Suriyeli Öğrencilerin Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonuna İlişkin Ortaokul Öğretmenlerinin Deneyimleri: Osmaniye İli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 166 - 199, 17.11.2022

Zeynep Tekin Babuç , Canan Büyükaşık

Öz

Bu çalışma, Suriyeli öğrencilerin yerleştirildiği Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda çalışmakta olan ortaokul öğretmenlerinin deneyimlerinden yola çıkarak, Suriyeli öğrencilere ilişkin eğitim ve öğretim uygulamalarında karşılaşılan eğitimsel ve sosyokültürel engelleri ve öğretmenlerin eğitime entegrasyon sürecine ilişkin beklenti ve çözüm önerilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma fenomenolojik bir bakış açısıyla yürütülmüştür ve Osmaniye ilinde (kayıtlı Suriyeli sayısının ilde yaşayan toplam kişi sayısına oranı 7.10%) Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bir ortaokulda çeşitli branşlarda görev yapan 8 öğretmen ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Sınıfta dili etkin kullanma sorunu, sosyo-kültürel farklılıklar, akademik uyumu sağlamadaki zorluklar, öğrencilerin ekonomik açıdan dezavantajlı durumu ve kız öğrencilerin yaşadığı cinsiyet eşitsizliği, öğretmenlerin eğitime entegrasyon sürecinde karşılaştıklarını ifade ettikleri temel eğitsel engellerdendir. Bulgular ayrıca Suriyeli öğrencilerin ve yerel öğrencilerin düşük sosyal temasa sahip olduklarını ve Türk vatandaşlığına sahip olmanın Suriyeli öğrencilerin deneyimledikleri önyargılı ve dışlayıcı tutumu azaltan bir faktör olarak ortaya çıktığını göstermektedir. Öğretmenlerin daha etkili bir eğitime entegrasyon süreci için önerileri, Suriyeli öğrencilerin uygun sınıf düzeyinin çok boyutlu değerlendirilmesinin gerekliliğini ve çok kültürlü bir okul ortamında çalışma konusunda deneyimli uzman öğretmenlere ve destek personeline duyulan ihtiyacı ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Geçici Koruma, Eğitime Entegrasyon, Suriyeli Öğrenciler, Ortaokul

Kaynakça

• Arar, K., Brooks, J.S. & Bogotch, I. (2019). Education, Immigration and Migration: Policy, Leadership and Praxis for a Changing World, Arar, K., Brooks, J. S. and Bogotch, I. (Ed.) Education, Immigration and Migration (Studies in Educational Administration) içinde (1-12). Emerald Publishing Limited, https://doi.org/10.1108/978-1- 78756-044-420191003
• Arar, K., Örücü, D. & Ak Küçükçayir, G. (2020). A holistic look at education of the Syrians under temporary protection in Turkey: policy, leadership and practice. International Journal of Leadership in Education, 23(1), 7-23, https://doi.org/10.1080/13603124.2019.1603401
• Arar, K., Örücü, D., & Waite, D. (2020). Understanding leadership for refugee education: introduction
• to the special issue. International Journal of Leadership in Education, 23(1), 1-6, https://doi. org/10.1080/13603124.2019.1690958t
• Arnot, M., Pinson, H. & Candappa, M. (2009) Compassion, caring and justice: teachers’ strategies to maintain moral integrity in the face of national hostility to the “non-citizen”. Educational Review, 61(3), 249-264, https://doi.org/10.1080/00131910903045906
• Arnot, M., Schneider, C., & Welply O. (2013) Education, mobilities and migration: people, ideas and resources, Compare:A Journal of Comparative and International Education,43(5), 567-579. https://doi.org/10.1080/0 3057925.2013.822194 v.
• Babuç, Z. T. (2018). Mersin ilindeki Suriyeli çocukların aile ve sosyal ilişkilerinde yaşadıkları ambivalansın ilişkisel sosyolojik bir analizi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21(2), 317-355. http//doi.org/10.18490/sosars.476192
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bentz, V.M. & Shapiro, J.J. (1998). Mindful Enguiry in Social Research. Thousand Oaks, CA:Sage
• Brannen, J. & Joseph, C. (2012). Education, asylum and the ‘non-citizen’ child: the politics of compassion and belonging, Race Ethnicity and Education, 15(5), 725-728, .https://doi.org/10.1080/13613324.2012.708967
• Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1234/12345678
• Crul, M., Lelie, F., Biner, Ö., Bunar, N., Keskiner, E., Kokkali, I., Schneider, J., & Shuayb, M. (2019). How the different policies and school systems affect the inclusion of Syrian refugee children in Sweden, Germany, Greece, Lebanon and Turkey. Comparative Migration Studies, 7(1), 1-20. https://doi.org/10.1186/s40878-018-0110-6
• Devine, D. (2013). Value/ing children differently? Migrant children in education; Children And Society, 27(4),282- 294. https://doi.org/10.1111/chso.12034
• Dost, S. (2014). Ulusal ve Uluslararası Mevzuat Çerçevesinde Ülkemizdeki Suriyeli Sığınmacıların Hukuki Durumu.
• Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1), 27-69.
• Emin, M. N. (2019). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi. SET Vakfı İktisadi İşletmesi.
• Erdoğan, M. M. (2019). Syrian refugees in Turkey. Konrad–Adenauer-Stiftung Report. https://www.kas.de/ documents/283907/7339115/Syrian+Refugees+in+Turkey.pdf
• Erdoğan, M. M. (2021). Suriyeliler Barometresi-2020 Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi. Eğiten Kitap Yayıncılık
• Ereş, F. (2016). Problems of the immigrant students’ teachers: Are they ready to teach?. International Education Studies, 9(7), 64-71. http://doi.org/10.5539/ies.v9n7p64
• Ertong Attar, G., & Küçükşen, D. (2019). Somehow familiar but still a stranger: Syrian students in Turkish higher education. Journal of International Migration and Integration, 20(4), 1041-1053. https://doi.org/10.1007/ s12134-018-00647-8
• Geçici Koruma Yönetmeliği (2014). Resmî Gazete. Tarih: 22/10/2014, No: 29153. https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/21.5.20146883.pdfhtt
• Gentles, S. J., Charles, C., Ploeg, J., & McKibbon, K.A.(2015). Sampling in qualitative research: Insights from 9 an overview of the methods literature. The Qualitative Report. 20(11). 1772-1789. https://doi. org/10.46743/2160-3715/2015.2373
• Göç İdaresi Başkanlığı (2022). Geçici Koruma İstatistikleri. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Gülyaşar, M. (2017). Suriyeliler ve vatandaşlık: Yerel halk ve Suriyeli sığınmacılar çerçevesinde bir değerlendirme. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 678-705. http//doi.org/10.26466/opus.341263
• Güven, S. &İşleyen, H. (2018). Sınıf yönetiminde iletişim, iletişim engelleri ve Suriyeli öğrenciler. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(23), 1293-1308.
• Hek, R. (2005). The role of education in the settlement of young refugees in the UK: The experiences of young refugees, Practice, 17(3), 157-171. https://doi.org/10.1080/09503150500285115
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (2012) . Resmi Gazete, Erişim tarihi 25.09.2022. Erişim adresi https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120411-8.htm
• Kasapoğlu, A. (2021). Subaltern migrant children’s tactics to leak through cracks in everday life: An example of a neighborhood in Ankara. International Journal of Arts, Humanities & Social Science, 2(9), 128-146.
• Kjørholt, A.T. & Qvortrup, J. (2012). Childhood and social investments: Concluding thoughts Kjørholt, A.T. & Qvortrup, J. (Ed.). The Modern Child and the Flexible Labour Market içinde (s. 262-274). Palgrave Macmillan Mason, M. (2010). Sample size and saturation in PhD studies using qualitative interviews. Forum: Qualitative Social Research, 11(3). https://doi.org/10.17169/fqs-11.3.1428
• MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durum Daire Başkanlığı İnternet Bülteni (2020). Erişim adresi https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_01/27110237_OCAK_2020internet_ BulteniSunu.pdf
• MEB Yabancı Öğrenciler Uyum Sınıfları Genelgesi (2019). Erişim adresi https://ghkkizilcaoo.meb.k12.tr/icerikler/ mebden-yabanci-ogrenciler-icin-uyum-sinifi-genelgesi_7709509.html
• Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A. & Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 34-42. http//doi.org/10.16992/asos.11696 PIKTES Projesi Ne Zaman Bitecek? MEB duyurular internet sitesi. Erişim adresi https://www.mebduyurular.net/ piktes-projesi-ne-zaman-bitecek
• Pinson, H. & Arnot, M. (2007). Sociology of education and the wasteland of refugee education research, British Journal of Sociology of Education, 28(3), 399-407, http//doi.org/10.1080/01425690701253612
• Pinson, H. & Arnot, M. (2010). Local conceptualisations of the education of asylum-seeking and refugee students: from hostile to holistic models, International Journal of Inclusive Education, 14(3), 247-267, http//doi. org/10.1080/13603110802504523 7
• Starks, H. & Trinidad, S. B. (2007). Choose your method: A comparison of phenomenology, discourse analyis and grounded theory. Qualitative Health Research, 17, 1372-1380.
• Stuckey, H. L. (2013). Three types of interviews: Qualitative research methods in social health. Journal of Social Health and Diabetes, 1, 56-59.
• Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PIKTES). https://piktes.gov. tr/Home/SSS
• Şimşir, Z. & Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(2), 1116-1134. https://doi.org/10.17051/ ilkonline.2018.419647
• Taylor, S. & Sidhu, R. V. (2012) Supporting refugee students in schools: what constitutes inclusive education?, International Journal of Inclusive Education, 16(1), 39-56, https://doi.org/10.1080/13603110903560085
• Topaloğlu, H. & Özdemir, M. (2020). Mültecilerin eğitime erişmeleri sürecinde yaşadıkları sorunlar ve sosyal içerilme beklentileri. Turkish Studies, 15(3), 2033-2059. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.42697
• Tümtaş, M. S. (2018). Toplumsal dışlanmadan vatandaşlık tartışmalarına Suriyeli kent mültecileri. Akdeniz İİBF Dergisi, 18 (37), 26-47. http//doi.org/10.25294/auiibfd.420796
• Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetleri (2014). MEB Mevzuat. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf Yağar, F. & Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yalçın, V. & Simsar, A. (2020). Adjustment of Syrian refugee children into pre-school education in Turkey. İlkogretim Online, 19(3). 1214-1224. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2020.728021