "A Period Analysis on Values Shaped by Culture: European Scientific Journal November 2018 edition Vol.14, No.32 ISSN: 1857 – 7881 (Print) e - ISSN 1857- 7431
• Ayangil, Ruhi. ‘Western Notation in Turkish Music’. Journal of the Royal Asiatic Society 18, no. 4, (2008), 47-401.
• Bakker, René. “Reizen En De Kunst Van Schrijven: Pieter Van Woensel in Het Ottomaanse Rijk, De Krim En Rusland 1784-1789.” Thesis, Christofoor, 2008.
• Baktır, Hasan, Representation of the Ottoman Orient in Eighteenth-Century English Literature, Doktora Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 2007.
• Bauer, Marius. Brieven Van Marius Bauer: 1888-1931 1933. De Spıeghel, Amsterdam Het Kompas. Mechelen, 1933.
• Bent, James Theodora, Early voyages and travels in the Levant. The diary of Master Thomas Dallam, 1599-1600. II. Extracts from the diaries of Dr John Covel, 1670- 1679. With some account of the Levant Company of Turkey merchants. Edited with an introduction and notes. New York: B. Franklin, 1964.
• Bozkurt, Gülnihal. ‘Türk Hukuk Tarihinde Azınlıklar’. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 44, no. 1 (1995): https://doi.org/ 10.1501/ Hukfak_ 0000000730.
• Bruyn, Cornelis de, Reizen van Cornelis de Bruyn, door de vermaardste deelen van Klein Asia, de eylanden Scio, Rhodus, Cyprus, Metelino, Stanchio, &c., mitsgaders de voornaamste steden van Aegypten, Syrien en Palestina : verrijkt met meer als 200 kopere konstplaaten, vertoonende de beroemdste landschappen, steden, &c. alles door den autheur selfs na het leven afgetekend. Delft : Gedrukt by Henrik van Krooneveld, 1698. http://archive. org/ details/ gri_33125012277303.
• Bulut, Nazlıgül. ‘19. Yüzyil Seyahat Yaziminda Oryantalist Etkiler: Lady Hornby’nin Istanbul Mektuplari’. İstanbul Üniversitesi, 2016. https://www.academia. edu/ 33072236/tez_pdf.
• Çelikkol Zeki, Alexander de Groot, and Ben J. Slot. ... Lale Ile Başladı: Türkiye Ve Hollanda Arasındaki dört yüzyıllık ilişkilerin Resimli tarihçesi. 7. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2000.
• Covel, John. Bir Papazın Osmanlı Günlüğü: Saray - Merasimler - Gündelik Hayat. Translated by Özmelek, Nurten, İstanbul: Dergah Yayınlar, 2009.
• Covel, John. Bir papazın Osmanlı günlüğü: saray, merasimler, gündelik hayat. (Özmelek Nurten, Trans). İstanbul: Dergah Yayınları, 2009.
• de Bruyn, Cornelis. Reizen van Cornelis de Bruyn door de vermaardste deelen van Klein Asia, de eylanden Scio, Rhodus, Cyprus, Metelino, Stanchio, &c., mitsgaders de voornaamste steden van Aegypten, Syrien en Palestina, ed. R.J.G.A.A. Gaspar :, Delft DBNL: 2014.
• Dergisi, Kebikeç. İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları. ‘Sayı: 25 Dosya: Hollanda-Türkiye’, 1 January 2008.
• Eravcı, H. Mustafa. Avrupa'da türk Imajı: XVI-Xix. Asır i̇ngiltere örneği. Konya: Çizgi kitabevi, 2010.
• Fenerci, Mehmed. Osmanlı kıyafetleri: Fenerci Mehmed albümü = Ottoman costume book. İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Yayınları, 1986.
• Fraser, Eelisabeth. The Ottoman Costume Album as Mobile Object and Agent of Contact. The Mobility of People and Things in the Early Modern Mediterranean, 2019, 91–114. https://doi.org/10.4324/9781351042062-6
• Fraser, Elisabeth. The Color of the Orient: On Ottoman Costume Albums, European Print Culture, and Cross-Cultural Exchange. In Visual Typologies from the Early Modern to the Contemporary (pp. 45-59). Routledge. 2018
• Gamm, Niki. ‘The Ottomans and Their Love of Horses’. Hürriyet Daily News, 26 April 2014. https://www.hurriyetdailynews.com/the-ottomans-and-their-love-of-horses-65556.
• Gunduz Nazli ve Ankara Bayram, Veli Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Batı Dilleri, Edebiyatları Bölümü, İngiliz Edebiyatı, and Anabilim Dalı. ‘Bir Kadin Seyyahin Kaleminden Osmanli’da 18. Yüzyil Sarayli Kadin Erkek Giysileri: Bir Kültürü Tanimak, 18 Th Century Female And Male Ottoman Clothing from the Pen of a Female Traveller: Acknowledging a Culture’. Milli Folklor, 20 December 2019, 121–35.
• Halis. ‘Osmanli Döneminde Kiyafet TekstilBilgi.net’, 28 July 2017. https:// tekstil bilgi.net/osmanli-doneminde-kiyafet.html.
• Hill, Aaron. A Full and Just Account of the Present State of the Ottoman Empire in All Its Branches: With the Government, and Policy, Religion, Customs, and Way of Living of the Turks, in General. By Aaron Hill, 1708: 1- 339. 2012.
• Hornby, Lady. Kırım Savaşı Sırasında İstanbul Lady Hornby, Constantinople During the Crimean War (London 1863). Translated by Kerem Işık. 1. baskı. Selenge Yayınları. Accessed 22 February 2022.
• Işik, Zekeriya. ‘19. Yüzyıl Osmanlı Dış Politikası Üzerinde İngiliz Tesiri’. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4, no. 2 (2011).
• Keskin Koç, İlknur Neslihan. Osmanli Şiirinin Önemli Bir Görsel Kaynaği Ralamb'in Türk Kiyafetleri Albümü. Türkiyat Mecmuasi, 26(2). (2016).
• Koç Fatma and Koca Emine. ‘The Clothing Culture of the Turks, and the Entari (Part 2: The Entari)’. folk life: journal of ethnological studies, Vol. 50 No. 2, 2012, 141–68. https://doi.org/10.1179/0430877812Z.0000000009.
• Koç, Fatma. “18. Yüzyil Minyatür Sanatinda Osmanli Kadin Modasi”. Türk-Islam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi Uluslararası Hakemli Dergi, 7, (2009), 82-98.
• Küçükyalçın, Erdal. Ralamb's Ottoman Costumes Book (1658). Archives. (2015). https://thejanissaryarchives.wordpress.com/2015/10/28/ralambs-ottoman-costumes-book-1658/.
• Hornby, Lady Emelia Bithynia. In and around Stamboul. Vol. 2. 1 vols. London, 1858.
• Montagu, Wortley Mary Lady. Turkish Embassy Letters. Introduced by Anita Desai, Text edited and annotated by Malcolm Jack. William Pickering. London, 1993.https://www.swansea.ac.uk/visualanthropology/projects/004_Montagu/turkishEmbassyLettersTheLetters.htm.
• Osmanlı Sosyal Tarihi’. Accessed 1 January 2022. https://cdnacikogretim.istanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/osmanli_sosyal_tarihi/3/index.html.
• Ottoman Music’. Accessed 8 January 2022. https://www.ktb.gov.tr/EN-120261/ottoman-music.html
• Öntuğ, Murat, and Mehtap Soysal. ‘Gezginlerin Gözünden Gravürlere Yansıyan Xviii ve Xix. Yüzyil İstanbul Şehir Yapilari ve Günümüz Karşilaştirmasi’. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, no. 5 (2020): 85–112.
• Özcan, Azmi. “İngiltere - TDV i̇slâm Ansiklopedisi.” TDV İslam Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2000. https://islamansiklopedisi.org.tr/ingiltere.
• Özsüer, Esra. Türkokratia: Avrupa’da Türk İmajı. İstanbul: Gümüşsuyu, 2018.
• Sahin, Emrah. ‘Cultural Sociology of the Middle East Asia and Africa: An Encyclopedia ‘Ottoman Society: 1250 to 1920: Middle East,’1. Thousand Oaks: SAGE Publications, Inc., 2012.
• Secor, Anna. ‘Orientalism, Gender and Class in Lady Mary Wortley Montagu’s Turkish Embassy Letters: To Persons of Distinction, Men of Letters & c’. Cultural Geographies 6 (1 October 1999): 375–98. https://doi.org/10.1177/096746089900600401.
• Soydaş, Emin. “Osmanlı Sarayında Çalgılar”, Doktora Tezi, Istanbul Teknik Üniversitesi, 2007.
• Speelman, Raniero, and Nevin Özkan. ‘Sayı: 25 Dosya: Hollanda – Türkiye’, 1 January 2008.
• TDV İslam Ansiklopedisi. ‘Arama - TDV İslâm Ansiklopedisi.’
• Umunç, Himmet. ‘Türkiye’de Hollandalı Bir Seyyah: Cornelis de Bruyn ve Gözlemleri’. Belleten 73, no. 266 (2009): 145- 64.
• Vehbi, Seyyid. Sûr-Nâme Sultan Ahmet’in Düğün Kitabı, trans. Mertol Tulum, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2007.
• Vural Tuba, Koç Fatma ve Koca Emine. Yabanci Kültürlerin Osmanli Giyim Kuşamina Etkileri.
• Woensel, Pieter van and Pieter van Woensel, Aanteekeningen, gehouden op eene reize door Turkeyen, Natoliën, de Krim en Rusland in de jaren 1784-89. 1st ed. DBNL, 1789.https://www.dbnl.org/tekst/woen003aant01_01/woen003aant01 010011.php
• Wortley, Lady. Lady Montagu Doğu Mektupları. Translated by Murat Aykaç Erinöz. İstanbul: ARK kitapları, 2004. https://www.pandora.com.tr/kitap/dogu-mektuplari/284904.
• ‘Birleşik Krallık-Türkiye ilişkileri’. İn Vikipedi, 25 March 2022. https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Birle%C5%9Fik_Krall%C4%B1k-T%C3%BCrkiye_ili%C5%9Fkileri&oldid=27416845.