Öz
Evliya Chelebi is one of the most famous travelers of 17 century. For over 50 years he has travelled around the lands of Ottoman Empire and described his travels in his book called “Seyahatname”. Seyāhat-nāme (“book of travels”) is the name of a literary form and tradition whose examples can be found throughout centuries in the Middle Ages around the Islamic world. The name refers to the travel notes by the Ottoman Turkish traveller Eviliya Chelebi. This will be an evaluation test on the proverbs and idioms of the Turkish "trip". In this study, it is aimed to show in what form and in what conditions the proverbs and phrases related to the "trip" are made in today's Turkish. For this purpose, we will try to evaluate the formal and semantic properties of proverbs and idioms by scanning dictionaries.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksoy, Ö. A. (1969). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Ankara, 1969.
- Yurtbaş, M. (2013)Atasözleri Sözlüğü, İstanbul, 2013.
- Yazıcı, H. (2009). Seyahatname, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 37, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul, 2009, s. 9-11.
- İslam Ansıklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1997 (975-954-800-3), cilt 16, sayfa 138.
- TDK Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&view=atasozleri (Erişim: 05.10.2017) TDK Büyük Türkçe Sözlük
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts (Erişim: 05.10.2017)
- TDK Güncel Türkçe Sözlük
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts (Erişim: 05.10.2017)
Öz
Evliya Çelebi, 17. yüzyılın önde gelen gezginlerinden olup elli yılı aşkın süreyle Osmanlı topraklarını gezmiş ve gördüklerini Seyahatname adlı eserinde toplamıştır. Bir yazarın gezip gördüğü yerlerden edindiği bilgi ve izlenimlerini anlattığı eser anlamına gelen Seyahatname Arapça “siyāhat” kelimesinin bir türevi olup “yolculuk, gezi” anlamına gelmektedir. Bu bildirimizin amacı Türkçedeki “gezi” ile ilgili atasözleri ve deyimler üzerinde bir değerlendirme olacaktır. “Uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş ve halka mal olmuş, öğüt verici nitelikte özsözler” biçiminde tanımlanan atasözleri ve “genellikle gerçek anlamından az çok ayrı, kendine özgü bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbeği” biçiminde tanımlanan deyimler; Türkçenin ilk yazılı belgelerinden bu yana sözlü ve yazılı kültürde yoğun bir biçimde kullanılmaktadır. Bu çalışmamızda “gezi” ile ilgili atasözlerinin ve deyimlerin günümüz Türkçesinde hangi biçimde ve hangi durumlarda kıllanıldığı ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda sözlükler taramasıyla söz konusu atasözlerin ve deyimlerin biçimsel ve anlamsal özelliklerini değerlendirmeye çalışacağız.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksoy, Ö. A. (1969). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Ankara, 1969.
- Yurtbaş, M. (2013)Atasözleri Sözlüğü, İstanbul, 2013.
- Yazıcı, H. (2009). Seyahatname, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 37, Türkiye Diyanet Vakfı, İstanbul, 2009, s. 9-11.
- İslam Ansıklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1997 (975-954-800-3), cilt 16, sayfa 138.
- TDK Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&view=atasozleri (Erişim: 05.10.2017) TDK Büyük Türkçe Sözlük
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts (Erişim: 05.10.2017)
- TDK Güncel Türkçe Sözlük
- http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&view=gts (Erişim: 05.10.2017)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Dili ve Edebiyatı (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 6 Sayı: 3 |
