Araştırma Makalesi
Yıl 2018,
Cilt: 4 Sayı: 1, 57 - 78, 31.03.2018
Öz
Zekât,
İslam’ın şartları arasında yer alan, hem ibadet hem de vergi yönü bulunan bir
ibadettir. İslam tarihinde zekât bir yandan fakirlik probleminin aşılmasında
bir vasıta olarak görülürken diğer yandan devlete itaatin de sembolü olarak
addedilmiştir. Fıkıh kitaplarında zekâta ilişkin hükümlerin hangi tarihsel
zemine dayandığını bilmek son derece önemlidir. Bu makalede Hz. Peygamber ve
dört halife döneminde zekâta ilişkin hükümlerin konulma süreci tarihsel açıdan
ele alınmıştır.
Kaynakça
- ABDÜRREZZAK, Ebubekir Abdürrezzak bin Hemmâm, el-Musannef, tah. Habiburrahman el-A’zamî, Beyrut: el-Mektebü’l-İslamî, 1403. AHMED BİN HANBEL, Ebu Abdillah Ahmed bin Hilal bin Esed eş-Şeybânî, el-Müsned, tah. Şuayb el-Arnaut vd., y.y., Müessesetü’r-risâle, 2001. AYNÎ, Ebû Muhammed Mahmud bin Ahmed Bedreddin el-Aynî, el-Binâye fî şerhi’l-Hidâye, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2000. BEĞAVÎ, Ebû Muhammed el-Hüseyin bin Mesud el-Beğavî, Meâlimü’-tenzîl fî tefsîri’l-Kur’ân, y.y., Dâru Tayyibe li’n-neşr, 1997. BEYHAKÎ, Ahmed İbnü’l-Hüseyin el-Beyhakî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, Kahire: Dâru’l-vefâ, 1991. BEYZÂVÎ, Nâsıruddin Ebu Saîd Abdullah bin Ömer el-Beyzavî, Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1418. BUHARÎ, Ebu Abdillah Muhammed bin İsmail el-Buhârî, el-Câmiu’s-sahîh, tah. Mustafa Dîb el-Buğâ, Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1987. DÂRİMÎ, Ebû Muhammed Abdullah bin Abdurrahman bin Fadl ed-Dârimî, Müsnedü’d-Dârimî (el-Ma’ruf bi Süneni’d-Dârimî); tah. Hüseyin Selim Esed ed-Dârânî, y.y., Dâru’l-muğnî, 2000. EBÛ DAVUD, Süleyman bin Eş’as bin İshak bin Beşîr, Sünenü Ebî Dâvud, tah. Şuayb el-Arnaût vd., y.y., Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, 2009. EBÛ UBEYD, Ebu Ubeyd el-Kâsım bin Sellâm, el-Emvâl, tah. Halil Muhammed Herrâs, Dâru’l-fikr, Beyrut, t.y. EBÛ YUSUF, Yakub bin İbrahim, el-Âsâr, tah. Ebu’l-Vefa el-Efgânî, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, t.y. ERKAL, Mehmet, “Nisab”, DİA, XXXIII, 138-140. ERKAL, Mehmet, “Zekât”, DİA, XLIV, 197-207. ISFAHÂNÎ, Ebu’l-Kasım el-Hüseyin bin Muhammed el-Isfahânî, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân, tah. Safvan Adnan ed-Davudî, Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 1412. İBN EBÎ ŞEYBE, Ebubekir Abdullah bin Muhammed, el-Musannef, tah. Kemal Yusuf el-Hût, Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1409. İBN HACER, Ahmed bin Ali bin Hacer Ebu’l-Fadl el-Askalânî, Fethu’l-Bârî bi şerhi Sahîhi’l-Buhârî, tah. Muhibbuddin el-Hatîb, Kahire: Dâru’r-Reyyân li’t-türâs, 1986. İBN HİŞÂM, Ebu Muhammed İbn Hişâm Cemaleddin Abdülmelik, es-Sîretü’n-nebeviyye, tah. Mustafa Sakkâ vd., Kahire: Şeriketü Mektebe ve Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1955. İBN HUZEYME, Ebu Bekir Muhammed bin İshak, Sahîhu İbn Huzeyme, tah. Muhammed Mustafa el-A’zamî, Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, t.y. İBN KAYYİM EL-CEVZİYYE, Şemseddin Muhammed bin Ebîbekr bin Eyyub bin Sa’d, Zâdü’l-meâd fî hedyi hayri’l-ibâd, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1994. İBN KESÎR, Ebu’l-Fidâ İsmail bin Ömer, Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm, tah. Sami bin Muhammed Sellâme, y.y., Dâru Tıybe, 1999. İBN KUDÂME, Ebu Muhammed Muvaffakuddin Abdullah İbn Ahmed bin Muhammed İbn Kudâme, el-Muğnî. Kahire: Mektebetü’l-Kâhire, 1968. İBN MÂCE, Ebu Abdillah Muhammed bin Yezid, Sünenü İbn Mâce, tah. Şuayb el-Arnaût, y.y., Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, 2009. İBN ZENCEVEYH, Ebu Ahmed Hamid bin Mahled el-Emvâl, tah. Şakir Zîb Feyyâz, Merkezü’l-Melik Faysal, 1986. İBNÜ’L-ESÎR, Ebu’l-Hasen Ali bin Ebi’l-Kerem el-Cezerî, el-Kâmil fi’t-târîh, tah. Ömer Abdüsselam et-Tedmürî, Beyrut: Dâru’l-kitabi’l-Arabî, 1997. KARAFÎ, Ebu’l-Abbas Şihâbeddin Ahmed bin İdris el-Karâfî, ez-Zahîra, Dâru’l-garbi’l-İslamî, Beyrut, 1994. KÂSÂNÎ, Alaeddin Ebubekir bin Mesud el-Kâsânî, Bedâiu’s-sanai’ fî tertîbi’ş-şerâi, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1986. KURTUBÎ, Ebu Abdillah Muhammed bin Ahmed el-Kurtubî, el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân, tah. Ahmed el-Berdûnî – İbrahim el-Atfîş, Kâhire: Dâru’l-kütübi’l-Mısriyye, 1964. MÂLİK BİN ENES, Mâlik bin Enes bin Mâlik bin Âmir el-Esbahî, el-Muvatta, tah. Muhammed Fuad Abdülbakî, Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1985. MÂTURÎDÎ, Ebu Mansur Muhammed bin Muhammed bin Mahmud el-Maturîdî, Te’vîlâtü ehli’s-sünne, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2005. MÂVERDÎ, Ebu’l-Hasen Ali bin Muhammed bin Muhammed el-Mâverdî, el-Ahkâmu’s-sultâniyye, Dâru’l-hadîs, Kâhire, t.y. --------------, en-Nüket ve’l-uyûn, tah. es-Seyyid bin Abdülmaksud bin Abdürrahim, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, t.y. MÜSLİM, Ebu’l-Hasen Müslim bin Haccac el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-sahîh, tah. Muhammed Fuad Abdülbaki, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, t.y. NESÂÎ, Ebu Abdirrahman Ahmed bin Şuayb bin Ali el-Horasanî en-Nesâî, Sünenü’n-Nesâî (el-Müctebâ), tah. Abdülfettah Ebû Ğudde, Haleb: Mektebetü’l-matbûâti’l-İslâmiyye, 1986. NESEFÎ, Ebu’l-Berekât Abdullah bin Ahmed en-Nesefî, Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl, Beyrut: Dâru’l-kelimi’t-tayyib, 1998. RAZÎ, Fahreddin Ebu Abdillah Muhammed bin Ömer er-Râzî, Mefâtîhu’l-gayb, Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1420. SERAHSÎ, Muhammed bin Ahmed bin Ebî Sehl, el-Mebsût, Beyrut: Daru’l-ma’rife, 1993. ŞİRAZÎ, Ebu İshak İbrahim bin Ali bin Yusuf eş-Şîrâzî, el-Mühezzeb fî fıkhi’l-İmâmi’ş-Şâfiî, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, t.y. TABERÎ, Ebû Cafer Muhammed bin Cerîr bin Kesîr et-Taberî, Câmiu’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’ân, tah. Ahmed Muhammed Şâkir, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000. TAHAVÎ, Ebu Cafer Ahmed bin Muhammed bin Sellâme et-Tahâvî, Şerhu Meâni’l-âsâr, Âlemü’l-kütüb, tah. Muhammed Zührî en-Neccâr vd., y.y., Âlemü’l-kütüb, 1994. TEMÎMÎ, Ebu Abdurrahman Abdullah bin Abdurrahman, Tavdîhu’l-ahkâm min buluği’l-merâm, Mekke: Mektebetü’l-Esedî, 2003. TİRMİZÎ, Muhammed bin İsa bin Sevre bin Musa bin Dahhâk et-Tirmizî, Sünenü’t-Tirmizî (el-Câmiu’l-kebîr), tah. Beşşar Avvad Ma’ruf, Beyrut: Dâru’l-garbi’l-İslamî, 1998. USEYMÎN, el-Useymîn, Muhammed bin Sâlin bin Muhammed el-Useymîn, eş-Şerhu’l-mumti’ alâ Zâdi’l-müstakni’, Dâru İbni’l-Cevzî, 1428. VÂKIDÎ, el-Vâkıdî, Muhammed bin Ömer el-Vâkıdî, er-Ridde, tah. Yahya el-Cubûrî, Dâru’l-garbi’l-İslamî, 1990. ZEMAHŞERÎ, Ebu’l-Kasım Mahmud bin Amr bin Ahmed ez-Zemahşerî, el-Keşşâf an hakâiki ğavâmidi’t-tenzîl, Beyrut: Dâru’l-kitabi’l-Arabî, h. 1407.
Yıl 2018,
Cilt: 4 Sayı: 1, 57 - 78, 31.03.2018
Öz
The
zakat is such a praying that takes a place between the main topics of Islam and
which has both aspects of praying and tax. The zakat has been considered as an
instrument to pass over the problem of necessity and on the other hand the
symbol of obedience to the state. It is very important to know on which
historical bases that the rules of the zakat in the fiqih books depend on. In
this article we tried to mention the historical process of instituting the laws
about the zakat in the period of the Prophet (pbuh) and the four caliphs.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABDÜRREZZAK, Ebubekir Abdürrezzak bin Hemmâm, el-Musannef, tah. Habiburrahman el-A’zamî, Beyrut: el-Mektebü’l-İslamî, 1403. AHMED BİN HANBEL, Ebu Abdillah Ahmed bin Hilal bin Esed eş-Şeybânî, el-Müsned, tah. Şuayb el-Arnaut vd., y.y., Müessesetü’r-risâle, 2001. AYNÎ, Ebû Muhammed Mahmud bin Ahmed Bedreddin el-Aynî, el-Binâye fî şerhi’l-Hidâye, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2000. BEĞAVÎ, Ebû Muhammed el-Hüseyin bin Mesud el-Beğavî, Meâlimü’-tenzîl fî tefsîri’l-Kur’ân, y.y., Dâru Tayyibe li’n-neşr, 1997. BEYHAKÎ, Ahmed İbnü’l-Hüseyin el-Beyhakî, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, Kahire: Dâru’l-vefâ, 1991. BEYZÂVÎ, Nâsıruddin Ebu Saîd Abdullah bin Ömer el-Beyzavî, Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1418. BUHARÎ, Ebu Abdillah Muhammed bin İsmail el-Buhârî, el-Câmiu’s-sahîh, tah. Mustafa Dîb el-Buğâ, Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1987. DÂRİMÎ, Ebû Muhammed Abdullah bin Abdurrahman bin Fadl ed-Dârimî, Müsnedü’d-Dârimî (el-Ma’ruf bi Süneni’d-Dârimî); tah. Hüseyin Selim Esed ed-Dârânî, y.y., Dâru’l-muğnî, 2000. EBÛ DAVUD, Süleyman bin Eş’as bin İshak bin Beşîr, Sünenü Ebî Dâvud, tah. Şuayb el-Arnaût vd., y.y., Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, 2009. EBÛ UBEYD, Ebu Ubeyd el-Kâsım bin Sellâm, el-Emvâl, tah. Halil Muhammed Herrâs, Dâru’l-fikr, Beyrut, t.y. EBÛ YUSUF, Yakub bin İbrahim, el-Âsâr, tah. Ebu’l-Vefa el-Efgânî, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, t.y. ERKAL, Mehmet, “Nisab”, DİA, XXXIII, 138-140. ERKAL, Mehmet, “Zekât”, DİA, XLIV, 197-207. ISFAHÂNÎ, Ebu’l-Kasım el-Hüseyin bin Muhammed el-Isfahânî, el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân, tah. Safvan Adnan ed-Davudî, Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 1412. İBN EBÎ ŞEYBE, Ebubekir Abdullah bin Muhammed, el-Musannef, tah. Kemal Yusuf el-Hût, Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1409. İBN HACER, Ahmed bin Ali bin Hacer Ebu’l-Fadl el-Askalânî, Fethu’l-Bârî bi şerhi Sahîhi’l-Buhârî, tah. Muhibbuddin el-Hatîb, Kahire: Dâru’r-Reyyân li’t-türâs, 1986. İBN HİŞÂM, Ebu Muhammed İbn Hişâm Cemaleddin Abdülmelik, es-Sîretü’n-nebeviyye, tah. Mustafa Sakkâ vd., Kahire: Şeriketü Mektebe ve Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1955. İBN HUZEYME, Ebu Bekir Muhammed bin İshak, Sahîhu İbn Huzeyme, tah. Muhammed Mustafa el-A’zamî, Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmî, t.y. İBN KAYYİM EL-CEVZİYYE, Şemseddin Muhammed bin Ebîbekr bin Eyyub bin Sa’d, Zâdü’l-meâd fî hedyi hayri’l-ibâd, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1994. İBN KESÎR, Ebu’l-Fidâ İsmail bin Ömer, Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm, tah. Sami bin Muhammed Sellâme, y.y., Dâru Tıybe, 1999. İBN KUDÂME, Ebu Muhammed Muvaffakuddin Abdullah İbn Ahmed bin Muhammed İbn Kudâme, el-Muğnî. Kahire: Mektebetü’l-Kâhire, 1968. İBN MÂCE, Ebu Abdillah Muhammed bin Yezid, Sünenü İbn Mâce, tah. Şuayb el-Arnaût, y.y., Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, 2009. İBN ZENCEVEYH, Ebu Ahmed Hamid bin Mahled el-Emvâl, tah. Şakir Zîb Feyyâz, Merkezü’l-Melik Faysal, 1986. İBNÜ’L-ESÎR, Ebu’l-Hasen Ali bin Ebi’l-Kerem el-Cezerî, el-Kâmil fi’t-târîh, tah. Ömer Abdüsselam et-Tedmürî, Beyrut: Dâru’l-kitabi’l-Arabî, 1997. KARAFÎ, Ebu’l-Abbas Şihâbeddin Ahmed bin İdris el-Karâfî, ez-Zahîra, Dâru’l-garbi’l-İslamî, Beyrut, 1994. KÂSÂNÎ, Alaeddin Ebubekir bin Mesud el-Kâsânî, Bedâiu’s-sanai’ fî tertîbi’ş-şerâi, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1986. KURTUBÎ, Ebu Abdillah Muhammed bin Ahmed el-Kurtubî, el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân, tah. Ahmed el-Berdûnî – İbrahim el-Atfîş, Kâhire: Dâru’l-kütübi’l-Mısriyye, 1964. MÂLİK BİN ENES, Mâlik bin Enes bin Mâlik bin Âmir el-Esbahî, el-Muvatta, tah. Muhammed Fuad Abdülbakî, Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1985. MÂTURÎDÎ, Ebu Mansur Muhammed bin Muhammed bin Mahmud el-Maturîdî, Te’vîlâtü ehli’s-sünne, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2005. MÂVERDÎ, Ebu’l-Hasen Ali bin Muhammed bin Muhammed el-Mâverdî, el-Ahkâmu’s-sultâniyye, Dâru’l-hadîs, Kâhire, t.y. --------------, en-Nüket ve’l-uyûn, tah. es-Seyyid bin Abdülmaksud bin Abdürrahim, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, t.y. MÜSLİM, Ebu’l-Hasen Müslim bin Haccac el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-sahîh, tah. Muhammed Fuad Abdülbaki, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, t.y. NESÂÎ, Ebu Abdirrahman Ahmed bin Şuayb bin Ali el-Horasanî en-Nesâî, Sünenü’n-Nesâî (el-Müctebâ), tah. Abdülfettah Ebû Ğudde, Haleb: Mektebetü’l-matbûâti’l-İslâmiyye, 1986. NESEFÎ, Ebu’l-Berekât Abdullah bin Ahmed en-Nesefî, Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl, Beyrut: Dâru’l-kelimi’t-tayyib, 1998. RAZÎ, Fahreddin Ebu Abdillah Muhammed bin Ömer er-Râzî, Mefâtîhu’l-gayb, Beyrut: Dâru İhyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1420. SERAHSÎ, Muhammed bin Ahmed bin Ebî Sehl, el-Mebsût, Beyrut: Daru’l-ma’rife, 1993. ŞİRAZÎ, Ebu İshak İbrahim bin Ali bin Yusuf eş-Şîrâzî, el-Mühezzeb fî fıkhi’l-İmâmi’ş-Şâfiî, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, t.y. TABERÎ, Ebû Cafer Muhammed bin Cerîr bin Kesîr et-Taberî, Câmiu’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’ân, tah. Ahmed Muhammed Şâkir, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000. TAHAVÎ, Ebu Cafer Ahmed bin Muhammed bin Sellâme et-Tahâvî, Şerhu Meâni’l-âsâr, Âlemü’l-kütüb, tah. Muhammed Zührî en-Neccâr vd., y.y., Âlemü’l-kütüb, 1994. TEMÎMÎ, Ebu Abdurrahman Abdullah bin Abdurrahman, Tavdîhu’l-ahkâm min buluği’l-merâm, Mekke: Mektebetü’l-Esedî, 2003. TİRMİZÎ, Muhammed bin İsa bin Sevre bin Musa bin Dahhâk et-Tirmizî, Sünenü’t-Tirmizî (el-Câmiu’l-kebîr), tah. Beşşar Avvad Ma’ruf, Beyrut: Dâru’l-garbi’l-İslamî, 1998. USEYMÎN, el-Useymîn, Muhammed bin Sâlin bin Muhammed el-Useymîn, eş-Şerhu’l-mumti’ alâ Zâdi’l-müstakni’, Dâru İbni’l-Cevzî, 1428. VÂKIDÎ, el-Vâkıdî, Muhammed bin Ömer el-Vâkıdî, er-Ridde, tah. Yahya el-Cubûrî, Dâru’l-garbi’l-İslamî, 1990. ZEMAHŞERÎ, Ebu’l-Kasım Mahmud bin Amr bin Ahmed ez-Zemahşerî, el-Keşşâf an hakâiki ğavâmidi’t-tenzîl, Beyrut: Dâru’l-kitabi’l-Arabî, h. 1407.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Ekonomi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mart 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 4 Sayı: 1 |
IJISEF'te yayınlanan tüm makaleler Creative Commons Alıntı 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır. Bu lisans; yayınlanan tüm makaleleri, veri setlerini, grafik ve ekleri kaynak göstermek şartıyla veri madenciliği uygulamalarında, arama motorlarında, web sitelerinde, bloglarda ve diğer tüm platformlarda çoğaltma, paylaşma ve yayma hakkı tanır. Açık erişim disiplinler arası iletişimi kolaylaştıran, farklı disiplinlerin birbirleriyle çalışabilmesini teşvik eden bir yaklaşımdır.